Wprowadzone niedawno przepisy ruchu drogowego dotyczące zachowania się kierujących wobec pieszych uściśliły jedną rzecz – wyeliminowały problemy z określeniem „momentu” wchodzenia pieszego na przejście dla pieszych. Jedni uważali, że jest to moment dotknięcia stopą jezdni, na której znajduje się przejście, inni, że jest to moment przekroczenia „linii” krawędzi jezdni.
Obecnie mamy to jasno określone w Kodeksie drogowym w ostatnim zdaniu Art. 13. 1. 1a. „Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju”. Przyjęta przez kierujących praktyka zatrzymywania pojazdu przed przejściem, kiedy pieszy zbliża się do przejścia, nie wynika wprost z Art. 26 ust.1, gdzie jako kierujący mamy obowiązek zachowania szczególnej ostrożności, zmniejszenia prędkości oraz takiego zachowania, aby pieszy był bezpieczny wchodząc i przechodząc przez przejście. Są to przepisy znane kierującym, ale „konia z rzędem” temu, kto prześledził przepisy obowiązujące pieszych. I tu dochodzimy do sedna sprawy. Gdyby przepisy obowiązujące pieszych były przez nich znane i przestrzegane, nie byłoby tylu wypadków z udziałem pieszych.
Pieszy na pasach
Art. 13 ust.1 zobowiązuje pieszego do zachowania szczególnej ostrożności, czyli uwagi na jadące pojazdy, a nie wchodzenia na przejście bez zwracania na nie uwagi. Prawo o ruchu drogowym wręcz zabrania pieszemu wchodzenia na jezdnię lub drogę dla rowerów bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych. Art. 14. „Zabrania się: 1) wchodzenia na jezdnię lub drogę dla rowerów: a) bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych”.
Widzimy więc, że prawo o ruchu drogowym pod warunkiem jego przestrzegania, chroni pieszych, ale ogranicza też odpowiedzialność kierujących za zdarzenia pod warunkiem jego przestrzegania. Oczywistą rzeczą jest, że w interesie pieszych jest zadbanie o siebie przestrzegając przepisów, gdyż skutki kolizji pieszego z pojazdem w postaci utraty zdrowia jak i często życia dotykają w zasadzie tylko pieszych. W tym miejscu powstaje pytanie – do jakiej prędkości mamy obowiązek jej zmniejszenia zbliżając się do przejścia dla pieszych?! Przyjąć należy, że skoro na obszarach zabudowanych mamy ogólny obowiązek nieprzekraczania prędkości 50 km/h to każde jej zmniejszenie będzie spełnieniem wymogu prawa o ruchu drogowym. Jednak badania statystyk dotyczących wpływu prędkości na szanse przeżycia potrąconego pieszego przeprowadzone w latach 80. XX wieku przez naukowców z Uniwersytetu Zuryskiego oraz Politechnikę Federalną w Zurychu wskazują na prędkość 30 km/h jako tę przy której 10 proc. pieszych ma szanse na przeżycie po potrąceniu przez pojazd. Każda większa prędkość diametralnie zmniejsza szanse przeżycia.
Z komórką przy uchu na przejściu dla pieszych
Zjawiskiem niemal powszechnym stało się używanie telefonów komórkowych, urządzeń elektronicznych, odtwarzaczy muzyki itp. przez pieszych w każdym miejscu w przestrzeni publicznej. Dużym nieporozumieniem jest rozpowszechnione przekonanie o zakazie ich używania na przejściach dla pieszych podczas przechodzenia przez jezdnię. Prawo o ruchu drogowym dopuszcza używanie wymienionych urządzeń, ale w taki sposób, aby nie ograniczały możliwości obserwacji sytuacji na jezdni. Nie może to być np. zasłaniający jezdnię trzymany przy uchu smartfon. Szczególnie niebezpieczną jest sytuacja, kiedy pieszy idący z telefonem w opisany wyżej sposób, w ogóle nie zwraca uwagi na jadące pojazdy, będąc święcie przekonanym o swoim bezwzględnym pierwszeństwie na przejściu dla pieszych, naruszając w ten sposób wspomniany wcześniej art.14. prawa o ruchu drogowym.
Wymuszenie przez kierującego pierwszeństwa na przejściu ma miejsce wówczas, kiedy swoją jazdą zmusimy pieszego do przyspieszenia kroku, zatrzymania lub cofnięcia się. Jeżeli zatrzymamy się przed przejściem ustępując pieszemu pierwszeństwa, to nie mamy obowiązku czekania aż pieszy całkowicie opuści przejście. Możemy zachowując ostrożność powoli kontynuować jazdę, jeżeli pieszy przechodząc np. z prawej na lewą stronę jezdni znajdzie się poza naszym torem jazdy.
