Gusła od wieków znane i praktykowane w kulturze Słowian, były rytuałem przywoływania dusz, momentem obcowania żywych z umarłymi i oswajania śmierci. I okazuje się, że to co było inspiracją dla dramatu romantycznego Mickiewicza, w XXI wieku jest nie mniej aktualne. „Gusła” rezonują z nieprawdopodobną siłą – zachwycają obrzędowością i wspólnotowością, za którymi tak tęsknimy.
Twórca Teatru Pieśni Kozła Grzegorz Bral stworzył widowisko na pograniczu obrzędu i teatru, a widzowie są nie tyle obserwatorami, co uczestnikami rytuału, przez aktorów szczodrze obsypywanymi ziarnami gorczycy. Te przygotowano dla lekkich dusz czyścowych, dzieci – Józia i Rózi, które nie doświadczyły cierpienia na ziemi i dlatego nie mogą dostać się do nieba.
Świetne połącznie słowa, muzyki tańca i śpiewu czyni z dramatu dynamiczną i nowoczesną w przekazie opowieść, a chór powtarzający: „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?” wprowadza ekstatyczny wręcz nastrój, który udziela się nawet pianiście – na scenie aktorom towarzyszą bowiem muzycy: skrzypek i pianista.
W przestrzeni, której symbolikę możemy różnie intepretować, jako pogańską, ale też chrześcijańską, skąpanej w mroku i dymie, gdzie migoczą słabe światła świec, widzimy postaci odziane w skóry, pióra, rogi, oczekujące nadejścia kolejnych duchów. Świętu przewodzi Guślarza, tak demoniczny i magnetyczny zarazem, że bojaźń czujemy tuż pod skórą. Gdy młodzi aktorzy zatracają się w szalonym tańcu, on szepcze zaklęcia, przywołuje duchy, pali zioła, zaprasza do ucztowania i wypędza tułające się po świecie duchy.
Gdy przy stole pojawia się dusza pasterki Zosi, która za życia igrała z uczuciami innych – „Kto nie dotknął ziemi ni razu, ten nigdy nie może być w niebie”, widownia odurzona jest wonią margaretek. Kwiatami symbolizującymi niewinność, delikatność oraz subtelność i kobiecość, aktorzy zarzucają scenę. Na moment ta noc dziadów jest mniej upiorna, ale ani odrobinę mniej magiczna. I ta magia towarzyszy nam do końca spektaklu.
Festiwal, który potrwa do niedzieli dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Współfinansowano ze środków budżetu Województwa Podkarpackiego.
22.10 (wt.) | godz. 18:00 | Teatr Polski w Bielsku-Białej: „Kabaret” J. Kandera, F. Ebba, J. Masteroffa, reż. M. Warsicka (SK) | Duża Scena
23.10 (śr.) | godz. 18:00 i 21:00 | Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy: „Dzieje grzechu. Opowiedziane na nowo” wg S. Żeromskiego, reż. D. Kopiec (SK) | Duża Scena
23.10 (śr.) | godz. 18:00 | „Najcieplejsza zima naszego życia” T. Motyki, reż. M. Jaszczyński (SND) | miejsce: Mała Scena
24.10 (czw.) | godz. 18:00 | „Śpiewodzieła” koncert Marka Bałaty | Sala kameralna Filharmonii Podkarpackiej im. A. Malawskiego
24.10 (czw.) | godz. 20:00 | Dom Spotkań z Historią: „W maju się nie umiera. Historia Barbary Sadowskiej”, monodram Agnieszki Przepiórskiej, reż. A. Gryszkówna | Mała Scena
25.10 (pt.) | godz. 18:00 | Teatr im. S. Jaracza w Łodzi: „Amadeusz” P. Shaffera, reż. A. Wieczur (SK) | Duża Scena
26.10 (sob.) | godz. 17:00 | „Grub_” H. Michalaka, reż. A. Wolszczak (SND) | miejsce: Mała Scena
26.10 (sob.) | godz. 19:00 | PREMIERA Teatr im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie: „Miarka za miarkę” W. Shakespeare’a, reż. Sz. Kaczmarek (SK) | Duża Scena
27.10 (nd.) | godz. 17:00 | „Kochanieńka.Xterminate” A. Skrzypek, reż. M. Popiel (SND) | miejsce: Szajna Galeria
27.10 (nd.) | godz. 19:00 | Liepājas Teātris (Łotwa): „Grecy”, reż. E. Seņkovs | Duża Scena
27.10 (nd.) ZAKOŃCZENIE FESTIWALU: OGŁOSZENIE WERDYKTU JURY ORAZ NAGRODY PUBLICZNOŚCI | Foyer
SK – spektakl konkursowy
SND – Scena Nowej Dramaturgii
*po wszystkich spektaklach i czytaniach performatywnych rozmowy z twórcami we teatralnym foyer.
