Sejm uchwalił w piątek ustawę o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Celem ustawy jest wyposażenie uczniów klas IV publicznych i niepublicznych szkół podstawowych w laptopy oraz nauczycieli w bony na zakup laptopa.
Za przyjęciem ustawy głosowało 434 posłów, 11 było przeciw, 7 wstrzymało się od głosu.
Wcześniej Sejm przyjął 5 poprawek zgłoszonych przez PiS podczas drugiego czytania projektu ustawy. Mają one charakter doprecyzowujący. Odrzucił za to poprawkę zgłoszoną przez KO, w myśl której uczniom mogłyby być przekazanie laptopy lub tablety.
Zgodnie z ustawą, co roku – począwszy od roku szkolnego 2023/2024 – kolejne roczniki uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych otrzymają bezpłatnie laptopy. Dotyczy to także uczniów publicznych i niepublicznych szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne, uczących się w klasach odpowiadających klasie IV szkoły podstawowej.
Zakupu laptopów będzie dokonywał centralnie co roku urząd obsługujący ministra właściwego do spraw informatyzacji, na podstawie danych liczby uczniów w danym roczniku przekazanych przez ministra do spraw oświaty i wychowania. Następnie laptopy będą trafiały do organów prowadzących szkoły, które będą przekazywały sprzęt rodzicom uczniów klas IV szkół podstawowych do 30 września. W 2023 r. przekazanie laptopów ma nastąpić najpóźniej do 31 grudnia.
Laptop przekazany uczniowi będzie stanowił własność jego rodziców. Przekazanie będzie następować na podstawie umowy zawartej przez organ prowadzący szkołę lub placówkę z rodzice ucznia. Laptopy otrzymane w ramach ustawy nie będą mogły być zbyte przez okres 5 lat. W przypadku zmiany klasy lub szkoły lub placówki przez ucznia laptop jemu przekazany nie będzie podlegał zwrotowi do organu prowadzącego szkołę lub placówkę.
Uczniowi będzie przysługiwał tylko jeden laptop sfinansowany ze środków publicznych. Jeżeli uczeń klasy objętej wsparciem otrzymał laptop w ramach wsparcia z innych programów finansowanych ze środków publicznych, rodzice tego ucznia będą musieli zdecydować, z którego laptop uczeń będzie korzystał. W przypadku wyboru laptopa zakupionego w ramach tego programu wsparcia laptop otrzymany w ramach innych programów finansowanych ze środków ma być zwrócony do podmiotu, od którego uczeń go otrzymał.
W ustawie zapisano też, że nauczyciele otrzymają bon o wartości 2500 zł z przeznaczeniem na zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego. Chodzi – jak zapisano w ustawie – o nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych pozostających w stosunku pracy na dzień 4 września 2023 r. w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Minister właściwy do spraw informatyzacji ma określić w drodze rozporządzenia, grupy nauczycieli z publicznych i niepublicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych, uprawnionych do otrzymania wsparcia oraz ich kolejność mając na uwadze typ szkoły i wykładany przez nauczyciela przedmiot, a także sytuację społeczno-gospodarczą i stan finansów publicznych.
W czwartek na posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży wiceminister cyfryzacji Paweł Lewandowski wyjaśnił: "Odpowiadając na zapotrzebowanie strony społecznej, postanowiliśmy dać możliwość ministrowi cyfryzacji, by poszerzyć zakres interwencji wskazując w rozporządzeniu kolejne kategorie pracowników oświaty, które mogą być objęte ta interwencją, czyli domyślnie są to nauczyciele szkół publicznych, ale mogą – to jest fakultatywne – być objęci nauczyciele szkół niepublicznych, a także inni pracownicy oświaty". Dodał, że ministerstwo pracuje nad projektem rozporządzenia.
W projekcie ustawy w pierwotnym jego zapisie bony miały przysługiwać tylko nauczycielom publicznych szkół podstawowych. Sejmowa komisja edukacji zmieniła ten zapis – na wniosek resortu cyfryzacji – wprowadzając o możliwość przekazaniu bonu również innym nauczycielom.
Organ prowadzący szkołę lub placówkę będzie mógł złożyć wniosek o bon dla nauczyciela przez system teleinformatyczny, którego funkcjonowanie zapewni minister właściwy do spraw informatyzacji. Minister będzie też prowadził i udostępni w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na swojej stronie internetowej listę sklepów (punktów sprzedaży) wraz z adresami, w których będą realizowane bony.
Zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego za kwotę niższą niż wysokość otrzymanego bonu nie ubędzie uprawniała do otrzymania zwrotu lub innego wykorzystania pozostałej kwoty bonu przez nauczyciela. W przypadku zakupu laptopa lub laptopa przeglądarkowego, którego cena przewyższa wysokość przyznanego bonu, nauczyciel pokryje różnicę ze środków własnych.
Za pomocą otrzymanego bonu nauczyciel będzie mógł dokonać płatności jednorazowo. Płatność za pomocą otrzymanego bonu nie może być dokonywana w ratach. Bon nie będzie podlegał wymianie na gotówkę, inne prawne środki płatnicze oraz inne środki wymiany. Prawo do dokonywania płatności za pomocą bonu wygaśnie z końcem dnia 31 grudnia 2025 r.
Również laptopów zakupionych w ramach bonu nie będzie można zbyć przez 5 lat.
Nauczycielowi będzie przysługiwała tylko jedna forma wsparcia związana ze sfinansowaniem zakupu laptopa lub laptopa przeglądarkowego. Jeżeli nauczyciel otrzymał laptop lub świadczenie na sfinansowanie jego zakupu w ramach wsparcia udzielonego z innych programów finansowanych ze środków publicznych będzie musiał wybrać, z którego laptopa będzie korzystał. W przypadku wyboru wsparcia z tego programu laptop otrzymany w ramach innych programów finansowanych ze środków publicznych będzie podlega zwrotowi do podmiotu, od którego nauczyciel go otrzymał.
W czwartek na posiedzeniu komisji edukacji wiceminister Lewandowski wyjaśnił, że nie dotyczy to nauczycieli, którzy skorzystali ze wsparcia za zakup sprzętu w 2020 r. podczas pandemii. "Przyznawane wówczas 500 złotych dotacji nie było bowiem przeznaczone bezpośrednio na zakup sprzętu komputerowego" – powiedział. "Zasadniczo jest tak, że nie powinno się dublować kilku form wsparcia, jednak ta pomoc 500 złotych nie była dedykowana na laptopy przeglądarkowe, tylko na wsparcie nauczyciela w dosprzętowienie się ogólnie – czyli tu nie ma konfliktu" – wyjaśnił Lewandowski.
Laptopy przekazane uczniom, laptopy zakupione przez nauczycieli za pomocą bonu oraz bony nie będą podlegały egzekucji komorniczej, nie będą także podlegały opodatkowaniu.
W ustawie znalazły się też zapisy nowelizujące ustawę o Akademii Kopernikańskiej. Zgodnie z nimi nadzór nad Akademią sprawować będzie nie premier, tylko minister edukacji i nauki.
Ustawa o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli trafi teraz do Senatu.
