Prezydent w Markowej na placu przed Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. rodziny Ulmów wziął udział w uroczystościach z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
W swoim wystąpieniu przypomniał, że w niedzielę przypada 80. rocznica zamordowania w Markowej rodziny Ulmów i Żydów, których ukrywali. Duda podziękował przy tym parlamentarzystom, że zgodzili w 2018 r. ustanowić w tym właśnie dniu, obchodzone w niedzielę święto.
Duda podał, że według różnych szacunków historyków, prawdopodobnie nawet około 1 mln Polaków okresie II wojny światowej pomagało Żydom.
„Zawsze podkreślam – mimo tego, że w Polsce za pomoc Żydom w okresie II wojny światowej groziła kara śmierci, podkreślam jeszcze raz – kara śmierci, tak jak nigdzie indziej w Europie Zachodniej, w krajach okupowanych przez faszystowskie Niemcy – mimo tego było około miliona Polaków, którzy tę pomoc swoim żydowskim współobywatelom, pobratymcom, sąsiadom nieśli” – powiedział prezydent.
Duda dodał, że rodzina Ulmów jest znakomitym przykładem takiej właśnie pomocy. Prezydent podkreślił, że mimo tak straszliwej zbrodni, jaka rozegrała się w Markowej w 1944 r., o której wiedzieli wszyscy mieszkańcy, w wiosce wojnę przeżyło 21 Żydów. „Inni mieszkańcy Markowej mimo strachu, który był oczywisty nadal ukrywali Żydów. Jak wielka musiała być ta determinacja. Jakież ogromne było to bohaterstwo, niewyobrażalne w dzisiejszych czasach” – powiedział.
Duda przypomniał, że wśród odznaczonych tytułem Sprawiedliwi wśród narodów świata najwięcej jest Polaków.
„Niech wszyscy ci, którzy dzisiaj pozwalają sobie na ocenę tamtych czasów, którzy pozwalają sobie na jakiekolwiek słowo przeciwko Polakom, członkom mojego narodu w tamtych czasach zagłady, mają świadomość i wezmą też na swoją uczciwość rozważenie tego aspektu, że ci, którzy pomagali ryzykowali życie. Ilu z nich umiałoby takie ryzyko podjąć? Ilu umiałoby zaryzykować życie własnej rodziny?” – mówił.
W ocenie Dudy Ulmowie są przykładem dla świata. „Dla nas Polaków są wielkim wzorcem i wielką dumą. Dumą pamięci o niezwykłej postawie Polaków tamtego czasu” – zaznaczył prezydent.
W czasie uroczystości Duda wręczył również odznaczenia państwowe osobom zasłużonym w pielęgnowaniu pamięci o poświęceniu rodziny Ulmów z Markowej. Wśród odznaczonych znalazł się m. in. starosta łańcucki Adam Krzysztoń, który otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, natomiast Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali m.in. abp Adam Szal b. metropolita przemyski i wiceprezes IPN Mateusz Szpytma. Z kolei Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej odznaczony został kardynał Marcello Semeraro, który przewodniczył mszy beatyfikacyjnej Ulmów we wrześniu ub. r.
Wśród odznaczonych znalazł się również b. prezes TVP Mateusz Matyszkowicz, który otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.
