Zaginiona w czasie II wojny światowej taszka od siodła króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego wraca do Biblioteki Kórnickiej. Wykonana ze skóry i aksamitu, zdobiona złoconym brązem sakwa jest częścią ozdobnego rzędu końskiego. Jego elementy – w tym druga taszka do pary – zachowały się do dziś w zbiorach Biblioteki Kórnickiej. W identyfikacji obiektu pomógł dawny numer inwentarzowy, który widnieje na wewnętrznej stronie klapy.
Przekazanie odzyskanego obiektu do zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN odbyło się 21 listopada br. na Zamku Królewskim na Wawelu. W uroczystości wzięli udział: Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu oraz Magdalena Biniaś-Szkopek, dyrektorka Biblioteki Kórnickiej PAN w Kórniku.
Odzyskanie taszki to kolejny sukces naszych historyków i badaczy, ale przede wszystkim Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Udało nam się odzyskać już ponad 800 obiektów skradzionych w trakcie i po II wojnie światowej – mówiła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Taszka to kolejny element naszej historii, naszej pamięci i naszego dziedzictwa, który skutecznie odzyskaliśmy. Obecnie prowadzimy prawie 200 postępowań restytucyjnych w 18 krajach na całym świecie. Z tygodnia na tydzień pojawiają się nowe informacje, nowe odkrycia i kolejne sukcesy, którymi możemy się z państwem dzielić. Jest to możliwe dzięki detektywistycznej pracy naszych pracowników, którzy badają pochodzenie obiektów, ich historię i z sukcesem sprowadzają je do miejsc, z których zostały zabrane. Serdecznie dziękuję wszystkim zaangażowanym w ten proces – dodała.
Od 1868 roku taszka (sakwa, kieszeń), będąca jednym z elementów oporządzenia końskiego związanego z królem Michałem Korybutem Wiśniowieckim, znajdowała się w zbiorach Biblioteki Kórnickiej. Taszki przy rzędach końskich były wykorzystywane jako kieszenie do przewozu cennego wyposażenia lub ważnych dokumentów. Jeśli wykonywano je do kompletu z siodłem, były podobnie jak ono zdobione i występowały zwykle w parach.
W 1924 roku Władysław Zamoyski, ostatni właściciel Zamku w Kórniku, utworzył Fundację „Zakłady Kórnickie” i przekazał majątek narodowi polskiemu.
10 września 1939 roku Zamek został zajęty przez wojska niemieckie, a Fundacja stała się częścią niemieckiej administracji. Zbiory biblioteczne i muzealne zarekwirowano, a trzech pracowników Fundacji rozstrzelano podczas egzekucji.
Przez kolejne lata okupacji polscy opiekunowie zbiorów kórnickich starali się zachować zabytki w niezmienionym stanie. W 1943 roku taszka, wraz z innymi obiektami, została wywieziona na wystawę do Muzeum Wielkopolskiego (obecnie Muzeum Narodowe w Poznaniu), przemianowanego na Kaiser Friedrich Museum Posen. Wtedy też zaginęła, a jej los pozostawał nieznany przez kilkadziesiąt kolejnych lat.
W 2013 roku zakup zaginionej taszki zaproponowano Zamkowi Królewskiemu na Wawelu. Rozpoznano ją wówczas jako stratę wojenną Biblioteki Kórnickiej. Obiekt został zabezpieczony, a przez kolejne lata prowadzono prokuratorskie śledztwo, które miało potwierdzić autentyczność taszki i wyjaśnić jej losy. W wyniku rozmów podjętych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotychczasowa posiadaczka obiektu zdecydowała się zwrócić taszkę Skarbowi Państwa.
Biblioteka Kórnicka w Zamku w Kórniku została założona w 1826 roku przez Tytusa Działyńskiego. Od 1952 roku Biblioteka Kórnicka jest częścią Polskiej Akademii Nauk. Jej zbiory obejmują rękopisy, starodruki, archiwalia, współczesne wydawnictwa i wiele zabytków muzealnych. Zachowało się w niej m.in. oryginalne siodło i bliźniacza sakwa z zabytkowego oporządzenia końskiego.
» Odwiedź stronę Biblioteki Kórnickiej PAN: https://www.bkpan.poznan.pl/
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi obecnie około 200 spraw restytucyjnych w 18 krajach.
W bieżącym roku wszczęliśmy ponad 30 spraw restytucyjnych w 7 państwach. Jednocześnie w tym roku zakończyliśmy 21 spraw co poskutkowało powrotem łącznie 25 obiektów do polskich zbiorów.
Dzięki działaniom restytucyjnym do dziś odzyskaliśmy 805 dóbr kultury.
Ostatnio odzyskane obiekty:
» Zabytkowy lichtarz z XV w. wzbogaci zbiory Muzeum Zamkowego w Malborku
