Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2016 r. (sygn. III CZP 72/16)
Komentarz AXELO (adwokat Eryk Malewski)
Uchwała Sądu Najwyższego rozstrzyga wątpliwości związane z rozumieniem pojęcia „ostatni pełny rok obrotowy” w świetle przepisu art. 369 § 4 k.s.h., a w konsekwencji wątpliwości związane z ustaleniem okresu pełnienia funkcji (mandatu) przez członków Zarządu i Rady Nadzorczej w spółkach akcyjnych i spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.
Rozstrzygniecie zapadło na kanwie sporu o zapłatę wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka Rady Nadzorczej, w trakcie którego Sąd Apelacyjny w Warszawie zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem: „Czy okres sprawowania funkcji, jeżeli nie odpowiada on równemu rokowi obrotowemu, wlicza się do czasu trwania kadencji, na którą członek rady nadzorczej w spółce akcyjnej został powołany?”
W doktrynie prawa handlowego i dotychczasowym orzecznictwie istnieją trzy podstawowe teorie dotyczące okresu trwania mandatu członków organów. W najogólniejszy sposób – pierwsza z tych koncepcji zakłada zasadę skracania mandatu (tzw. „teoria skróconego mandatu”), druga z nich, zwana też teorią „prymatu mandatu nad kadencją”, stanowi iż mandaty członków organów spółki nie mogą wygasnąć przed upływem kadencji, natomiast ostatnia, określana jako „teoria wydłużonego mandatu” nakazuje wydłużenie okresu pełnienia funkcji członka organu do dnia odbycia walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników), zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za rok obrotowy, w którym kończy się kadencja, co w konsekwencji skutkuje przedłużeniem jego mandatu.
W uchwale z dnia 24 listopada 2016 r. Sąd Najwyższy opowiedział się za ostatnią z wyżej wskazanych koncepcji tj. „teorią wydłużonego mandatu”, uzasadniając, że dokonując rozstrzygnięcia kierował się wykładnią celowościową przepisu art. 369 k.s.h., a ta prowadzi do wniosku, że mandat członka rady nadzorczej nie może się zakończyć przed upływem kadencji, natomiast powinien obejmować każdy rok obrotowy spółki, w którym członek rady nadzorczej wykonywał swoje obowiązki choćby częściowo, tak aby akcjonariusze mogli udzielić skwitowania dla jego działalności.
Rozstrzygniecie tej kwestii przez Sąd Najwyższy ma istotne znaczenie praktyczne nie tylko dla ustalenia okresu, za jaki przysługuje wynagrodzenie za pełnienie funkcji członka Rady Nadzorczej (Zarządu). Zastosowanie bowiem niewłaściwej w ocenie Sądu Najwyższego „teorii skróconego mandatu” powodować może, iż mandaty członków organów spółki wygasną wraz z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, a nowi członkowie nie zostaną powołani, co w takiej sytuacji oznacza, że spółka nie będzie posiadać od tego momentu organu umocowanego do działania.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
