Istnieje możliwość wystawiania faktur w ustalonych z kontrahentem okresach rozliczeniowych zamiast wystawiania faktury każdego dnia. Art. 19a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług(ustawy o VAT) dotyczy nie tylko dostaw ciągłych, ale także sytuacji gdy moment dokonania dostawy każdego towaru jest możliwy do zidentyfikowania. Celem regulacji jest objęcie wyżej wymienionym przepisem dostaw o charakterze powtarzalnym, a nie tylko dostaw i usług ciągłych, czyli takich, w których nie ma przerw. Ustalone okresy rozliczeniowe, nie mogą oczywiście przekraczać terminów wskazanych w ustawie o VAT.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lutego 2018 r., sygn. akt I FSK 1906/15
Komentarz AXELO (prawnik Afrodyta Kardasz)
We wniosku o wydanie interpretacji dotyczącym zdarzenia przyszłego Spółka wskazała, że dokonuje dostaw towarów (telefonów komórkowych oraz akcesoriów) do nabywców prowadzących działalność gospodarczą na terytorium Polski. W związku z dużą skalą i powtarzalnością dostaw, Spółka i nabywcy zamierzają uzgodnić rozliczanie dostaw w następujących po sobie okresach rozliczeniowych. W celu usprawnienia rozliczeń Spółka planuje wystawiać jedną, zbiorczą fakturę dokumentującą wydania towarów na rzecz danego nabywcy dokonane w umówionym okresie rozliczeniowym. Zatem rozliczenie dostaw i płatność następować będzie, co do zasady, nie za pojedyncze dostawy, lecz za ich sumę zrealizowaną w danym przedziale. Przykładowo faktura zbiorcza będzie wystawiana raz w tygodniu i obejmować będzie wszystkie towary wysłane do nabywcy w ciągu poprzedniego tygodnia.
W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym Spółka zadała pytanie, czy obowiązek podatkowy z tytułu dostaw towarów, realizowanych na zasadach opisanych w zdarzeniu przyszłym, będzie powstawał z upływem okresów rozliczeniowych ustalonych z nabywcami? (zgodnie z art. 19a ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy o VAT).
Zdaniem Ministra Finansów zastosowanie powyższego przepisu możliwe jest jedynie w przypadku dostaw o charakterze ciągłym, zaś w przypadku dostaw, o których mowa we wniosku, mamy do czynienia z jednorazowymi dostawami dokonywanymi na zasadach ustalonych w umowach zawartych pomiędzy stroną a kontrahentami. Przedmiotowe dostawy pomimo, że są powtarzalne i stałe, to jednak można każdą dostawę wyodrębnić jako samodzielną dostawę, która jest określona jednoznacznie co do przedmiotu oraz czasu jej realizacji. Fakt zawarcia umowy, z której wynika zobowiązanie do dokonywania stałych dostaw w określonym czasie nie przesądza o uznaniu danej sprzedaży za sprzedaż o charakterze ciągłym. Dostaw będących przedmiotem wniosku, nie można uznać za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia i w konsekwencji, obowiązek podatkowy będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, czyli z chwilą dokonania poszczególnych dostaw towarów.
Z powyższym stanowiskiem nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15) wskazał, że wprowadzone w art. 19a ustawy zmiany dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w sposób pełniejszy miały odzwierciedlać postanowienia dyrektywy 2006/112/WE (w szczególności w zakresie usług ciągłych), zgodnie z którą wprowadzono szersze rozumienie tego pojęcia niż wywiedzione z prawa cywilnego i odwołujące się do zobowiązań o charakterze ciągłym, bowiem wskazuje na to, że obejmuje ono także świadczenia dokonywane w ramach stałych umów o współpracę, w przypadku których – w związku z ich świadczeniem – ustalono następujące po sobie terminy płatności.
W konsekwencji Sąd uznał, że w przypadku opisanego we wniosku zdarzenia nie było podstaw do stwierdzenia, że nie będzie miał zastosowania art. 19a ust. 3 ustawy o VAT.
Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko WSA wskazując, że „za dostawy o charakterze ciągłym, o których mowa w art. 19a ust. 4 w związku z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT należy uznać ciąg kolejnych, odrębnych dostaw dokonywanych w dłuższym niż miesiąc okresie czasu, będący wynikiem ustaleń poczynionych pomiędzy kontrahentami, czy zawartych pomiędzy nimi umów, w ramach których dostawca zobowiązuje się wobec nabywcy do dostarczania na jego rzecz ściśle określonych towarów, według ustalonego planu.
Zresztą, gdyby przyjąć za organem podatkowym, że za dostawę ciągłą można uznać tylko dostawę "nieustającą", okazałoby się, że przepis art. 19a ust. 3 ustawy o VAT w tym zakresie jest przepisem martwym. W przypadku bowiem wskazanych przez organ podatkowy jako przykłady świadczeń/dostaw ciągłych: usług najmu, usług telekomunikacyjnych czy dostawy energii elektrycznej – chwilę powstania obowiązku podatkowego określono nie w art. 19a ust. 3 i 4, tylko w ust. 5 pkt 4 tego przepisu.”
Stanowisko zaprezentowane przez Sądy w niniejszej sprawie wydaje się być jak najbardziej słuszne i uzasadnione. Pojęcie usługi o charakterze ciągłym, niezdefiniowane przez ustawodawcę krajowego należy interpretować nie przez pryzmat jego słownikowego znaczenia czy prawa cywilnego, lecz dokonując wykładni prounijnej. Taka interpretacja umożliwia lepsze funkcjonowanie gospodarcze firmy oraz nie obarcza przedsiębiorcy dodatkowymi obowiązkami.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
