Prezydent-elekt USA Donald Trump powtórzył, że chce kupić Grenlandię i dodał, że nie wyklucza przymusu militarnego lub ekonomicznego, gdy zwrócą się do niego dziennikarze.
Podczas konferencji prasowej w swoim ośrodku na Florydzie 7 stycznia reporterzy zapytali, czy Trump zapewni, że nie użyje przymusu militarnego ani ekonomicznego, aby przejąć Kanał Panamski i Grenlandię, na co Trump odpowiedział: „Nie, nie mogę zapewnić cię co do żadnego z tych dwóch. Ale mogę powiedzieć jedno, potrzebujemy ich dla bezpieczeństwa ekonomicznego” – donosi Reuters .
W odpowiedzi na komentarze Trumpa Dania i Grenlandia stwierdziły, że wyspa „ nie jest na sprzedaż ”.
Wyspa jest również znana z bogatych złóż ropy naftowej, gazu i minerałów ukrytych pod śniegiem pokrywającym większą część wyspy. USA mają również bazę sił powietrznych i system wczesnego ostrzegania przed pociskami balistycznymi na Grenlandii.
Niektórzy duńscy urzędnicy sądzą, że tym razem Trump poważnie myśli o przejęciu/anektowaniu Grenlandii, ale to, czy Waszyngton przejmie/zaanektuje terytoria od sojusznika z NATO, to już zupełnie inna kwestia.
Niemniej jednak nabycie Grenlandii mogłoby umożliwić Stanom Zjednoczonym skorzystanie z części potrzeb militarnych i gospodarczych na świecie wynikających z inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku.
Grenlandia, będąca geograficznie częścią Ameryki Północnej, ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych, ponieważ najkrótsza droga między północnymi częściami kontynentalnej Europy i Ameryki Północnej przebiega przez tę arktyczną wyspę.
Od czasów zimnej wojny na wyspie mieści się część systemu wczesnego ostrzegania przed pociskami balistycznymi Dowództwa Obrony Przestrzeni Powietrznej i Kosmicznej (NORAD) chroniącego przed potencjalnymi wystrzeleniami rakiet przez Rosję. W czasie zimnej wojny zbudowano tam tajne bazy nuklearne USA – obecnie opuszczone – które dopiero niedawno ujrzały światło dzienne .
Stany Zjednoczone mają również swoją bazę kosmiczną Pituffik (dawniej bazę lotniczą Thule) w północno-zachodniej Grenlandii, gdzie na mocy umowy obronnej zawartej w 1951 r. z Danią Stany Zjednoczone uzyskały prawo do budowy i utrzymywania baz wojskowych.
Wyspa mogłaby też umożliwić Stanom Zjednoczonym monitorowanie wód między nią, Islandią i Wielką Brytanią – bramy dla rosyjskich okrętów wojennych i okrętów podwodnych z napędem atomowym, według analizy Reutersa .
Ambasada USA w Kopenhadze poinformowała jednak w czwartek, że Waszyngton nie planuje zwiększania swojej obecności wojskowej na wyspie.
Nie jest jasne, czy obrona przed Rosją była intencją Trumpa, gdy ogłosił chęć nabycia Grenlandii (choć przyznał, że Grenlandia ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego USA), niemniej jednak strategiczne znaczenie wyspy pozostaje niezmienne.
Europa znacznie zwiększyła import amerykańskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG) po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r. jako alternatywy dla rosyjskiego gazu, ale nie jest jasne, czy Grenlandia mogłaby odegrać rolę w przyszłych wydarzeniach.
W marcu 2022 r. administracja Bidena podpisała porozumienie z UE, w ramach którego do 2030 r. ma zostać zwiększony eksport amerykańskiego LNG do UE o dodatkowe 50 miliardów metrów sześciennych.
Jednakże budowa infrastruktury na Grenlandii w celu przesyłania amerykańskiej ropy i gazu przez wyspę byłaby niepraktyczna ze względu na zaporowe koszty, zagrożenia dla środowiska i dostępność bardziej praktycznych rozwiązań energetycznych, takich jak tankowce. Nie planuje się żadnych projektów tego typu.
Według raportu US Geological Survey (USGS) z 2007 r . Grenlandia może pochwalić się 25 z 34 minerałów uznanych przez Komisję Europejską za „surowce krytyczne” oraz 31,4 miliardami baryłek ekwiwalentu ropy naftowej w północno-wschodniej Grenlandii.
Jednak Grenlandia zakazała odwiertów i poszukiwań ropy naftowej w 2021 r.
Klaus Dodds, profesor geopolityki na Royal Holloway, University of London, powiedział CNN , że sądzi, iż Trump zamierza zmniejszyć zależność od Chin, wykorzystując ogromne złoża mineralne Grenlandii.
„Nie ma wątpliwości, że Trump i jego doradcy są bardzo zaniepokojeni dominującą pozycją, jaką Chiny najwyraźniej mają.
„Myślę, że Grenlandii tak naprawdę chodzi o to, żeby powstrzymać Chiny” – powiedział Dodds w rozmowie z CNN, odnosząc się do obecnej dominacji Chin w światowym wydobyciu metali ziem rzadkich.
Czytaj także:
