Wzajemna współpraca na rzecz budowy korytarza transportowego Via Carpatia, najkrótszej trasy prowadzącej z północy Europy na południe – taki jest cel porozumienia, podpisanego w piątek w Rzeszowie przez gospodarzy czterech europejskich regionów: województwa podkarpackiego, węgierskiego Komitatu Borsod-Abauj-Zemplen oraz słowackich: Kraju Koszyckiego i Preszowskiego.
Zorganizowana w Urzędzie Marszałkowskim międzynarodowa konferencja to kolejny etap promocji idei trasy Via Carpatia, której 3 267 km miałoby połączyć Kłajpedę nad Morzem Bałtyckim z Salonikami w Grecji oraz – poprzez rozgałęzienie – z Konstancą w Rumunii i Swilengradem nad Morzem Czarnym w Bułgarii. Dzięki temu Via Carpatia stałaby się strategicznym szlakiem transportowym wschodnich regionów Unii Europejskiej.
– Ta droga jest elementem rozwojowym, nie tylko dla naszego kraju, a w konsekwencji dla całej Europy. W planach i zamiarach ma aktywizować relacje społeczne, gospodarcze na kierunku północ – południe. Wiemy, że Europa dobrze się rozwija w relacjach wschód-zachód, a brakuje infrastruktury transportowej w odniesieniu do transportu kolejowego i drogowego w relacjach północ-południe – mówił otwierając konferencję marszałek Władysław Ortyl.
Na konferencję przyjechały delegacje trzech zagranicznych regionów, uczestniczyli w niej posłowie do Parlamentu Europejskiego, parlamentarzyści, radni województwa, samorządowcy, przedstawiciele instytucji otoczenia biznesu oraz dziennikarze. Gospodarze czterech regionów zgodnym głosem mówili o potrzebie i szansach, jakie stoją przez obszarami, które miałaby połączyć Via Carpatia.
– Presowski Kraj Samorządowy postrzega transport jako swój główny priorytet. Wydaje mi się, że jest to priorytet wszystkich regionów, które się tu dziś spotkały. Bez transportu po prostu nie ma rozwoju regionów. Unia Europejska wyznacza nam cele, naszym jest rozwój gospodarczy i zatrudnienie. Jak możemy mówić o rozwoju gospodarczym czy zatrudnieniu, jeżeli nie będzie standardowych połączeń komunikacyjnych, które są normalne w Unii Europejskiej, a tu, w tym regionie Europy, tych standardowych dróg nie ma – mówił podczas debaty zastępca przewodniczącego Kraju Preszowskiego Stefan Bielak.
– Nie możemy liczyć na to, że zapukamy do Unii Europejskiej i poprosimy o pieniądze na budowę dróg w ramach tego projektu. Musimy zacząć budowanie tego projektu od dołu, czyli od nas samych. I dzisiejsze nasze spotkanie dobrze służy temu. Bardzo ważne jest wybudowanie drogi, która od Morza Bałtyckiego poprzez Litwę, Polskę Słowację, Węgry, Rumunię i Bułgarię prowadzić będzie do Grecji. Państwa nie muszę przekonywać, że leży to w naszym wspólnym interesie. W dzisiejszych czasach logistyka jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki. Via Carpatia miałaby ogromne znaczenie dla poprawy warunków transportowych, tak aby regiony, przez które przebiega ta droga, rozwijały się gospodarczo i turystycznie. Chcielibyśmy, aby była możliwość przyjechania do Rzeszowa, na zawody żużlowe; do Preszowa, aby zwiedzić zabytki i do Miszkolca, żeby wykąpać się w unikalnym kąpielisku w jaskiniach – mówił podczas konferencji Torok Dezso, przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Komitatu Borsod-Abauj-Zemplen na Węgrzech.
O dotychczasowych staraniach zmierzających do skupienia uwagi urzędników z Brukseli na kwestii szlaku Via Carpatia mówił poseł do Parlamentu Europejskiego Tomasz Poręba. – Nie ma żadnego argumentu przeciw tej drodze, ta droga jest potrzebna z punktu widzenia cywilizacyjnego Europy Wschodniej, w tym Polski Wschodniej, z punktu widzenia szans rozwojowych w Unii Europejskiej, z punktu widzenia migracji. Wszystkie badania pokazują, że dobre drogi, dobre korytarze transportowe to mniejsza migracja osób za granicę, co dla Polski ma duże znaczenie. I wreszcie ta droga jest potrzebna, jeżeli chodzi o podniesienie bezpieczeństwa tego regionu, w kontekście tego, co się dzieje na wschodzie – podkreślił Poręba.
Podpisanie przez cztery regiony porozumienia było swoistym podsumowaniem konferencji. Jego sygnatariusze chcą budować bliższe relacje między swoimi regionami oraz wspólnie dążyć do powstania korytarza transportowego Via Carpatia, m.in. lobbując na rzecz tej inwestycji w swoich krajach oraz na forum europejskim.
– Mam nadzieję, że to jest początek naszej wspólnej drogi i że do podpisanego dziś porozumienia przystąpi wszystkie 7 krajów. Tak, abyśmy mogli tworzyć grupę nacisku na nasze narodowe rządy, aby w końcu udało się rzeczywiście osiągnąć ten cel – powiedział tuż po podpisaniu porozumienia Zdenko Trebula, przewodniczący Kraju Koszyckiego.
Jak zapowiedział na zakończenie konferencji Tomasz Poręba, kolejnym sposobem lobbowania na rzecz budowy Via Carpatia będzie powołanie międzyregionalnej Komisji Karpackiej w Komitecie Regionów.
