Rozmowa z Joanną Szozda, dyrektorką Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego
Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna czy Podmiejska Kolej Aglomeracyjna, obie te nazwy od 5 lat działają na wyobraźnię mieszkańców powiatów sąsiadujących z Rzeszowem, którzy coraz chętniej i liczniej korzystają z kolei dojeżdżając codziennie do Rzeszowa do pracy, urzędu, szkoły, czy na uczelnię.
Podmiejska Kolej Aglomeracyjna to bardzo duży projekt, w który zaangażowany jest samorząd województwa podkarpackiego, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A oraz 15 gmin z terenu województwa podkarpackiego: Gmina Miasto Rzeszów, Gmina Boguchwała, Gmina Czarna, Gmina Czudec, Gmina Miasto Dębica, Gmina Głogów Małopolski, Gmina Miasto Kolbuszowa, Gmina Krasne, Gmina Łańcut, Gmina Miasto Łańcut, Gmina Miasto Przeworsk, Gmina Sędziszów Małopolski, Gmina Strzyżów, Gmina Świlcza, Gmina Trzebownisko. Sama zaś usługa przewozowa to Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna i tą nazwą samorząd województwa podkarpackiego chciał zidentyfikować siebie jako organizatora, ale i podkreślić związki tego projektu z naszym regionem.
Czym zatem jest Podmiejska Kolej Aglomeracyjna?
Komunikacyjną rewolucją w rejonie Rzeszowa. PKA powstaje w ramach dwóch projektów unijnych. Pierwszy komponent to : „Zakup taboru wraz budową zaplecza technicznego”, którego obecna wartość wynosi 363 mln zł z czego dofinasowanie unijne 149 mln zł. Na drugi komponent składa się „Budowa i modernizacja linii kolejowych oraz infrastruktury przystankowej” – wartość 469 mln zł w tym 208 mln zł dofinansowania unijnego. To największy projekt kolejowy na Podkarpaciu w ostatnich dekadach, którego wartość sięga już prawie 830 mln zł. W 2018 roku zostały podpisane dwie umowy o dofinansowaniu budowy Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej, ale by w ogóle było to możliwe, samorząd województwa musiał wcześniej uzyskać decyzje środowiskowe oraz zagwarantować sobie porozumienia pomiędzy samorządem województwa a PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz 15 wspominanymi samorządami.
Dzięki temu w ostatnich 5 latach na liniach wokół Rzeszowa zyskaliśmy około 130 nowych połączeń kolejowych dziennie?
Tak. Kolej aglomeracyjna połączyła Rzeszów z Dębicą, Przeworskiem, Strzyżowem, Kolbuszową, a od 1 października 2023 roku także z Jasionką. Pociągi PKA uzupełniają ofertę połączeń regionalnych i wspólnie w godzinach szczytu jeżdżą co 30 minut, a poza nimi co godzinę. W weekendy co dwie godziny.
Najszybciej, bo w 2021 roku została uruchomiona Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna w trzech kierunkach: na linii 91 Rzeszów-Przeworsk-Rzeszów, na linii 91 Rzeszów-Dębica-Rzeszów i na linii 106 Rzeszów-Strzyżów-Rzeszów, to też jedyny niezelektryfikowany odcinek PKA, po którym jeżdżą pojazdy szynowe o napędzie spalinowym. W 2022 roku, po zakończeniu prac związanych z elektryfikacją linii 71, PKA wyjechała również na trasę Rzeszów-Kolbuszowa-Rzeszów. Ostatnia, piąta linia Rzeszów-Jasionka-Rzeszów w ramach Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej też już działa.
Jakie były najważniejsze inwestycje Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej zrealizowane w ostatnich latach?
W ramach projektu związanego z budową i modernizacją linii kolejowych wybudowano 5 km nowej linii kolejowej nr 626 do Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka. Powstało 14 nowych przystanków kolejowych, w samym Rzeszowie 6 i kolejne 2 na trasie Rzeszów-Jasionka. Modernizowane w ramach projektu istniejące przystanki kolejowe dostosowano do osób ze szczególnymi potrzebami, oraz do standardów technicznych związanych z obsługą podróżnych stosowanych w kolejnictwie. Powstały też 4 mijanki kolejowe, przebudowano infrastrukturę około przystankową, zaplanowano parkingi park&drive.
W ramach tego projekt powstały trzy centra przesiadkowe w Dębicy, Sędziszowie Małopolskim i w Kolbuszowej, gdzie transport kolejowy połączony jest z publicznym transportem drogowym i w jednym miejscu są stacje kolejowe oraz autobusowe.
Zakup 10 klimatyzowanych pojazdów szynowych, 8 elektrycznych i 2 spalinowych dostarczonych przez firmę Newag z Nowego Sącza złożyło się na drugi komponent projektu, czyli tabor i zaplecze techniczne. To ostatnie jest już właściwie na ukończeniu. Nowo wybudowane centrum serwisowe Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej zlokalizowane w rejonie stacji Rzeszów Staroniwa ma ok. 140 m długości i 41 m szerokości. Wraz z bocznicą kolejową zajmie blisko 4,7 ha. W hali powstaje myjnia dla pojazdów szynowych oraz stanowiska dla utrzymania stanu technicznego. Dzięki hali serwisowej, wszelkie usterki i przeglądy pojazdów będzie można przeprowadzać w Rzeszowie, a nie, jak obecnie, w Nowym Sączu, Bydgoszczy i Mińsku Mazowieckim, co wydłuża czas i generuje dodatkowe koszty.
Ile osób korzysta z Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej?
Z każdym rokiem więcej i wszystkie cztery linie od początku cieszą się ogromną popularnością. Sądzę, że podobnie będzie z połączniem Rzeszów-Jasionka-Rzeszów, ale tutaj pojazdy szynowe kursują dopiero od kilku dni. W 2021 roku, czyli w pierwszym roku działalności Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej było prawie pół miliona pasażerów. W 2022 roku ta liczba sięgała prawie 780 tysięcy osób, a w 2023 roku tylko przez pierwszych 6 miesięcy z PKA skorzystało ponad 750 tys. podróżnych. Na koniec roku prognozujemy, że przekroczymy milion pasażerów.
Mając do wyboru na tej samej trasie Przewozy Regionalne i Podkarpacką Kolej Aglomeracyjną dużo chętniej wybieramy tę ostatnią?
Tak i to jest zrozumiałe. Na liniach PKA mamy najnowocześniejszy tabor – pociągi są wygodne, klimatyzowane, z wi-fi, wyświetlanymi przystankami i biletami zczytywanymi zbliżeniowo. Maksymalnie zabierają od 250 do 300 osób. To jak jazda metrem. Na niektórych odcinkach robimy też kursy przyspieszone – pociągi nie zatrzymują się na wszystkich przystankach. Robimy to na podstawie analizy frekwencji i zainteresowania poszczególnymi kursami. Odpowiedzialne za to jest POLREGIO, które świadczy nam usługi przewozu pasażerów. Spółka została wybrana w przetargu nieograniczonym i ma umowę do 2025 roku.
„Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020”.
