Udzielenie spółce nieodpłatnie przez osoby z nią powiązane poręczenia spłaty stanowi dla spółki nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychody podatkowe są to wszelkie przysporzenia podatnika, mające charakter definitywny, powiększające jego aktywa, którymi może on rozporządzać jak własnymi, o ile nie zostały ujęte w art. 12 ust. 4 updop. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, przychodem m. in. jest wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie. W związku z powyższym, przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w przypadku korzystania przez Spółkę z udzielonego jej nieodpłatnie przez osoby z nią powiązane poręczenia spłaty kredytu powstaje w dacie jego otrzymania. Przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia należy wykazać jednorazowo w momencie jego otrzymania.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, (Sygn. 2461-IBPB-1-3.4510.1177.2016.1.APO)
Komentarz AXELO (aplikant adwokacki Natalia Roś)
Komentowana interpretacja dotyczyła spółki będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, która zawarła umowę kredytu inwestycyjnego. Z uwagi na warunek udzielenia kredytu, jakim było ustanowienie zabezpieczenia jego spłaty na wypadek niewywiązywania się z tego obowiązku przez spółkę, osoby powiązane ze Spółką poręczyły zobowiązania finansowe spółki, wynikające umowy kredytowej. Poręczycielom nie przysługiwało z tego tytułu żadne wynagrodzenie (ani prowizja). Każdy z poręczycieli oświadczył, że zobowiązania z tytułu poręczenia zostaną przez nich wykonane po zawiadomieniu ich przez Bank o opóźnieniu w spłacie całości lub części zobowiązań z tytułu kredytu.
Wątpliwości Spółki dotyczyły kwestii momentu powstania po jej stronie przychodu z tytułu otrzymania przez nią nieodpłatnego świadczenia.
Zdaniem spółki, ewentualny przychód z tytułu nieodpłatnie otrzymanych poręczeń powstanie dopiero w dacie zaistnienia przesłanki realizacji poręczeń. Do tego momentu nie wystąpi zdarzenie opodatkowane na gruncie Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej jako: „ustawa o CIT”). Ponadto, w ocenie wnioskującej spółki powstały przychód powinien być rozliczany przez spółkę proporcjonalnie do okresu trwania zabezpieczenia w poszczególnych okresach rozliczeniowych, mając na uwadze aktualne saldo zadłużenia, i rozliczany w dowolnie wybranych okresach rozliczeniowych.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach słusznie uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.
W przedmiotowej sprawie należało przyjąć, iż przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w przypadku korzystania przez spółkę z udzielonego jej przez osoby z nią powiązane nieodpłatnego poręczenia spłaty kredytu powstaje w momencie jego otrzymania, a nie dopiero w dacie spłaty przez poręczycieli kredytu za spółkę. Jest to konsekwencją uznania, iż momentem podatkowo relewantnym jest moment świadczenia, które w określonej dacie wywołało określone skutki, czyli w niniejszym stanie faktycznym, stworzenia korzystnej sytuacji ekonomicznej spółki. Świadczeniem w poddawanym ocenie stanie faktycznym nie było bowiem wykonanie zobowiązania spółki przez poręczycieli w wypadku nierealizowania jej obowiązku do spłaty zaciągniętego kredytu, a już samo poręcznie. Świadczenie to bowiem wpłynęło na poprawę sytuacji spółki w obrocie, a przede wszystkim umożliwiło spółce zaciągnięcie kredytu.
Natomiast wartość przedmiotowego świadczenia, czyli udzielenie przez inne podmioty nieodpłatnego poręczenia spłaty kredytu, zaciągniętego przez spółkę, to wartość wynagrodzenia, jakie Spółka musiałaby zapłacić, gdyby strony zdecydowały o odpłatności umowy.
Powyższe wynika z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, zgodnie z którym warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie przez podatnika. W tym miejscu należy wskazać, iż przychód w innym momencie niż data otrzymania określonych świadczeń może powstać wyłącznie wtedy, gdy wynika to z wyraźnego przepisu ustawy.
Ponadto, wykazanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w niniejszej sprawie powinno nastąpić jednorazowo w dacie jego otrzymania.
Stanowisko zaprezentowane przez organ w niniejszej sprawie wydaje się być uzasadnione. Stwierdzenie podstaw do uznania, iż spółka uzyskuje przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia jest możliwe w istocie w drodze wręcz intuicyjnego skonfrontowania ocenianej transakcji z realiami rynkowymi. Innymi słowy, uzyskanie poręczenia np. w formie produktu finansowego od podmiotu niepowiązanego wiążę się z koniecznością zapłaty wynagrodzenia (czy prowizji) dla podmiotu świadczącego tego rodzaju usługi. W przedmiotowej sprawie spółka uzyskała poręczenie bezpłatnie, co nie przystaje do realiów rynkowych.
Interpretacja w swej merytorycznej treści nie wzbudza w zasadzie wątpliwości, zwraca jednak uwagę jako kolejny przykład potrzeby ostrożnego kształtowania relacji gospodarczych i transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
