Reklama

Ludzie

Zygmunt Czyż w BWA – pamięci wybitnego grafika

Opracowanie Alina Bosak
Dodano: 19.10.2023
Zygmunt Czyż, fotografia archiwalna, fot. Wikimedia
Zygmunt Czyż, fotografia archiwalna, fot. Wikimedia
Share
Udostępnij

Jeden z najwybitniejszych polskich artystów Zygmunt Czyż zaczynał życie w Rzeszowie jako kierownik reklamy w PSS Społem. W przestrzeni miasta pamiątką po nim są dziś witraże w Katedrze i malarstwo ścienne w Sali reprezentacyjnej Zamku. Był jednym z tych, którzy przed laty zainicjowali aukcje „Bliźniemu Swemu”. W 20. rocznicę jego śmierci rzeszowskie BWA zaprasza na wystawę, która przypomina malarstwo i grafikę tego wybitnego artysty. Wernisaż w czwartek 19 października o godz. 18.00.

Zygmunt Czyż jest jednym z najwybitniejszych twórców w historii grafiki Polskiej. Zygmunt Czyż pochodził z kielecczyzny, ale całe swoje twórcze życie był związany z Rzeszowem. Uprawiał twórczość w wielu dziedzinach. Najczęściej poświęcał się malarstwu sztalugowemu oraz grafice warsztatowej. Wachlarz jego twórczości obejmował również inne obszary jak malarstwo architektoniczne, projektowanie witraży oraz grafikę wydawniczą. Urodził się 8 sierpnia 1940 roku w Zachoiniu koło Opatowa, Ukończył Liceum Sztuk Plastycznych w Jarosławiu, a następnie w latach 1958–1964 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Uzyskał dyplom w pracowni prof. Wacława Taranczewskiego w 1964 roku.

W swoim dorobku ma ponad 40 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Brał udział w ponad 50 ogólnopolskich wystawach malarstwa i grafiki, 60 wystawach międzynarodowych oraz wystawach sztuki polskiej za granicą.

Otrzymał ponad 30 nagród i wyróżnień, w tym m.in.: Nagrodę na I Międzynarodowej Wystawie Grafiki – Rizal, I nagrodę równoważną – VI Quadrienale Drzeworytu  i Linorytu Polskiego, Wyróżnienie Ministra Obrony Narodowej w dziedzinie plastyki, Odznakę Ministra Kultury i Sztuki – Zasłużony Działacz Kultury, Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki – Ogólnopolska Wystawa Grafiki – Poznań, Nagrodę Marynarki Wojennej – II Polsko–Fiński Konkurs Grafiki Marynistycznej, Nagrodę PR i TV „Wawrzyn 92″, Nagrodę Prezydenta Miasta Rzeszowa. Był aktywnym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, a w latach 1976–1983 członkiem Rady Artystycznej Okręgu Rzeszowskiego, Societe Internationale des Graveurs sur Bois XYLON w Zurychu.

Zygmunt Czyż, Wszystko co moje nosze z sobą, linoryt barwny, 69×97, 1973 /zbiory BWA w Rzeszowie /

Zygmunt Czyż – artysta podziemia

Jego pierwsze kontakty z Podkarpaciem sięgają lat nauki w Jarosławskim Liceum Plastycznym w latach 50-tych ubiegłego wieku, gdzie jego talent zauważył profesor Alojzy Zawada, nauczyciel rysunku. Do Rzeszowa trafił po otrzymaniu posady kierownika reklamy PSS „Społem” w połowie lat 60-tych. Od tego czasu żył i tworzył w Rzeszowie. Początkowo jego miejscem pracy było Rzeszowskie BWA, następnie pracownia na ulicy Słonecznej, a potem na Puławskiego. Pozostawił po sobie kilka wybitnych realizacji w przestrzeni miejskiej Rzeszowa, w tym m.in projekt witraży i ołtarza w Katedrze Rzeszowskiej, malarstwo ścienne w sali reprezentacyjnej, holu oraz wieży rzeszowskiego zamku. Jest autorem projektu wnętrz kaplicy seminarium duchownego oraz obrazów sakralnych w kościele Św. Krzyża przy ul. 3 maja.  

Należał do pomysłodawców i inicjatorów aukcji „Bliźniemu Swemu”, na rzecz podopiecznych Towarzystwa Pomocy im. Brata Alberta. To on w 1990 roku podarował pierwszą pracę na charytatywną aukcję.

Od 1980 roku współpracował z „Solidarnością” Regionu Rzeszowskiego, także w podziemiu, w czasie stanu wojennego, projektując plakaty, znaczki czy ulotki, a także kolportując wydawnictwa podziemne. W latach 1982–1989 należał do Grupy Niezależnych Twórców, przez co naraził się władzy i był rozpracowywany przez Wydział III Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Rzeszowie – w ramach SOS Kontakt.

Zmarł 26 listopada 2003 w Rzeszowie i jest pochowany na cmentarzu Wilkowyja. Wystawa przygotowana w 20. rocznicę śmierci jest okazją do przypomnienia sylwetki tego wybitnego artysty. Można ją oglądać od 19 października do 26 listopada 2023 roku. Wernisaż w czwartek 19 października o godz. 18.00.

Wystawa towarzysząca – Kraina zmysłów

Krócej, bo do 5 listopada będzie otwarta druga z otwieranych w czwartek wystaw – „Kraina zmysłów”. Ona również towarzyszy jubileuszowi – 30-leciu Domu Pomocy Społecznej dla Osób Przewlekle Psychicznie Chorych w Rzeszowie. Prezentuje twórczość mieszkańców tego Domu – wybrane i wyjątkowe pod względem artystycznym prace graficzne, luksogramy, obrazy w różnych technikach malarskich i rysunkowych, a także assemlage, ambalaże i artvideo oraz dokumentację zjawisk twórczych zaobserwowanych wśród mieszkańców Domu na przestrzeni trzech dekad.

Wystawy czynne od wtorku do niedzieli w godz. 12.00 – 18.00.

Share
Udostępnij
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Nasi partnerzy