Opowieść o kupcu Stanisławie Wokulskim i zubożałej arystokratce Izabeli Łęckiej to jedna z najpiękniejszych historii romantycznych w polskiej literaturze. I mimo że, powieść Prusa ma już 150 lat, tej historii nie trzeba uwspółcześniać. W człowieku od zawsze drzemie potrzeba miłości, akceptacji, przynależności, a czas i miejsce niewiele w tym temacie zmieniają. Dla twórców musicalu wyzwaniem jest mierzenie się nie tylko z ikoniczną literaturą, ale i z ikonicznymi adaptacjami filmowymi „Lalki”.
W rzeszowskim przedstawieniu w rolę Wokulskiego wciela się Robert Żurek, Izabelę Łęcką gra Paulina Sobiś i pewne jest, że widzowie będą ich konfrontować z utrwalonymi w pamięci rolami Mariusza Dmochowskiego i Beaty Tyszkiewicz, a w uszach słyszeć genialną muzykę Wojciecha Kilara. Nawiązań do Jerzego Kamasy i Małgorzaty Brunek z serialu telewizyjnego także nie zabraknie. Tyle tylko, że każda nowa adaptacja to nowa „Lalka”. Ta w Rzeszowie będzie jedyna w swoim rodzaju, kompletnie inna od musicalu w Gdyni, gdzie na scenie jest orkiestra na żywo i 50 zawodowych tancerzy, ale nie ma aktorów dramatycznych…
– Przez 80 lat scena w Rzeszowie gościła 270 inscenizacji opartych na wielkich tekstach literackich: dramatach i powieściach. „Lalka” jest naszym ukłonem w stronę wielkiej literatury, a do jej realizacji zaprosiliśmy wybitnych twórców współczesnego teatru polskiego – mówi Jan Nowara, dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.
– Pomysł na muzyczną „Lalkę” nie był mój, ale Wojtka Kościelniaka, który 14 lat temu zrealizował go w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Tamten spektakl zrobił na mnie ogromne wrażenie i zapadł we mnie głęboko – mówi Jerzy Jan Połoński. – Gdy otrzymałem propozycję zrobienia spektaklu w Rzeszowie, zaproponowałem „Lalkę”, a dyrektor Nowara natychmiast się zgodził. Zachwyca mnie w powieści i w samym Wokulskim ta walka pozytywizmu z romantyzmem.
Spektakl w reżyserii Połońskiego jest muzyczną podróżą przez Imaginarium – miejsce, w którym może spełnić się każde marzenie. Gdzie nawet prosty kupiec może stać się arystokratą i poślubić księżniczkę. A widz podgląda bohaterów „Lalki” niczym figurki z pozytywki. Realny jest tylko Stanisław Wokulski, cała reszta przypominająca cyrkowe widowisko rozgrywa się w jego głowie. Jednocześnie sceniczna adaptacja „Lalki” choć we fragmentach jest wierna oryginałowi Prusa.
– Oparliśmy się na pomyśle, że świat zewnętrzny wchłania Wokulskiego. Zrobienie „Lalki” w sposób realistyczny w małym teatrze, gdzie nie ma kulis, jest niemożliwe. Mniej elementów może bardziej otworzyć wyobraźnię, niż dosadne budowanie salonów. Reżyser i ja bardzo lubimy teatr formy – przyznaje Marcin Chlanda, scenograf.
Nie można też zapominać, że kompletnie czym innym jest musical w teatrze muzycznym, w porównaniu z przedstawieniem muzycznym w teatrze dramatycznym. A zapowiada się, że Jarosław Staniek, choreograf wykonał fantastyczną pracę z rzeszowskim zespołem.
– Uwielbiam pracę z aktorami dramatycznymi, gdy zaczynamy od niemożności, a każdy kolejny dzień przynosi większe zadziwienie – mówi Staniek. – Ten spektakl na pewno będzie mniej taneczny, a bardziej emocjonalny i uważam, że ma to swoją ogromną wartość.
– Wspólnie z reżyserem założyliśmy, że to będzie mieszanka tańca, ruchu scenicznego i pantomimy. Ciało, ruch, gest, rekwizyt to wszystko mówi, a najważniejsze są emocje towarzyszące historii miłosnej Wokulskiego i Łęckiej – dodaje choreograf spektaklu.
Uwielbianego, pozytywistycznego bohatera i rozkapryszonej, wzbudzającej niechęć Łęckiej.
– Staram się ją zrozumieć. Na początku bardzo ją broniłam. Większość jej nie lubi, ja staram się ją polubić – mówiła na konferencji prasowej kilka dni przed premierą Paulina Sobiś grająca Izabelę Łęcką.
– Ja ją kocham – ripostował Robert Żurek.
– I to mi wystarczy – ze śmiechem przyznała Paulina Sobiś.
Jak podkreśla grający Wokulskiego Robert Żurek, niezwykle atrakcyjna jest dla niego forma Imaginarium i spójność sposobu opowiadania tej wielowątkowej, bogatej w detale historii. Owa spójność jest też w kostiumach i scenografii, współczesnych, ale inspirowanych klimatem XIX-wiecznej Warszawy. Wszystko to w ponad 3-godzinnej opowieści na postawie „Lalki” Bolesława Prusa.
Sobotnią premierę otworzy też wystawa „80-lecie Sceny Dramatycznej w Rzeszowie – Arcydzieła”, przygotowana przez Marka i Macieja Mikulskich. W teatralnym foyer zaprezentowane zostaną fotografie ze spektakli, które realizowane były na rzeszowskiej scenie, a kluczem do ich wyboru były prezentowane przez lata na deskach teatru arcydzieła literatury.
Fotografie Wiktoria Cieśla/Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Zdjęcia z próby generalnej
