I to wydarzenie niezwykłe, bo tym razem goście nie najechali Jana w jego Galerii Sztuki Współczesnej Pastuła, gdzieś na skraju lasu w Porębach Kupieńskich koło Kolbuszowej, ale kolekcja „Sammlung Pastula” rozgościła się na dobre w samym sercu Rzeszowa. Zbiór tworzony od kilku dekad to bardzo świadomie budowana kolekcja sztuki współczesnej. Kolekcjonera interesują nowe zjawiska i inne spojrzenie na sztukę.
Mówiąc krótko, kocha sztukę! W jego rodzinie to żadne zaskoczenie. Starszy brat Jana, Jerzy Pastuła jest rzeźbiarzem. Młodsza siostra ukończyła szkołę plastyczną. Ojciec był rzemieślnikiem, ślusarzem, imał się metaloplastyki, no i miał duszę kolekcjonera. Zbierał znaczki i pudełka z zapałkami dla etykiet. Jana zaraził nieuleczalną, kolekcjonerską chorobą. Przed laty, podobnie jak ojciec, zbierał pudełka zapałek z artystycznymi etykietami, szybko zaczął też gromadzić prace kolegów brata. Z każdego wyjazdu do „plastyka” w Jarosławiu albo akademika w Krakowie, wracał z obrazem pod pachą.
Gdy po studiach w Polsce na 15 lat wyjechał do Wiednia, sztuki nie porzucił. Chodził na wernisaże, szukał kontaktów z artystami, przez 10 lat znalazł przystań w pracowni prof. Drago Preloga. Dzięki Pastule w Wiedniu swoje obrazy prezentowała rzeszowska awangarda: Antoni Nikiel, Marek Olszyński, Marek Pokrywka, a także krakowska bohema: Marek Firek, Stanisław Koba, Sławomir Toman. Do Polski, obok Wibmera i Preloga, trafiły dzieła Austriaków, m.in. Marthy Jungwirth, Susanne Hornbostel, Christopha Lugera, Eriki Seywald, czy Kurta Philippa.
Ponad 20 lat temu na stałe wrócił do Polski i tak narodziły się Poręby Kupieńskie. Niezmiennie zachwycają i przyciągają tłumy o każdej porze roku. Nic dziwnego, na ścianach: Jadwiga Sawicka, Maciek Wieczerzak, Dorota Nieznalska, Marta Zgierska, Marta Ignerska, Stanisław Koba, Patrycja Longawa, Josef Mikl, czy Sławomir Toman. Do 11 lutego eksponowane w BWA w Rzeszowie.
– Gdybym miała opisać Sammlung krótko, to powiedziałabym, że jest to kolekcja eklektyczna. Łączy w całość odmienne elementy, teorie, pojęcia, zapożycza z różnych stylów. Wydaje mi się, że jedynym kluczem do zrozumienia założeń tej kolekcji jest sam jej Autor. Postać Wybierającego i jego osobiste poczucie wolności, że zbiera, to co chce, co Jemu się podoba. I nie przyświeca mu żadne inne kryterium estetyczne, a raczej zagadnieniowe” – mówi dr Anna Steliga, kuratorka wystawy, prodziekan Kolegium Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego. – To kolekcja, która powstała z pasji i odwagi.
Na ekspozycji w BWA w Rzeszowie można zobaczyć większą część zbiorów Pastuły. Są tu prace artystów: Bettina Bereś, Milena Brudkowska, Marek Chlanda, Wojciech Ćwiertniewicz, Iwona Demko, Franz Dietmar, Monika Drożyńska, Benedetto Fellin, Julius Drago Prelog, Marek Firek, Ulrich Gansert, Joanna Gleich, Bożena Grzyb-Jarodzka, Tomasz Hołuj, Jan Gryka, Siggi Hofer, Susanne Hornbostel, Marta Ignerska, Stanisław Jachym, Martha Jungwirth, Koji Kamoji, Alfred Klinkan, Stanisław Koba, Jerzy Kosałka, Mikołaj Kowalski, Anna Kuchniak, Robert Kuśmirowski, Sławomir Lewczuk, Christoph Luger, Patrycja Longawa, Josef Mikl, Dorota Nieznalska, Antoni Nikiel, Marek Olszyński, Marta Ożóg, Wiesław Pastuła, Małgorzata Pawlak, Kurt Phillip, Krystyna Piotrowska, Krzysztof Pisarek, Marek Pokrywka, Szymon Popielec, Igor Przybylski, Jadwiga Sawicka, Małgorzata Ścibiór, Erika Seywald, Jacek Sroka, Erich Tage, Johan Julian Taupe, Sławomir Toman, Wojciech Trzyna, Zbigniew Warpechowski, Franz Wibmer, Maciej Wieczerzak, Małgorzata Wielek, Ewa Zarzycka, Tomasz Zawadzki, Agata Zbylut i Marta Zgierska.
Fotografie Rafał Podsobiński
