To oni odpowiedzialni byli za projekt przestrzeni i grafiki, za wybór spektakli odpowiadał Jan Nowara, dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Kluczem do selekcji fotografii były prezentowane przez lata na deskach teatru arcydzieła literatury. W opisach znalazły się tytuły dzieł oraz ich autorzy oraz nazwiska fotografów. Nie ma reżyserów i to nie przypadek – chodziło o maksymalne wyeksponowanie tradycji literackiej. Wiele zdjęć pochodzi z Archiwum Państwowego i dzięki czemu możemy oglądać m.in. Wandę Siemaszkową w roli Matki w „Balladynie” Juliusza Słowackiego graną na rzeszowskiej scenie w 1945 roku.
– To był trudny wybór, bo fotogramów jest 44, a arcydzieł było 270. Premierą “Lalki” świętujemy 575 wszystkich premier w 80-letniej historii sceny dramatycznej w Rzeszowie – mówił na otwarciu wystawy Jan Nowara. – Co ciekawe, prawie 200 arcydzieł zostało wystawionych po 1989 roku.
Ma to oczywiście związek z zamknięciem się komunistycznej Polskiej na zachodnią literaturę współczesną, więc nie było mowy o premierach „Wenus w futrze”, „Lotu nad kukułczym gniazdem”, czy wielu innych.
O znaczeniu liczba 44, która pojawia się w III części Dziadów, dramatu Adama Mickiewicza można by pisać długo, ale najkrócej:
…”A imię jego czterdzieści i cztery” – jest jednym z najsłynniejszych cytatów w historii literatury polskiej.
– Fascynująca jest różnorodność tych zdjęć teatralnych – zaznaczył Marek Mikulski, scenograf teatralny, który wspólnie z synem, Maciejem Mikulskim, fotografem, opracowali wspomnianą wystawę. – Jak zmieniało się dokumentowanie spektakli teatralnych w kolejnych dekadach przez kolejnych fotografów.
Zdjęcia zaprezentowano na wydrukach i podświetlanych tablicach. Te ostatnie zostaną we foyer na stałe i będą wykorzystywane przy okazji kolejnych wydarzeń teatralnych.
Szkoda jednak, że na ekspozycji zabrakło zdjęć z „Wesela” z 1994 roku w reżyserii Bogdana Cioska, w przeszłości dyrektora rzeszowskiej sceny. Tamtą premierą rzeszowski teatr świętował swoje 50-lecie, a sam spektakl był dużym wydarzeniem także w przestrzeni miasta, kiedy to przez centrum Rzeszowa, na wozach jechali aktorzy występujący w dramacie Wyspiańskiego. Na wystawie znalazło się natomiast „Wesele” z 1957 roku, kiedy reżyserem był Hugon Moryciński.
Fotografie Tadeusz Poźniak
