Każdy, kto ma działkę lub tunel, a już na pewno balkon i parapet, może uprawiać pomidory. Warto mieć chociaż kilka krzaczków w doniczkach. Nie napracujemy się zbyt dużo, a dzieci i wnuki będą miały nie lada uciechę z pysznych i zdrowych owoców. Do uprawy na parapecie wybieramy okno najbardziej nasłonecznione, czyli południowe.
Pomidor pochodzi z Peru lub z Meksyku, a do Europy został przywieziony w XVI w. jako roślina ozdobna, żeby pod koniec XVIII w. stać się warzywem. Owoce pomidorów zawierają dużo witaminy C, A i witamin z grupy B oraz kwasów organicznych: cytrynowego i jabłkowego. Poza tym, nie ma smaczniejszej zupy, niż pomidorowa.
Pomidor jest rośliną klimatu ciepłego, dlatego jest bardzo wrażliwy na nagłe i silne zmiany temperatury. Ma wysokie wymagania cieplne: 22-27°C w dzień i 16-18°C nocą. Nasiona najlepiej kiełkują przy temperaturze 20-25°C, wtedy po 6-7 dniach pokazują się pierwsze rośliny.
Pomidor lubi gleby lekkie, średniozwięzłe o odczynie lekko kwaśnym – pH 5,5-6,5. Warzywo to najlepiej plonuje posadzone w 2 roku po oborniku. Pomidory lubią dużą zawartość próchnicy w glebie. Warto ściółkować glebę po posadzeniu roślin aby zmniejszyć jej parowanie, zabezpieczyć przed chwastami i umożliwić roślinom lepsze wykorzystanie składników pokarmowych. Do tego zabiegu najlepiej jest użyć czarnej agrowłókniny, słomy lub czarnej folii.
Optymalna rozstawa dla pomidorów uprawianych w gruncie to 80×50 cm. Im większa rozstawa tym lepsze warunki powietrzne i świetlne, dzięki czemu wolniej dochodzi do porażenia przez patogeny i pomidory tak nie chorują.
Odmiany samo kończące i karłowe są bardzo wrażliwe na suszę, a wysoko rosnące tolerują okresowe jej występowanie. Optymalna wilgotność podłoża to około 75% pełnej pojemności wodnej. Pomidory należy podlewać odstaną wodą o stałej porze dnia i obficie, ale rzadko. Przy suszy glebowej dochodzi do zrzucana kwiatów i zawiązków. Zbyt wysoka wilgotność powietrza podczas kwitnienia (powyżej 70%) powoduje zrzucanie kwiatów i zawiązków. Natomiast przy zbyt niskiej wilgotności – poniżej 50% osypuje się pyłek i nie dochodzi do zapylenia.
Pomidor wymaga dużego natężania światła. Jego niedobór może powodować opadanie kwiatów i zawiązków oraz wyciąganie się roślin, co w rezultacie prowadzi do porażenia przez szkodniki i patogeny. Oprócz podstawowych składników pokarmowych ważne w uprawie są mikroelementy, które stymulują prawidłowy wzrost i rozwój roślin.
Pomidory uprawiane w gruncie wysiewamy około 20 marca, a uprawiane w niskich nieogrzewanych tunelach do 10 marca. Sadzonki na miejsce stałe wysadzamy po 15 maja. Odmiany wiotko łodygowe i sam kończące należy palikować, zawsze od strony północnej. W miarę wzrostu roślin należy je podwiązywać do palików i usuwać tzw. wilki, czyli pędy boczne. Niektóre odmiany można prowadzić na dwa pędy. Około 15 sierpnia pędy główne pomidorów przycinamy, żeby owoce w ostatnim gronie zdążyły dojrzeć.
Jak siać? Najlepiej jest kupić wcześniej małe palety wykonane z PVC, które są przeznaczone na produkcję rozsady i do wielokrotnego użytku. Takie palety zapewniają optymalne warunki dla rozwoju roślin, bo każda roślina wytwarza własną bryłę korzeniową. Dzięki temu chronimy rozsadę przed chorobami przenoszonymi przez podłoże i zapobiegamy uszkodzeniom systemu korzeniowego podczas wysadzania. Po napełnieniu palety podłożem i po jego ogrzaniu do temperatury pokojowej, siejemy po jednym nasionku do każdego pojemnika. Lekko przysypujemy ziemią, delikatnie dociskamy, podlewamy i przykrywamy perforowaną folią. Nie musimy kupować specjalnej foli w sklepie, wystarczy zwykła, spożywcza, ponakłuwana np. grubą igłą. Paletę stawiamy w jasnym miejscu np. na parapecie, systematycznie zraszamy i po tygodniu pokażą nam się wschodzące rośliny. Folię ściągamy, żeby roślinki się nie połamały i czekamy do maja na wysadzenia na miejsce stałe. Zamiast palety możemy użyć pojemników po jogurtach.
Jeżeli nie mamy palet lub pojemników po jogurtach, to możemy przygotować małą, niezbyt głęboką skrzynkę lub pojemnik po 1,5l lodach oraz ziemię do wysiewów, którą można kupić w sklepie ogrodniczym lub markecie. Nie musimy jej specjalnie szukać, zamiast niej wystarczy ziemia z ogrodu, pomieszana z piaskiem lub ziemia do uprawy warzyw. Podłoże wsypujemy do pojemników, lekko ugniatamy i odstawiamy, żeby się nagrzało. Następnego dnia siejemy, ale nie za gęsto. Gdy sadzonki podrosną, trzeba będzie je przepikować, czyli porozsadzać po jednej roślinie do jednego pojemnika, żeby dobrze rosły i ukorzeniły się. Oczywiście nie można zapomnieć o podlewaniu i nawożeniu rozsady, a przed wysadzeniem na miejsce stałe, o hartowaniu.
Warto kupować odmiany wczesne, wtedy na pewno doczekamy się na plon.
Wybrane odmiany do uprawy w gruncie:
Betalux– odmiana bardzo wczesna, do bezpośredniego spożycia i na przetwórstwo. Owoce kulisto-spłaszczone o masie do 80g. Jest sztywno łodygowa i samo kończąca, o bardzo smacznych owocach.
Jawor– odmiana sztywno łodygowa, samo kończąca i wczesna. Ma owoce kuliste, bez piętki, o masie około 100 g. Jest bardzo plenna, odporna na pękanie, o bardzo smacznych owocach do bezpośredniego spożycia i do przetwórstwa.
Kmicic– odmiana samo kończąca, średnio wczesna ma owoce o masie 50-60 g, wydłużone, gruszkowate, intensywnie czerwone, odporne na zgniatanie i pękanie. To odmiana bardzo plenna, wcześnie dojrzewająca, sprawdzająca się w uprawie nawet w lata o złych warunkach atmosferycznych. Doskonały surowiec do przetwórstwa głównie na keczup i do konserwowania owoców w całości oraz do bezpośredniego spożycia.
Koralik to niezastąpiona odmiana typu cherry, wiotko łodygowa, samo kończąca, o silnym wzroście. Owoce są małe ale liczne, czerwone i kuliste. Ma bardzo dużo witaminy C i jest odporny na zarazę ziemniaka. Sprawdza się w uprawie balkonowej.
Malinowy Ożarowski– odmiana wysoko wymagająca palikowania. Owoce są kulisto-spłaszczone, bez zniekształceń, o pięknej malinowej barwie i najlepszym pomidorowym smakiem. Przeznaczona do uprawy w gruncie i w wysokich tunelach foliowych.
Złoty Ożarowski– odmiana o pomarańczowych i dużych, gładkich owocach bez piętki, dosyć twardych i mięsistych, i bardzo smacznych. Jest odporna na wirus mozaiki pomidora. Polecana do amatorskiej uprawy w gruncie przy palikach oraz w tunelach foliowych.
Do uprawy w tunelach:
Akron– odmiana średnio wczesna owoce 130-145g, czerwono pomarańczowych, lekko spłaszczonych z delikatnym żebrowaniem. Owoce są odporne na pękanie, bardzo trwałe.
Hardy F1to odmiana średnio późna, mieszańcowa o owocach do 190g, okrągłych, gładkich, bardzo trwałych i odpornych na pękanie. Jak podaje producent, jest to odmiana odporna na Verticilium oraz Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici – rasa 0 i 1.
Perkoz F1 to odmiana silnie rosnąca, średnio wczesna. Dobrze zawiązuje owoce przy niskim natężeniu światła i niskich temperaturach. Owoce są średniej wielkości, twarde, lekko spłaszczone.
Nasiona pomidorów można kupić w każdym sklepie ogrodniczym i markecie. Amatorzy nowych odmian pomidorów mogą znaleźć w sklepach internetowych portal tylko o pomidorach, który oferuje odmiany z całego świata. Czy warto je kupić? Po tym sezonie będę wiedzieć, bo mam kilka nowych odmian.
Wybierając odmiany do uprawy kierujmy się rozsądkiem. Na każdą roślinę potrzeba miejsca w ogrodzie lub w tunelu. Sadząc nowe odmiany zaznaczmy ich nazwy, żeby wiedzieć, czy się sprawdzą w uprawie.
