23 sierpnia zakończył się etap, w którym naukowcy mogli składać wnioski o przyznanie grantów na realizację prac badawczo-rozwojowych w ramach III naboru do Programu grantowego PCI. – Ta edycja konkursu cieszyła się rekordowym zainteresowaniem – podkreśla Krzysztof Borowicz, Dyrektor ds. Rozwoju Technologii w PCI.
Trzecia edycja konkursu grantowego Podkarpackiego Centrum Innowacji jest szczególna pod kilkoma względami. Z jednej strony stanowi kontynuację i rozwinięcie dwóch poprzednich konkursów w ramach Programu grantowego PCI, z drugiej – zawiera zupełnie nowe elementy i założenia, stanowiące autorski pomysł na wzmocnienie oddziaływania Programu na wspieranie rozwoju regionu w obszarze innowacji.
Nowe założenia i cele konkursu
– Program grantowy PCI to przedsięwzięcie, które ewaluuje. Przed jego uruchomieniem w 2019 roku na terenie Podkarpacia nie funkcjonował podobny instrument grantowy, który miałby za zadanie skuteczną dystrybucję środków na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych przez uczelniane Zespoły naukowe. Dodając do tego fakt, iż równocześnie z tworzeniem zasad wsparcia grantowego rozwijało się samo PCI, konieczne było odpowiednie, kilkuetapowe podejście do wprowadzania nowych rozwiązań do Programu – wyjaśnia Krzysztof Borowicz.
Pierwszy konkurs grantowy miał charakter pilotażu, który pozwolił na wypracowanie struktury organizacyjnej niezbędnej do obsługi Programu, zasad składania i oceny wniosków oraz procedur regulujących przyznawanie środków, ocenę sprawozdań, przekazywanie środków grantobiorcom czy kontrolę projektów. Drugi nabór ogłoszony w 2020 roku bazował w większości na poprzednim konkursie. Oba te przedsięwzięcia zakładały, że projekty będą się wpisywać w różne dziedziny tematyczne, ale kryteria oceny nie będą tych dziedzin różnicować. Konkursy koncentrowały się na zgromadzeniu dużej liczby pomysłów na ciekawe rozwiązania technologiczne oraz na wyborze najlepszych z nich (ocenianych przez ekspertów zewnętrznych m.in. pod kątem poziomu innowacyjności, obszarów wykorzystania czy możliwości urynkowienia opracowanych rozwiązań).
Trzeci konkurs priorytetowo traktuje badania prowadzone w określonych, najważniejszych dla Podkarpacia kierunkach technologicznych. Dodatkowo, aby skierować prace badawcze na nowe, nietypowe obszary, nabór premiuje łączenie różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Efektem ma być realizacja projektów międzyuczelnianych, integrujących środowisko naukowe i sprzyjających tworzeniu nowych powiązań, relacji i kontaktów między uczelniami, poszczególnymi laboratoriami czy samymi naukowcami – w tym również spoza regionu.
Do zasad III naboru wprowadzone zostały trzy kryteria umożliwiające przyznanie dodatkowych punktów tzw.: projektom kierunkowym (wpisującym się w światowe trendy, a zarazem kierunki technologiczne najistotniejsze dla rozwoju Podkarpacia); projektom multidyscyplinarnym (łączącym badania z różnych dziedzin i dyscyplin naukowych) oraz „projektom międzyuczelnianym” (angażującym naukowców z różnych uczelni). Zwiększono również kwotę pojedynczego grantu z dotychczasowych 200 do 500 tys. zł. Dostosowany został również zakres informacji przedstawianych we wniosku (m.in. wprowadzone zostało pole prezentujące merytoryczny i techniczny potencjał do realizacji projektu). Rozbudowano także zasady oceny projektów: dotychczas w razie dużych rozbieżności ocen eksperckich powoływany był trzeci ekspert – obecny konkurs zakłada w takiej sytuacji organizację kilkuosobowego posiedzenia Panelu ekspertów.
– Zasady naboru zostały skonsultowane z władzami i przedstawicielami uczelni partnerskich PCI oraz Komitetu Alokacji Zasobów. Bardzo istotne są dla nas głosy płynące ze środowiska naukowego, dlatego też w maju br. przeprowadziliśmy badanie ankietowe pn. „Innowacyjne Podkarpacie 2030. Kierunki rozwoju dla nauki i gospodarki”, w którym wzięło udział 177 naukowców z 9 podkarpackich uczelni. Zebrane w ten sposób posłużyły do ustalenia katalogu kierunków premiowanych w konkursie – dodaje Krzysztof Borowicz.
Nowe uczelnie w Programie
Włączenie kolejnych uczelni z Podkarpacia (oprócz już korzystających z Programu, trzech uczelni partnerskich) do możliwości aplikowania o granty PCI, to jeden z kierunków rozwoju Podkarpackiego Centrum Innowacji. Prace nad modyfikacją zasad Programu w tym kierunku rozpoczęły się w 2020 roku i obejmowały szereg spotkań i debat, na które zaproszono wszystkie uczelnie z regionu. 25 maja w panelu dyskusyjnym „Współpraca uczelni z otoczeniem gospodarczym: działania, potencjał, wyzwania” podczas wydarzenia on-line „Projekty dla Potencjału” wzięli udział rektorzy Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie, Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu oraz Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku. Finalnie, do udziału w III konkursie grantowym zostały dopuszczone wszystkie uczelnie mające siedzibę na Podkarpaciu, a zarazem prowadzące działalność naukową. Tym samym PCI poszerzyło wsparcie na kolejne jednostki naukowe z województwa. Efekty III naboru zdecydują o kontynuowaniu działań w przyjętej formule lub ich modyfikacji.
Statystyki III konkursu
W ramach III naboru do Programu grantowego PCI złożono 178 wniosków. To rekord i wzrost o ponad 70 proc. w stosunku do I naboru, w którym tych wniosków było 101 (w II naborze złożono ich 143). Znacznie większa jest również łączna kwota wnioskowana: 42,17 mln zł (I nabór: 14,7 mln zł, II nabór: 22 mln zł), o które aplikuje obecnie 6 uczelni. Projekty zgłoszone do konkursu przewidują zaangażowane 923 członków Zespołów naukowych. Najwięcej projektów przygotowały: Politechnika Rzeszowska (106 na kwotę 23,33 mln zł) i Uniwersytet Rzeszowski (60 wniosków na 16,31 mln zł). Wnioski złożyły również: WSIiZ w Rzeszowie (5 wniosków na 0,95 mln zł), PWSTE w Jarosławiu (3 wnioski na 0,69 mln zł), WSPIA w Rzeszowie (2 wnioski na 0,51 mln zł) oraz KPU w Krośnie (2 wnioski na 0,38 mln zł).
Kwoty wnioskowanego, pojedynczego grantu wynoszą od 68,1 tys. do 499,97 tys. zł, a średnia wartość projektu to ok. 237 tys. zł (w I i II naborze wyniosła ona ok. 160 tys. zł). Dziedziny tematyczne, w które wpisują się projekty to: Ochrona zdrowia oraz technologie medyczne – 49 wniosków, Zaawansowane materiały oraz narzędzia – 46, Biogospodarka oraz żywność – 37, Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) – 24, Transport oraz motoryzacja – 14, Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii – 8.
Wnioski pokazują, które z tych dziedzin są wiodące dla poszczególnych uczelni. Politechnika Rzeszowska najwięcej, bo aż 37 wniosków, przygotowała w obszarze Zaawansowanych materiałów oraz narzędzi. Uniwersytet Rzeszowski oraz Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania przodują natomiast w dziedzinie Ochrony zdrowia oraz technologii medycznych (odpowiednio 30 i 3 wnioski). PWSTE w Jarosławiu oraz WSPIA w Rzeszowie przygotowały po 2 wnioski dotyczące Technologii informacyjno-komunikacyjnych, a KPU w Krośnie – po 1 wniosku z dziedzin: Zaawansowane materiały oraz narzędzia i Biogospodarka oraz żywność.
Patrząc przez pryzmat Regionalnych Inteligentnych Specjalizacji (RIS) Województwa Podkarpackiego, III nabór zdominowały projekty dotyczące Jakości życia, które stanowiły niemal 67 proc. Następne są: Informacja i telekomunikacja (ICT) – ponad 15 proc., Lotnictwo i kosmonautyka – niemal 12 proc. i Motoryzacja – ponad 6 proc.
Większość wnioskodawców zadeklarowała spełnianie kryteriów premiowanych w konkursie grantowym PCI. Ponad 89 proc. projektów to projekty kierunkowe, ponad 85 proc. – multidyscyplinarne, a 64 proc. – międzyuczelniane. Najwięcej projektów kierunkowych dotyczy „Spersonalizowanej medycyny” (47) oraz „FoodTech” i „Zrównoważonej i ulegającej biodegradacji alternatywy dla klasycznych materiałów” (po 27).
Podsumowanie obecnego etapu i dalsze działania
– Najważniejsze efekty naboru, widoczne jeszcze przed rozpoczęciem oceny wniosków, to duża skala konkursu i wyraźna tendencja wzrostowa w porównaniu do poprzednich naborów. Zwraca również uwagę liczba projektów kierunkowych, wpisujących się w nowatorskie trendy technologiczne, a zarazem w kierunki istotne dla rozwoju województwa podkarpackiego oraz liczba projektów międzyuczelnianych, integrujących naukowców z różnych uczelni, w tym przewidujących udział naukowców spoza regionu – podsumowuje dyrektor Krzysztof Borowicz.
Kolejny etap konkursu to ocena formalna, która pokaże jakość projektów od strony ich przygotowania zgodnie z zasadami konkursu. Wnioski, które spełnią kryteria formalne trafią do oceny merytorycznej prowadzonej przez niezależnych ekspertów zewnętrznych – ten etap wskaże m.in. w jakim stopniu projekty wpisały się w kryteria premiujące, a tym samym jaki może być ich wpływ na rozwój technologii podnoszących innowacyjność i rozwijających Podkarpacie.
Program grantowy na prace B+R jednostek naukowych jest realizowany w ramach projektu pt. „Podkarpackie Centrum Innowacji” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej nr I "Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka" z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020.
Podkarpackie Centrum Innowacji Sp. z o.o.
Biuro: ul. Lenartowicza 4, 35-051 Rzeszów,
tel. +48 507 836 617, email: biuro@pcinn.org
