Cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu z 1583 roku, to najstarsza i najlepiej zachowana cerkiew drewniana w Polsce. Zbudowana bez użycia gwoździ – wszystkie łączenia były drewniane, stoi do dziś. Że jest bardzo stara można poznać po specyficznej trójdzielnej budowie. Wyraźnie były oddzielone babiniec (część tylko dla kobiet) nawa (bliżej ołtarza, część dla mężczyzn) i prezbiterium (przestrzeń przeznaczona tylko dla kapłanów i służby liturgicznej). Każda z tych trzech części była nakryta oddzielnym dachem lub kopułą. 9 lat temu cerkiew w Radrużu wpisana została na Listę Dziedzictwa Światowego UNESCO i z każdym rokiem przyciąga coraz więcej turystów z Polski i świata.
Przez powojenne dziesięciolecia, po roku 1947 cerkiew pw. św. Paraskiewy stała opuszczona i przejęta przez Skarb Państwa. Na początku lat 60-tych XX wieku Jerzy Tur, ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków ocalił ją od zniszczenia. Zabezpieczono wtedy konstrukcję świątyni oraz otaczający ją kamienny mur obronny. Zachowany ikonostas przeniesiono do Składnicy Ikon Muzeum – Zamku w Łańcucie. Z początkiem drugiego tysiąclecia zabytkiem opiekowało się Powiatowe Centrum Kultury i Sportu w Lubaczowie. Wykonywano doraźne remonty oraz wynajęto przewodnika, co pozwoliło na udostępnienie zabytku zwiedzającym.
Zespół cerkiewny w Radrużu
– W roku 2009 zwiedzałem wspaniałą cerkiew św. Bojana w Sofii (XIII w.) figurującą na Liście UNESCO – wspomina Stanisław Piotr Makara. – Wtedy przyszedł mi do głowy pomysł opieki nad zespołem cerkiewnym w Radrużu.
W 2010 roku ówczesny wojewoda podkarpacki Mirosław Karapyta przekazał zabytek Muzeum Kresów w Lubaczowie. Cerkiew wymagała pilnych prac konserwatorskich. Dzięki wsparciu finansowemu MKiDN oraz Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków już w 2010 roku ruszyły pierwsze prace w Radrużu: zamontowano w świątyni systemy przeciwpożarowy i antywłamaniowy. Na murze otaczającym zabytek wymieniono gontowy dach o łącznej długości 240 m. We wnętrzu zakonserwowano zniszczone malowidła ścienne z 1648 r. Pierwotnie pełniły one rolę ikonostasu, dopóki na przełomie XVII/XVIII stuleci nie zbudowano nowego.
Cerkiew w Radrużu na Liście Dziedzictwa Światowego UNESCO
Cerkiew położona jest na owalnym wzgórzu nad potokiem Radrużka, i wraz z dzwonnicą otoczona jest murem (obecny z 1825), co nadaje jej charakter obronny. Zbudowana została z drewna jodłowego i dębowego przez cieśli wykorzystujących doświadczenia ciesielstwa późnogotyckiego. Fundatorem cerkwi był prawdopodobnie poseł na sejm i starosta lubaczowski Jan Płaza. W niespokojnych czasach XVII wieku cerkiew − oprócz funkcji religijnych − odgrywała rolę warowni, w której mogli się schronić mieszkańcy podczas najazdów tatarskich.
