Gdyby żył, miałby 100 lat. Kalman Segal, żydowski pisarz z Sanoka, znakomity twórca z pogranicza dwóch kultur, jest dziś przywracany pamięci przez grupę pasjonatów. Dzięki nim powstała strona internetowa z tekstami Segala, wydane zostały książki, a 29 grudnia br. w Muzeum Historycznym w Sanoku odbędzie się spotkanie z udziałem ekspertów i czytelników. Warto się na nie wybrać.
Kim był Kalman Segal? Pisarzem, eseistą, poetą i dziennikarzem radiowym. Jego biografię przypomina Magdalena Ruta na stronie kalmansegal.pl. „Urodził się 29 grudnia 1917 roku w Sanoku, w tradycyjnej rodzinie żydowskiej. Był synem Lejba Segala i Ity Manaster. Jego rodzice posiadali gospodarstwo rolne w żydowskiej dzielnicy na przedmieściach Sanoka. Dziadek prowadził karczmę we wsi Trepcza.” W sanockim gimnazjum zdobył humanistyczne wykształcenie. Jego rodzina nie była bogata, więc Segal imał się różnych fizycznych robót. Zaangażował się także w młodzieżowy ruch komunistyczny. Z tego względu po wybuchu II wojny światowej uciekł do ZSRR. Został tam aresztowany i zesłany na Kołymę. Po wojnie wrócił do Polski, do 1969 roku pracował w Polskim Radiu w redakcji w Katowicach. Tworzył wtedy słuchowiska i reportaże, także w języku jidisz. W 1969 roku emigrował do Izraela i tam zmarł w 1980 roku. W Izrealu także pracował jako dziennikarz, nadal tworzył w dwóch językach. Po polsku napisał m.in. powieść o zagładzie borysławskich Żydów.
Wiele faktów na temat życia i twórczości Kalmana Segala znajdziemy na wspomnianej stronie internetowej. Tworzy ją zespół redakcyjny w składzie: Magdalena Ruta, Justyna Rochacewicz, Joanna Sarnecka, Tomasz Chomiszczak i Arkadiusz Komski. Najcenniejszą częścią tego serwisu są właśnie teksty Kalmana Segala, dwujęzyczne wiersze oraz inne teksty przełożone z jidisz przez Magdalenę Rutę. Strona jest częścią szeregu działań służących upamiętnieniu stulecia urodzin Kalmana Segala. Koordynatorem obchodów jest Joanna Sarnecka, prezes Fundacji na Rzecz Kultury „Walizka”.
Przypomnienie postaci Kalmana Segala, to także pretekst, by wrócić do miasteczka jego dzieciństwa – wielokulturowego Sanoka, w którym wciąż pozostało wiele śladów jego przedwojennych mieszkańców. Podróż w czasie zaproponowali mieszkańcom i swoim rówieśnikom m.in. uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku, przygotowując pod okiem swojej nauczycielki Anny Kozimor-Cyganik grę miejską „Śladami Segala”. Odbyła się ona jesienią, a na wiosnę ma być powtórka.
Najbliższe wydarzenie związane ze stuleciem urodzin pisarza, odbędzie się w piątek, 29 grudnia br., o godz. 18.00, w Muzeum Historycznym w Sanoku – Sala Gobelinowa w podziemiach zamku. Spotkanie pt. „Kalman Segal. Archiwariusz dwóch światów” to okazja, by spotkać ekspertów od jego twórczości i porozmawiać o historii miasta. Wstęp wolny!
