Powstanie szlaku COP-u jest sumą kilku czynników. – Po pierwsze, chcieliśmy zwrócić uwagę na dziedzictwo poCOP-owskie na Podkarpaciu. Ponadto w przyszłym roku przypada 80-lecie COP-u. Warto też pamiętać, jak bardzo do rozwoju naszego regionu przyczynił się w końcówce lat 30-tych Centralny Okręg Przemysłowy – wylicza Ewa Krupa, specjalista ds. promocji w Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, dodając, że obecnie panuje moda na turystykę industrialną. – Tym szlakiem chcemy zwrócić uwagę na elementy, które nie mają jeszcze stu lat, ale są bardzo atrakcyjne wizualnie, ze względu na specyficzną architekturę, oraz na te obiekty, które wciąż prowadzą działalność. Turyści będą mieli okazję zobaczyć, jak one dziś funkcjonują.
Wycieczka po halach Wisanu i osiedlu robotniczym
Obecnie PROT przygotowuje mapę obiektów, które znajdą się na szlaku. Część z nich turyści będą mogli zobaczyć, jak np. fabrykę firanek Wisan w Skopaniu, która jest jednym z pięciu głównych producentów firanek w Polsce i jednym z największych w Europie (zajmuje teren 30 hektarów) czy Wytwórnię Filtrów PZL Sędziszowie Małopolskim, ale zwiedzanie innych będzie utrudnione ze względu na ich specyficzną działalność. Chodzi m.in. o Pratt&Whitney Rzeszów czy PZL Mielec. Na szlaku zostaną uwzględnione w innej formie.
Na szlaku znajdą się nie tylko fabryki i inne obiekty związane z COP-em, ale także przestrzenie miejskie, po których będzie oprowadzał przewodnik. – W Stalowej Woli wprawdzie nie będzie można wejść na teren fabryki, ale będzie dostępna ekspozycja, którą dotychczas miało pod swoją pieczą stalowowolskie muzeum. Chcemy też, żeby przewodnik opowiadał turystom o osiedlu robotniczym w Stalowej Woli, Mielcu czy Nowej Sarzynie – tłumaczy Ewa Krupa.
Aby zwiedzić np. daną fabrykę, turyści będą musieli się zapowiedzieć.
Projekt szlaku przewiduje wydanie przewodnika, mapy, broszur, folderów, tablic informacyjnych, które staną w miejscowościach, oraz znaki drogowe. Dostępny będzie również bezpłatny audio przewodnik do pobrania.
Wycieczki szlakiem już na wiosnę 2017 r
– Realizacja projektu kończy się w listopadzie. Wprawdzie nie jest to sezon turystyczny, ale szlak zaczniemy promować od razu. Intensywną promocję zaczniemy wiosną 2017 roku – dodaje Ewa Krupa.
Centralny Okręg Przemysłowy (COP) to ośrodek przemysłu ciężkiego budowany w latach 1936-1939 w południowo-centralnych dzielnicach Polski, którego wiele inwestycji kontynuowanych jest dzisiaj na terenie województwa podkarpackiego. Był jednym z największych przedsięwzięć ekonomicznych II Rzeczypospolitej. Celem COP-u było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu. Na rozwój COP-u przeznaczano w latach 1937-1939 około 60% całości wydatków inwestycyjnych o łącznej wartości 1925 mln zł. Budowę COP zainicjował wicepremier do spraw ekonomicznych i jednocześnie minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski.
Od 1937 roku do wybuchu wojny w 1939 roku na Podkarpaciu powstały: nowe miasto Stalowa Wola, a w nim Zakłady Południowe, po wojnie znane jako Huta Stalowa Wola; Fabryka Gum Jezdnych „Stomil” w Dębicy – dziś Firma Oponiarska Dębica S.A.; fabryka kauczuku syntetycznego w Dębicy; PZL Wytwórnia Płatowców Nr 2 w Mielcu, obecnie PZL Mielec; PZL Wytwórnia Silników Nr 2 w Rzeszowie, obecnie Pratt & Whitnety Rzeszów; filia poznańskich Zakładów Cegielskiego w Rzeszowie, czyli fabryka obrabiarek, na terenie której po wojnie powstał współczesny Zelemer. W Dębie powstała Wytwórnia Amunicji Nr 3, a sama wieś zamieniła się w miasto Nowa Dęba, gdzie do dziś działa Dezamet. We wsi Sarzyna rozpoczęto budowę Zakładów Chemicznych. W Pustkowie koło Dębicy wyrosła fabryka materiałów wybuchowych „Lignoza”, w Jaśle Państwowa Wytwórnia Prochu.
