Uczniowie szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz studenci mogą wziąć udział w konkursie „Świat się zmienia. Światło dawniej i dziś” organizowanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie w 200. rocznicę urodzin i 140. rocznicę śmierci Ignacego Łukasiewicza. Do wygrania nagrody o łącznej wartości aż 20 tys. zł. Prace można przesyłać do 31 października 2022 roku.
W najmłodszej kategorii wiekowej oceniane będą prace plastyczne. Uczniowie szkół średnich zobowiązani są dostarczyć fotografie, natomiast studenci muszą stworzyć grę planszową.
Ignacy Łukasiewicz – pionier światowego przemysłu naftowego
Wszystko to w nawiązaniu do hasła konkursu „Świat się zmienia. Światło dawniej i dziś” oraz największego osiągnięcia Ignacego Łukasiewicza, którym było wynalezienie lampy naftowej. Ten pionier światowego przemysłu naftowego, społecznik i działacz niepodległościowy odmienił naszą codzienność. Jego lampa była przełomowym wynalazkiem w dziejach ludzkości, dziś może zapomnianym i pomijanym, bo szybko zastąpionym przez żarówkę elektryczną wynalezioną przez Thomasa Edisona. W połowie XIX wieku lampa naftowa była jednak rewolucyjnym rozwiązaniem i przez kolejne, prawie 100 lat powszechnie stosowanym, wszędzie tam, gdzie nie dotarła elektryfikacja.
Farmaceuta i przedsiębiorca, pionier przemysłu naftowego w Europie, z zainteresowania chemik i fizyk – Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822 roku w Zadusznikach k. Mielca. W latach 1832–1836 uczęszczał do popijarskiego gimnazjum w Rzeszowie, gdzie ukończył 4 klasy. Tutaj nauczył się łaciny i języka niemieckiego. W latach 1836–1840 pracował w aptece Antoniego Swobody w Łańcucie jako praktykant. Była to nie tylko praca, ale przede wszystkim kontynuacja nauki w zakresie chemii i farmacji.
W tamtym czasie rozpoczął także działalność w organizacjach demokratyczno-niepodległościowych, aż w końcu został zarejestrowany przez władze austriackie jako obywatel politycznie podejrzany. W 1840 roku zdał egzamin tyrocynalny i awansował na pomocnika aptekarskiego. Przez następnych 6 lat pracował w Rzeszowie jako pomocnik aptekarski u Edwarda Hübla cały czas dokształcając się w zawodzie aptekarza. W tamtym czasie działał też na rzecz niepodległej Polski. W 1845 roku nawiązał znajomość z Edwardem Dembowskim i został zaprzysiężony jako agent Centralizacji Towarzystwa Demokratycznego Polskiego na Rzeszów. W sierpniu 1848 roku rozpoczął pracę w aptece „Pod Złotą Gwiazdą”, której właścicielem był Piotr Mikolasch.
Jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści, jakie daje ropa naftowa. Do historii przeszedł jako wynalazca lampy naftowej, której prototyp znajduje się w Muzeum Podkarpackim w Krośnie. Oryginał lampy został wykonany na zlecenie Ignacego Łukasiewicza w 1853 r. przez lwowskiego rzemieślnika Adama Bratkowskiego. Lampa ta służyła Ignacemu Łukasiewiczowi i Janowi Zehowi do przeprowadzania doświadczeń laboratoryjnych związanych z wykorzystaniem destylatów ropy naftowej do celów oświetleniowych. Prototyp został wykonany ręcznie z blachy stalowej, lutowanej mosiądzem. Miał regularny cylindryczny kształt i składał się z dwóch części konstrukcyjnych oraz taśmowego ucha.
W 1853 roku Łukasiewicz i Zeh, podgrzewając ropę do temperatury 200-250 st. Celsjusza, uzyskali ciecz, którą potem rafinowali stężonym kwasem siarkowym i roztworem sodu. Otrzymali tak naftę, która oświetliła wystawę apteki. Samą lampę naftową po raz pierwszy wykorzystano 31 lipca 1853 roku w szpitalu na lwowskim Łyczakowie, by w nocy przeprowadzić operację wyrostka robaczkowego. Pacjent szczęśliwie przeżył, a lipcową datę przyjmuje się za początek przemysłu naftowego na świecie.
Wynalazek Łukasiewicza przyczynił się przede wszystkim do eksplozji przemysłu naftowego na świecie. W 1854 roku w Bóbrce koło Krosna Łukasiewicz założył pierwszą kopalnię, gdzie ropę naftową wydobywano ręcznie wiadrami na skalę przemysłową. Magazynowano w drewnianych zbiornikach i beczkami na konnych wozach przewożono do destylarni, które były odpowiednikiem dzisiejszych rafinerii. Amerykanie pierwsze kopalnie ropy naftowej uruchomili dopiero cztery lata po Łukasiewiczu, w 1858 roku!
Ignacy Łukasiewicz – konkurs dla dzieci, młodzieży i studentów
Konkurs „Świat się zmienia. Światło dawniej i dziś” to doskonały pomysł na wartościowe spędzanie wolnego czasu, a dzieci, młodzież i studenci biorący udział w konkursie mają okazję do kreatywnej wypowiedzi artystycznej.
Koncepcja konkursu skupia się przede wszystkim na roli lampy naftowej, jaką odegrała w rewolucji oświetlenia na świecie. Ta prawie nie kopciła, nie wydzielała też nieprzyjemnej woni, a przede wszystkim dawała znacznie więcej światła, niż używane dotychczas lampy olejowe.
Konkurs dla dzieci, młodzieży i studentów to też najlepszy sposób na przywracanie i promocję pamięci o Ignacym Łukasiewiczu. I tak jak on był pionierem w wielu dziedzinach, tak ciekawe i oryginalne przedstawienie jego osiągnieć przez młode pokolenie Polaków może być najlepszym sposobem na upowszechnianie i promocję dorobku, osiągnięć oraz działalności społecznej tego wybitnego Polaka.
Nagrodami w konkursach są vouchery zakupowe:
I miejsce – 3 vouchery EMPIK każdy po 2 tys. zł.
II miejsce – 3 vouchery EMPIK każdy po 1800 zł.
III miejsce – 3 vouchery EMPIK każdy po 1500 zł.
Organizatorzy konkursu przygotowali też 3 wyróżnienia – każdy o wartości 800 zł oraz 3 wyróżnienia – każdy o wartości 600 zł. Prace przyjmowane będą do 31 października 2022 roku w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego; Departament Promocji, Turystki i Współpracy Gospodarczej; al. Cieplińskiego 4; 35-010 Rzeszów; pokój 326.
Informację szczegółowe i regulaminy są dostępne na stronie
