Zdzisław, Tomasz i Zosia Beksińscy znów w ich ukochanym Sanoku. W czwartek, w szczelnie wypełnionej sali Miejskiego Domu Kultury, ci którzy pamiętają ich jeszcze z sanockich czasów, zobaczyli "Ostatnią rodzinę" w reżyserii Jana P. Matuszyńskiego, która opowiada 28 lat z życia tej niezwykłej rodziny. Obraz zachwycił już na festiwalu w Locarno, Gdyni, premierze w Warszawie i nie inaczej było w Sanoku. Świetne kreacje Andrzeja Seweryna w roli Zdzisława Beksińskiego, Dawida Ogrodnika grającego postać Tomasza Beksińskiego i subtelna, ale przejmująca rola Aleksandry Koniecznej jako Zosi Beksińskiej. Największe jednak brawa należą się cichemu, bodaj największemu bohaterowi przedsięwzięcia, dr Wiesławowi Banachowi, dyrektorowi Muzeum Historycznego w Sanoku. To dzięki jego ogromnej wiedzy, wynikającej z wieloletniej przyjaźni z genialnym malarzem, powstał wstrząsający, ale piękny obraz, z kapitalną scenografią, muzyką i przejmującym przesłaniem. Bo na przekór wszystkiemu, to jest film o miłości – podkreślił w czwartek Wiesław Banach.
"Ostatnia rodzina", którą od piątku, 30 września można już oglądać w kinach w całej Polsce, także na Podkarpaciu, od kilku tygodni święci triumfy. Na festiwalu filmowym w Locarno Andrzej Seweryn został nagrodzony za najlepszą rolę męską. Na Festiwalu Filmowym w Gdyni obraz zdobył Złote Lwy dla najlepszego filmu oraz za najlepsze role pierwszoplanowe dla Andrzeja Seweryna oraz Aleksandry Koniecznej. Film otrzymał też nagrodę publiczności i nagrodę dziennikarzy. Zbiera też znakomite recenzje, a krytycy nie boją się określeń: arcydzieło, czy oscarowe role Seweryna i Ogrodnika.
W czwartek film zobaczyli mieszkańcy Sanoka. W specjalnym, przedpremierowym pokazie zorganizowanym przez Urząd Miasta w Sanoku, udział wzięła rodzina Beksińskich, Wiesław Banach i pracownicy Muzeum Historycznego – Galerii Beksińskiego w Sanoku, samorządowcy oraz wszyscy ci, którzy Beksińskich doskonale pamiętają. Szkoda, że nie pofatygował się nikt z twórców, ani aktorów. Miał być Dawid Ogrodnik, niestety, z powodu choroby nie dojechał. A szkoda, bo Sanok ukształtował Beksińskich, ich rodzina z tym miastem związana była od czasów Powstania Listopadowego, w tym mieście jest też największy zbiór Zdzisława Beksińskiego, a Wiesław Banach od lat udowadnia, że jest muzealnikiem na europejskim poziomie, który fenomenalnie propaguje spuściznę rodziny Beksińskich. Zaufali mu wiele lat temu, a on nigdy tego zaufania nie zawiódł. Można mówić o wielkim szczęściu Wiesława Banacha, że jego życie skrzyżowało się z życiorysem Zdzisława Beksińskiego, ale nie mniejsze szczęście miał też genialny malarz.
Tadeusz Pióro, burmistrz Sanoka, mówiąc o filmie, stwierdził: zapraszam do codziennego życia niecodziennych ludzi.
Kadr z filmu.
Nie byłoby jednak filmu, gdyby nie ogromne zaangażowanie w to przedsięwzięcie Muzeum Historycznego i Wiesława Banacha, który jak sam przyznał, za każdym razem, gdy ma powstać książka, albo obraz na temat Beksińskich, stara się zwodzić jak najdłużej. Co zresztą nie wynika z niechęci do twórców, ale ogromnej złożoności tematu rodziny Beksińskich, gdzie bardzo łatwo o uproszczenia, przekłamania i nadinterpretacje. Nie inaczej było w przypadku znakomitej książki Magdaleny Grzebałkowskiej "Beksińscy. Portret podwójny", a ostatnio filmu "Ostatnia rodzina" w reżyserii Jana P. Matuszyńskiego.
– W jednym czasie powstały aż dwa scenariusze filmu o rodzinie Beksińskich – opowiadał w czwartek Banach. – Od początku współpracowałem z obiema ekipami i zapowiedziałem, że wesprę tę, która uzyska rekomendację środowiska filmowego. Ostatecznie powstał obraz Matuszyńskiego, a ze scenariusza do tego filmu wykreśliłem tony tekstu.
Banach kilkakrotnie powtarzał też, że oglądając film, trzeba zapomnieć o własnych wspomnieniach o Beksińskich i mieć świadomość, że to, co oglądamy, jest kreacją. – To może być wstrząsające przeżycie, ale warto pamiętać, że są w nim obrazy, które nigdy nie mogły mieć miejsca – mówił Banach. – Na przekór wszystkiemu to jest film o miłości. Patrzmy na ten obraz nie jak na dokument, ale film, którzy stworzyli młodzi i udało im się w nim zawrzeć przesłanie. Być może bardzo ważne dla innych młodych ludzi, którzy nie zawsze potrafią przekazać i okazać sobie miłość.
Wiesław Banach. Fot. Tadeusz Poźniak
Film jest wyjątkowo przejmujący dla tych, którzy w pamięci ciągle mają obraz Zdzisława, Tomasza i Zofii Beksińskich. Na ekranie patrzymy na ucharakteryzowanego Seweryna, który kilkakrotnie spotykał się w Sanoku z Wiesławem Banachem i konsultował z nim postać Zdzisława Beksińskiego, ale od początku podkreślał, że będzie to kreacja, a nie "małpowanie". Największe wrażenie robi jednak Dawid Ogrodnik podobny i ucharakteryzowany do Tomasza Beksińskiego. Młody aktor po raz kolejny, bazując na metodzie Stanisławskiego, zrósł się z rolą i jest w niej fenomenalny. Oszczędna w wyrazie, ale przez to najbardziej przejmująca i wzruszająca jest kreacja Aleksandry Koniecznej w roli Zosi Beksińskiej. Film jest zapisem dramatu, jaki rozgrywa się między trójką bohaterów, którzy może w dziwaczny dla niektórych sposób, ale bardzo się kochają. Wielu pewnie wstrząśnie scena, w której Beksiński filmuje swoją martwą już żonę, a jednocześnie nie można odmówić tej dwójce ludzi, tkliwego uczucia, które połączyło ich na ponad 4 dekady.
"Ostatnia rodzina nie jest też dokumentacją twórczości Beksińskiego. W filmie widzimy obrazy, ale na pewno mają drugorzędne znacznie. Kapitalne są natomiast: scenografia – pieczołowicie odtworzone wnętrza mieszkań Beksińskich oraz muzyka. W głośniki sprzętu grającego w domu Zdzisława i Tomasza Beksińskich włożona została muzyka przez nich ukochana i ją słyszymy w trakcie filmu. Znakomicie udało się też zachować fascynację Zdzisława Beksińskiego związaną z dokumentacją własnego życia. Dzięki temu w Muzeum Historycznym w Sanoku znajduje się kilka tysięcy archiwaliów, które okazały się bezcenne przy tworzeniu filmu. A ten, to już pewne, okazał się jednym z najważniejszych filmów 2016 roku.
