Co łączy, a co dzieli we współpracy transgranicznej? Gdzie potrzeba jedności, a gdzie działania indywidualnego? Te pytania były punktem wyjścia dla dyskusji o współpracy transgranicznej poszczególnych krajów Unii Europejskiej. W poświęconej jej debacie uczestniczyli: Łukasz Smółka – Marszałek Województwa Małopolskiego, Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego, prof. Andrzej Szarata – Rektor Politechniki Krakowskiej, Paweł Kukla – Prezes Sądeckiej Izby Gospodarczej, Jozef Hrobák – Wiceprezes Preszowskiej Izby Regionalnej Słowackiej Izby Przemysłowo-Handlowej, Erika Jurinová – Przewodnicząca Samorządowego Kraju Żylińskiego i Štefan Bieľak – Wiceprzewodniczący Samorządowego Kraju Preszowskiego. Moderatorem dyskusji był Zbigniew Bartuś – Publicysta Forsal.pl i Dziennika Gazety Prawnej.
Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że współpraca transgraniczna regionów może rozwijać się nadal – o ile na poziomie rządowym będą wypracowane odpowiednie mechanizmy legislacyjne wspierające ten proces. Wskazano jednocześnie, że samorządy, instytucje otoczenia biznesu, organizacje pracodawców i przedsiębiorcy także powinny wypracować wspólne priorytety ułatwiające prowadzenie wymiany handlowej.
Jak podkreślono, kluczowe w budowaniu silnej współpracy międzyregionalnej i transgranicznej jest podejmowanie dobrych decyzji i wytyczanie wspólnych celów inwestycyjnych. – Do tego niezbędne jest przede wszystkim zrozumienie potrzeb mieszkańców, dostęp do danych z wielu obszarów oraz ich umiejętna analiza – powiedział rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Szarata, który podczas panelu podzielił się doświadczeniami z przewodniczenia Radzie Naukowej Stowarzyszenia Euroregion Karpacki.
Kiedy mówimy o współpracy transgranicznej, mówimy o wszystkim, co nas łączy. A z pewnością łączy nas to, że mieszkańcy oczekują od nas skoordynowanych działań, współpracy rozumianej bardzo szeroko, prowadzenia inwestycji, które pozwolą maksymalizować korzyści dla każdej ze stron, ale także osiągać korzyści wspólne. To także kwestia współdziałania w sytuacjach kryzysowych, wzajemnej pomocy, wsparcia, kiedy potrzebne jest błyskawiczne działanie, kiedy mamy do czynienia z nadzwyczajnymi okolicznościami
– podkreślił marszałek Łukasz Smółka.
Drogi nie znają granic, bezpieczeństwo nie zna granic. Rozmawiałem dziś z panią Eriką Jurinovą, Przewodniczącą Samorządowego Kraju Żylińskiego właśnie o tym, jak ważne jest to partnerskie nastawienie, ta wzajemna pomoc i wsparcie. Ono jest sprawą kluczową, jeśli chodzi o rozwój naszej współpracy. To też podstawa dla naszej przyszłości, rozumianej wspólnie i indywidualnie
– dodał marszałek Małopolski.
W dyskusji zwrócono uwagę na to, że dobra współpraca regionalna powinna rozwijać się na wielu płaszczyznach. – Samemu nie da się robić rzeczy wielkich, ważnych. Nie da się w pojedynkę sprostać wyzwaniom przyszłości. Dobrze, że współpracujemy jako samorządy, ale równie ważne jest to, że nasze partnerstwo jest wyraźnie widoczne również na poziomie gospodarczym, we współpracy przedsiębiorców – podkreślił marszałek Władysław Ortyl.
Gospodarze regionów zgodnie przyznali, że istotne w budowaniu współpracy jest patrzenie na to, co łączy regiony.
Dobrym przykładem tego są Karpaty – tereny górskie, których markę i siłę chcemy wspólnie zbudować. Górskie tereny nie są łatwym tematem, jeśli chodzi o inwestycje, o rozwój. Współpraca, dialog, współpraca ze środowiskami eksperckimi i korzystanie z osiągnięć technologii mają w tym przypadku fundamentalne znaczenie. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu partnerskiemu nastawieniu, naszemu porozumieniu i konsekwentnym działaniom za 20 lat będziemy porównywać Karpaty z Alpami
– powiedział marszałek Łukasz Smółka.
Przewodnicząca Samorządowego Kraju Żylińskiego Erika Jurinová zwróciła uwagę na to, że między mieszkańcami regionów transgranicznych panuje zgoda, jeśli chodzi o oczekiwania dotyczące współpracy samorządów, ale także współpracy na poziomie gospodarczym. Zaznaczyła przy tym, że bardzo istotne dla pogłębienia tej współpracy są decyzje polityczne.
Podczas dyskusji podkreślono, że najważniejszym celem współdziałania i współpracy regionów jest efekt synergii. – Działania indywidualne, oderwane od potrzeby praktycznej współpracy, są niejako wymierzone przeciwko mieszkańcom. Musimy pamiętać, ze wspólne działanie przynosi zwielokrotnione korzyści dla każdej ze stron. Mieszkańcy oczekują od nas konkretnych decyzji i idącej w ślad za nimi realizacji. W omawianym przez nas przypadku Karpat, fundamentem dla tego są podpisane przez nas porozumienia, partnerskie podejście i wyznaczanie wspólnych celów – podsumował Łukasz Smółka.
