Organy podatkowe nie mogą dowolnie oceniać właściwego momentu złożenia wniosku o upadłość. Jednakże złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie stanowi nieprzekraczalnej bariery dla przenoszenia odpowiedzialności za zobowiązania na osoby trzecie. Zdaniem NSA, organy muszą zbadać kwestię działań syndyka, ponieważ jeśli źródłem zaległości podatkowej była korekta syndyka, to nie można mówić w ogóle, że ta zaległość powstała.
Wyrok NSA z 27 marca 2018 roku sygn. akt I FSK 663/16
Komentarz AXELO (Radca prawny Justyna Gunia)
W dniu 27 marca 2018 br. Naczelny Sąd Administracyjny, w sprawie oznaczonej sygn. akt I FSK 633/16, orzekł że złożenie wniosku o upadłość nie jest jednak nieprzekraczalną barierą dla przeniesienia zobowiązań Spółki na Podatnika. Organy podatkowe nie mogą dowolnie oceniać momentu złożenia wniosku o upadłość.
Zagadnienie, które zostało poddane analizie Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, pojawiło się w związku ze złożeniem przez Podatnika – Prezesa Spółki – wniosku o ogłoszenie upadłości przed powstaniem zaległości w podatku VAT.
Opisując pokrótce stan faktyczny sprawy: w 2008r. Spółka zaczęła zalegać z regulacją zobowiązań względem ZUS i PFRON. Prezes przedmiotowej Spółki, złożył dnia 17 kwietnia 2009r. wniosek o ogłoszenie upadłości. W przekonaniu Urzędu Skarbowego, złożenie wniosku o upadłość nastąpiło zbyt późno, ponieważ zaległość za kwiecień 2009r. powstała w maju, tego samego roku. Organ domagał się zapłacenia zaległego podatku przez Podatnika – Prezesa Spółki – w związku z faktem odpowiedzialności solidarnej ze Spółką za jej zobowiązania. Ponadto, Prezes Spółki nie wykazał żadnej przesłanki, która uwolniłaby go od odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W ocenie podatnika, organ podatkowy nie posiada kompetencji uprawniających do określenia odpowiedniego momentu dla złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji, wskazując iż wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać wniesiony w połowie 2008r, kiedy pojawiły się niekorzystne zdarzenia dla Spółki, mając negatywny wpływ na sytuację finansową spółki. Wojewódzki Sąd Administracyjny, w orzeczeniu, oznaczonym sygn. akt III SA/Wa 2460/14: podzielił pogląd organów podatkowych. W ocenie składu orzekającego, organy podatkowe zasadnie przyjęły, że wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki, nie można uznać jako złożonego we właściwym czasie. Ponadto, już w 2008r. narastały zaległości Spółki w spłacie zobowiązań. Nieregulowanie zobowiązań przez Spółkę miało charakter trwały, a nie przejściowy w związku z tym stanowiło samodzielną przesłankę upadłości, dającą podstawy do zgłoszenia wniosku o upadłość, która zaistniała w rozpoznawanej sprawie. W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie nie wystąpiła żadna obiektywna przeszkoda, która uniemożliwiałaby Podatnikowi, zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie.
W dniu 27 marca 2018r. Naczelny Sąd Administracyjny (IFSK 663/16) uchylił wyrok WSA i decyzję organu podatkowego. NSA stwierdził, że organy nie zbadały kwestii powstania zobowiązania podatkowego, ponieważ odnosząc się do spraw innych członków zarządu zostało wykazane, że korekt dokonywał syndyk. Wszakże w jednej z tych spraw (I FSK 1037/15) Sąd powołał się na uchwałę NSA (I FPS 3/15), w której stwierdzono, że syndyk nie był uprawniony do dokonywania korekty za złe długi. Zdaniem NSA, organy obligatoryjnie powinny zbadać tę kwestię, ponieważ jeśli źródłem zaległości podatkowej była korekta syndyka, to nie można uznać, że zaległość ta powstała. Ponadto, Sąd podkreślił, że za uchyleniem decyzji organu przemawiała bardzo ważna przesłanka, dotycząca wadliwości przeprowadzonego postępowania podatkowego – kwestia właściwego czasu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. W opinii NSA, organy podatkowe powinny zbadać tę kwestię.
W orzecznictwie został wyrażony pogląd, według którego złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie stanowi nieprzekraczającej bariery dla przenoszenia odpowiedzialności za zobowiązania na osoby trzecie. Jak podkreślił NSA: organy nie mogą oceniać momentu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w sposób swobodny.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
