Tytułem wstępu należy wskazać, że prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 109(1) Kodeksu cywilnego).
1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255), która w art. 1 pkt 1 wprowadziła zmiany w zakresie dopuszczalności tzw. prokury łącznej niewłaściwej. Prokura łączna niewłaściwa polega na tym, że do skutecznego składania oświadczeń woli przez prokurenta wymagane jest jego współdziałanie z członkiem zarządu.Przedmiotowa kwestia była ostatnimi laty dość problematyczna, zaś swoje stanowisko w tym zakresie – blisko dwa lata – temu wyraził również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. III CZP 34/14.
Komentarz AXELO (adwokat Aleksander Krężel):
We wskazanej wyżej uchwale, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu. Kwestia ta, zdaniem Sądu Najwyższego, wynikała z wykładni przepisów Kodeksu cywilnego, którego nie pozwalały na ograniczanie prokury i osoby prokurenta w ten sposób.
Nowelizacja Kodeksu cywilnego, która weszła w życie 1 stycznia 2017 r., zmienia tak naprawdę o 180 stopni, możliwość ograniczenia prokurenta w zakresie jego samodzielnego działania. Dodany nowelizacją art. 109 (4) w ust. 1a wprost zakłada, że: „Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej”. Zdaniem ustawodawcy, zmiana w zakresie dot. przepisów o prokurze ma co do zasady ułatwić życie przedsiębiorcom, poprzez danie im większego wyboru w zakresie decyzji co do tego, czy przedsiębiorca chcący posiadać reprezentację łączną w spółce kapitałowej, zdecyduje się zwiększać osobowo skład zarządu, czy też utrzymując stosunkowo niewielki liczebnie zarząd, ograniczy jego decyzyjność m.in. poprzez "dokoptowanie" odpowiedniej liczby prokurentów spośród swoich pracowników.
Pomimo, iż nowelizacja przez niektórych ekspertów oceniana jest jako „wypaczająca” instytucję prokury, to de facto ustawodawca zalegalizował konstrukcję, która w przeciągu ostatnich kilku lat była dość często stosowana przez przedsiębiorców i niejednokrotnie tolerowana przez wiele sądów rejestrowych. Ustawodawca niejako więc dostosował stan prawny, do potrzeb obrotu gospodarczego i oczekiwań przedsiębiorców.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
Adwokat Aleksander Krężel