W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm., dalej jako: u.p.o.l.) podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna.
Uchwała 7-sędziów NSA w Warszawie z dnia 13 marca 2017 r. (sygn. II FPS 5/16)
Komentarz AXELO (aplikantka radcowska Agnieszka Rzeszut)
W dniu 13 marca 2017 r. Izba Finansowa Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt II FPS 5/16) podjęła uchwałę będącą następstwem rozpoznania zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem z dnia 1 grudnia 2016r. przez Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 1962/16) w przedmiocie skargi kasacyjnej wspólników Spółki Cywilnej wniesionej od Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 22 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Rz 76/16) wydanego
w następstwie rozpoznania skargi wspólników tej spółki na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymującej w mocy decyzję Prezydenta Miasta która ustaliła wymiar zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości Spółki Cywilnej za 2014 r.
Powyższa sprawa dotyczyła t zawarcia z Gminą. przez wspólników Spółki Cywilnej umowy najmu lokalu użytkowego. Zdaniem Kolegium spółka cywilna będąc najemcą lokalu użytkowego może być uznana za posiadacza będącego własnością jednostki samorządu terytorialnego tj. Gminy części obiektu budowlanego. W oparciu o to stwierdzenie Kolegium uznało, że taka spółka cywilna jest w oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.o.l. podatnikiem podatku od nieruchomości. Stanowisko to zostało zaakceptowane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 22 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Rz 76/16). Sąd ten stwierdził, że obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości nakłada ustawa tj. akt prawa powszechnie obowiązującego. Umowne uregulowania dotyczące tego obowiązku nie odnoszą skutków w sferze obowiązków publiczno-prawnych, a w szczególności nie wyłączają obowiązku zapłaty tego podatku. Prawo podatkowe stanowi gałąź prawa odrębną (autonomiczną) od innych dziedzin prawa, w tym od prawa cywilnego. Na gruncie prawa podatkowego nie ma zastosowania zarówno zasada swobody umów, jak i ograniczenie odpowiedzialności stron w oparciu o zasady współżycia społecznego.
Zagadnienie prawne rozstrzygnięte w dniu 13 marca 2017 r. przez Izbę Finansową Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. II FPS 5/16) miało na celu wyjaśnienie kwestii, czy w świetle art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikiem podatku od nieruchomości jest spółka cywilna, czy jej wspólnicy.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 1 grudnia 2016r. (sygn. akt II FSK 1962/16), w dotychczas prezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny orzecznictwie istnieją dwa nurty dotyczące określenia podmiotów, wobec których ma zastosowanie art. 3 ust. 1 u.p.o.l. Pierwszy z nich przedstawia stanowisko, w świetle którego podatnikiem podatku od nieruchomości jest spółka cywilna, nie zaś jej wspólnicy(m.in. II FSK 226/07, II FSK 227/07, II FSK 228/07 i II FSK 229/07). W świetle drugiego z nich podatnikiem tego podatku są wspólnicy spółki cywilnej, a nie sama spółka cywilna (m.in. II FSK 2985/12, II FSK 3264/13,II FSK 2368/14, II FSK 1434/14, II FSK 1577/16).
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchwałą podjętą dnia 13 marca 2017 r. w składzie
7-sędziów (sygn. akt II FPS 5/16)rozstrzygnął powyższe rozbieżności stwierdzając, że za podatnika podatku od nieruchomości należy uznać wspólników spółki cywilnej, a nie samą spółkę cywilną. Sąd ten poparł istniejące w tym zakresie orzecznictwo, w świetle którego okoliczność, że spółka cywilna jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej nie jest wystarczająca celem uznania jej za podatnika podatku od nieruchomości. Uznanie takich jednostek za podatników tego podatku wymaga, by przysługiwał im jeden z będących podstawą takiej kwalifikacji tytułów prawnych do władania nieruchomością. Spółka cywilna nie może z kolei być właścicielem nieruchomości.
W przedmiotowej uchwale Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Nie stanowi ona ponadto podmiotu odrębnego od wspólników tej spółki. Stroną umów bądź postępowań są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna. Tacy wspólnicy są ponadto podmiotami praw i obowiązków oraz ponoszą odpowiedzialność. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie zauważył ponadto, że w świetle przepisów kodeksu cywilnego spółka cywilna nie może być zarówno właścicielem nieruchomości, jak i jej użytkownikiem wieczystym. Nie występuje ona ponadto jako najemca nieruchomości. Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, nie może być ona uznana za podatnika podatku od nieruchomości.
W odniesieniu do przywołanej wyżej argumentacji, stanowisko wyrażone w uchwale 7-sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 marca 2017 r. (Sygn. II FPS 5/16) należy uznać za zasadne.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
