W czerwcu br. firma Warbud S.A. zakończyła budowę Podkarpackiego Centrum Nauki „Łukasiewicz”. Nawiązujący do sterowca czy też statku kosmicznego budynek, z podświetlaną orbitą wokół fasady, do października zostanie wypełniony interaktywnymi eksponatami. Będzie ich prawie 200, w tym symulator lotu i olbrzymi model kuli ziemskiej zawieszonej pośrodku biegnących po okręgu schodów, którymi będzie się wchodzić na kolejne kondygnacje. Wystawy zostaną udostępnione dla zwiedzający w pierwszym kwartale 2023 roku. Bilet wstępu ma kosztować ok. 20 zł.
Tomasz Michalski. Fot. Tadeusz Poźniak
Od wbicia łopaty na działce naprzeciw lotniska w Jasionce k. Rzeszowa minęły dwa lata. Budynek już stoi, ma za sobą odbiory techniczne i trwa jego urządzanie. Podkarpackie Centrum Nauki „Łukasiewicz” fasadą, jak i elementami wystawy nawiązuje do tradycji lotniczych regionu. – Przed budynkiem umieścimy samolot An-2 – dwupłatowiec produkowany niegdyś w PZL Mielec. Będzie można zajrzeć nie tylko do kabiny, ale i do wnętrza konstrukcji kadłuba i skrzydła, która będzie częściowo odsłonięta – opisuje Tomasz Michalski, zastępca dyrektora ds. Podkarpackiego Centrum Nauki w WDK w Rzeszowie, i zaprasza do środka, gdzie na razie uwijają się ekipy różnych wykonawców, przygotowujących wystawy i wyposażenie laboratoriów. Industrialne wnętrze utrzymane jest w kolorystyce betonu i grafitowej czerni, którą pokryto wszystkie elementy metalowe.
Ekspozycja rozmieszczana jest na trzech kondygnacjach i zajmuje ok. 3 tys. mkw. W holu wejściowym na prawo od wejścia znajdzie się restauracja, kawiarnia i sklep z pamiątkami, wejście do zespołu laboratoriów oraz kasy biletowe. W centrum budynku znajduje się otwarta do samego dachu klatka schodowa, która niczym spiralna orbita pnie się wokół holu ku kolejnym piętrom. Pośrodku niej zawiśnie model kuli ziemskiej o średnicy 4,5 metra, wzbogacony o elementy multimedialne.
Symulator lotu i kiwon w "Łukasiewiczu"
Zwiedzanie rozpoczyna się już na parterze od wystawy „Lotnictwo”, gdzie na uruchomienie czeka symulator lotu. Na parterze będzie także kiwon nawiązujący do dawnych kopalni ropy naftowej na Podkarpaciu oraz do patrona Centrum Ignacego Łukasiewicza, który dał początek wielkiemu przemysłowi, destylując „czarne złoto” i konstruując pierwszą na świecie lampę naftową. Jej replika również zostanie tu wyeksponowana. W fotoplastykonie będzie można obejrzeć zdjęcia z tamtej epoki. Również na parterze wydzielono strefę dla najmłodszych dzieci 3-6 lat.
Druga kondygnacja pomieści wystawę „Przyroda” oraz część wystawy „Żyję”. W części przyrodniczej będzie można sprawdzić na przykład, ile energii potrzebują określone typy źródeł światła, „zatankować” model auta różnymi paliwami, sterować łazikami marsjańskimi po specjalnym torze, zaobserwować zjawiska zachodzące w gejzerze. Trzecia kondygnacja już w całości jest poświęcona życiu. – Uczy o tym, jak działają organizmy i ich zmysły, na co te zmysły reagują. Pokazuje funkcjonowanie człowieka w świecie, sposób, w jaki odczuwamy, poznajemy świat i tworzymy technikę, która pomaga nam w naszych ograniczeniach. Eksponaty pomagają zrozumieć zagadnienia związane z fizyką, biologią, biochemią. Stawiamy mocny akcent na zdrowie człowieka, aby przekazywać dobre wzorce i edukować – tłumaczy Tomasz Michalski.
Wszystkie eksponaty przygotowywane są tak, aby były dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami. W salce, gdzie pokazano, jak światło monochromatyczne wpływa na widzenie barw, jest urządzenie, które ułatwia zrozumienie tego zjawiska także osobom niedowidzącym, na przykładzie dźwięku z ograniczonym widmem częstotliwości fal akustycznych, przez co inaczej brzmi np. deszcz.
Na każdym piętrze zaplanowano także tematyczną strefę wypoczynkową, z wygodnymi siedziskami gdzie obejrzeć będzie można wybrane projekcje i posłuchać np. szumiącego lasu. Z ostatniej, czwartej kondygnacji, którą tworzy antresola, jest natomiast wyjście na taras. Roztacza się stąd widok na lotnisko, Rzeszów i Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny „Aeropolis”. Dach pokrywają panele fotowoltaiczne, które zasilają budynek i pompę ciepła. Ogrzewanie wspomaga kotłownia gazowa. Budowa kosztowała ok. 50 mln zł, a wyposażenie 32 mln zł. Gotowe jest już otoczenie Centrum, w tym parking na 120 aut i 6 autokarów.
– Montaż wystaw ma zakończyć w październiku – zapowiada Tomasz Michalski. – Ich uzupełnieniem będzie wystawa mobilna oraz dodatkowo mobilne planetarium o średnicy 6 m. Nie ukrywam, że myślimy również o budowie planetarium stacjonarnego w przyszłości – zdradza Tomasz Michalski.
Oprócz ekspozycji dla zwiedzających w „Łukasiewiczu” znajduje się także 5 zespołów laboratoriów i warsztatów do prowadzenia zajęć edukacyjnych. W warsztacie robotyczno-informatycznym będzie można zaprogramować robota, a w mechaniczno-elektrycznym coś zbudować – popracować młotkiem, wykorzystać laser i drukarkę 3d. Obok znajduje się laboratorium biologiczno-przyrodnicze, chemiczne i fizyczne. Niemal gotowa jest już sala multimedialna, mieszcząca 50 osób.
Fot. Tadeusz Poźniak
Wraz z kończącym się montażem wystaw, rozpoczyna się rekrutacja pracowników. W Podkarpackim Centrum Nauki zatrudnionych ma być ok. 50 osób, w tym 16 animatorów. Ogłoszenia o naborach znaleźć będzie można w Biuletynie informacji Publicznej Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie. – Projekt zostanie zakończony w grudniu, ale pracowników musimy jeszcze przeszkolić. Ekspozycję udostępnimy zwiedzającym w pierwszym kwartale 2023 roku. Jednorazowo w budynku może przebywać 800 zwiedzających. Planowana cena biletu normalnego to 20 zł – dodaje Tomasz Michalski.
Na początku Podkarpackie Centrum Nauki „Łukasiewicz” od wtorku do czwartku ma być czynne w godz. 8-15, w piątek przez cały dzień, a w sobotę i w niedzielę przez osiem godzin. Czas otwarcia może zostać wydłużony. Będzie to zależeć od zainteresowania zwiedzających.
Autorem projektu budynku Podkarpackiego Centrum Nauki jest Marcin Furtak Pracownia Projektowa F-11 z Krakowa.
.jpg)
