Delegacja rosyjska wylądowała w czwartek w Stambule na pierwsze od ponad trzech lat bezpośrednie rozmowy pokojowe z Ukrainą, podały rosyjskie media państwowe, jednak bez udziału prezydenta Władimira Putina, wbrew żądaniom wielu światowych przywódców.
Putin nie znalazł się na liście moskiewskiego zespołu negocjacyjnego, opublikowanej w środę wieczorem przez Kreml, po tym jak Zełenski wezwał go do osobistego stawienia się na rozmowach.
Putin zdecydował się zamiast tego wysłać zespół niższego szczebla pod przewodnictwem doradcy o radykalnej postawie, który nadzorował nieudane rozmowy pokojowe w marcu 2022 r., w pierwszych tygodniach rosyjskiej inwazji.
Nieobecność Putina – a także czołowych dyplomatów, takich jak minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow czy doradca ds. polityki zagranicznej Jurij Uszakow – zdaje się umniejszać znaczenie rozmów i szanse na przełom.
Od czasu inwazji Moskwy w lutym 2022 r. zginęły dziesiątki tysięcy osób, a Rosja okupuje obecnie około jednej piątej terytorium Ukrainy, biorąc udział w najgorszym konflikcie w Europie od czasów II wojny światowej.
Ukraiński urzędnik powiedział agencji AFP, że Zełenski planuje spotkać się z prezydentem Turcji Recepem Tayyipem Erdoganem w Ankarze, a nie w Stambule, w czwartek wieczorem i dopiero wtedy podejmie decyzję o sposobie prowadzenia rozmów.
„Prezydent rozpocznie wizytę u Erdogana w Ankarze i dopiero wtedy podejmie decyzję o kolejnych krokach” – powiedział urzędnik, po tym jak rosyjskie media państwowe poinformowały, że delegacja Moskwy wylądowała w Stambule na planowane rozmowy.
Ukraina zdementowała również doniesienia rosyjskich mediów państwowych, jakoby rozmowy miały rozpocząć się o godzinie 10:00 rano (07:00 GMT).
„To rosyjskie fake newsy” – powiedział rzecznik Zełenskiego, zapytany, czy taki był plan.
Reporterzy agencji AFP zobaczyli w Pałacu Dolmabahçe, gdzie według plotek miały się odbywać rozmowy, setki dziennikarzy czekających na zewnątrz.
„Jego wojna” -Prezydent USA Donald Trump, który naciskał na szybkie zakończenie wojny, zasugerował możliwość udziału w wydarzeniu i wezwał Putina do przybycia.
Sekretarz stanu Marco Rubio ma udać się w piątek do Stambułu, „aby spotkać się z europejskimi odpowiednikami i omówić konflikt na Ukrainie oraz inne regionalne kwestie będące przedmiotem wspólnego zainteresowania” – poinformował Departament Stanu.
Zełenski spędził wiele dni, czekając na przybycie Putina.
Dlatego negocjacje powinny odbywać się z nim” – powiedział w jednym z oświadczeń.
Pomimo intensywnych działań dyplomatycznych mających na celu zakończenie wojny, stanowiska Moskwy i Kijowa pozostają rozbieżne i niewiele wskazuje na to, że któraś ze stron jest skłonna do ustępstw.
Powołanie przez Kreml Władimira Miedinskiego, radykalnego współpracownika Putina i byłego ministra kultury, na stanowisko głównego negocjatora sugeruje, że Moskwa nie planuje żadnych ustępstw w rozmowach.
Medinski przewodził nieudanym negocjacjom w 2022 r., w trakcie których Moskwa wezwała do daleko idących roszczeń terytorialnych i ograniczeń wobec ukraińskiej armii.
Uważa się, że Medinski miał wpływ na forsowanie historycznych roszczeń Rosji do terytorium Ukrainy.
Pozostali trzej negocjatorzy to wiceminister spraw zagranicznych Michaił Galuzin, wiceminister obrony Aleksandr Fomin i Igor Kostiukow, dyrektor rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU.
Ukraina nie podała nazwiska swojej delegacji. Jej minister spraw zagranicznych Andrij Sybiga przebywa w Turcji, gdzie spotyka się z ministrami spraw zagranicznych NATO na spotkaniu w Antalyi.
Jak poinformował Kreml, Putin w środę przed odlotem do Stambułu odbył w Moskwie spotkanie z zespołem negocjacyjnym oraz najwyższymi przedstawicielami rosyjskiej polityki zagranicznej i obronności, nie podając jednak szczegółów.
Rosja nalega, aby rozmowy dotyczyły tego, co nazywa „głównymi przyczynami” konfliktu, w tym „denazyfikacji” i demilitaryzacji Ukrainy, dwóch niejasnych terminów, których Moskwa używa, aby uzasadnić swoją inwazję, a które są powszechnie odrzucane w Kijowie i na Zachodzie.
Powtórzył również, że Ukraina musi oddać terytoria okupowane przez wojska rosyjskie i wycofać się z niektórych obszarów, które wciąż znajdują się pod jej kontrolą.
Kijów domaga się natychmiastowego 30-dniowego zawieszenia broni i stwierdza, że nie uznaje swoich terytoriów za terytorium rosyjskie.
Zełenski przyznał jednak, że Ukraina może odzyskać je tylko drogą dyplomatyczną.
Szef NATO Mark Rutte powiedział w czwartek, że jest „ostrożnie optymistyczny” co do postępu w kierunku pokoju, ale że to Rosja musi podjąć „konieczne kolejne kroki”.
„Nadal jestem ostrożnie optymistyczny i wierzę, że jeśli Rosjanie również będą chcieli wejść w grę, a nie tylko Ukraińcy to robią… to w ciągu najbliższych kilku tygodni uda się osiągnąć pewne przełomy” – powiedział Rutte na spotkaniu NATO.
Przywódcy europejscy zapowiedzieli, że jeśli rozmowy w Stambule nie przyniosą rezultatów, na Rosję zostaną szybko nałożone nowe sankcje.
Czytaj także:
