Kryzys w sferze praw człowieka pogłębia się na świecie; w Polsce rząd PiS w 2023 roku podkopał praworządność, ale nowy rząd budzi nadzieję poprawy – ocenia w najnowszym dorocznym raporcie Human Rights Watch, międzynarodowa organizacja pozarządowa broniąca praw człowieka.
„Światowi przywódcy nie zajmowali zdecydowanych stanowisk w obronie praw człowieka w 2023 r., choć był to rok jednych z najgorszych kryzysów i wyzwań w najnowszej pamięci i miały one śmiertelne konsekwencje. Rządy powinny zaprzestać dyplomacji transakcyjnej i zrobić wszystko, by przestrzegać uniwersalnych zasad praw człowieka” – podkreśla HRW.
Jak wskazuje, władze Izraela są krytykowane za zbrodnie przeciw cywilom w Strefie Gazy, ale rządy milczą o zbrodniach przeciwko ludzkości w Sinciangu; podnoszą się głosy o międzynarodowy sąd w sprawie rosyjskich zbrodni wojennych na Ukrainie, ale amerykańskie nadużycia w Afganistanie są bagatelizowane.
„UE obeszła swoje zobowiązania w dziedzinie praw człowieka, wypychając osoby ubiegające się o azyl i migrantów do innych krajów lub zawierając umowy z rządami dopuszczającymi się przemocy, takimi jak libijski i czy turecki, aby nie wpuszczać migrantów” – odnotowuje HRW.
W części dotyczącej Polski organizacja zauważa, że rząd PiS podkopał w minionym roku praworządność, atakując niezależność sądownictwa i niezależnych sędziów, niezależne media oraz krytyczne głosy społeczeństwa obywatelskiego i działaczy. „Nadal trwała dyskryminacja wobec osób LGBT i ataki na prawa kobiet, zwłaszcza w kwestii prokreacji, i grupy te pozostały obiektem nienawistnej retoryki publicznej przedstawicieli rządu” – pisze HRW.
W raporcie wspomniano m.in. o „kontrowersyjnej ustawie”, powołującej komisję do badania „wpływów rosyjskich”, o „szkodliwych skutkach” zakupu Polska Press przez kontrolowaną przez państwo spółkę PKN Orlen oraz o procesach karnych w sprawach o aborcję.
Organizacja podkreśla, że choć rząd i mieszkańcy odnosili się przychylnie do blisko 1 mln uchodźców ukraińskich, to polskie władze na granicy z Białorusią kontynuowały bezprawne wypychanie migrantów i nękały ochotników, pomagających imigrantom niepochodzącym z Ukrainy.
Według HRW dojście do władzy nowego koalicyjnego rządu stwarza szansę poprawy w sferze praw człowieka, praw kobiet oraz praw lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych.
