12 państw UE wnioskuje o wspólne uruchomienie klauzuli obronnej.

Dwanaście państw UE złożyło wnioski o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia w ramach planu ReArm Europe. Ma to umożliwić zwiększenie wydatków na obronność bez naruszania reguł fiskalnych UE.

Do tej pory 12 państw członkowskich złożyło do Komisji pisemny wniosek o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia w ramach paktu stabilności i wzrostu w ramach pakietu ReArm Europe Plan/Readiness 2030 przedstawionego w marcu 2025 r. Są to Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy, Grecja, Węgry, Łotwa, Polska, Portugalia, Słowacja i Słowenia. Oczekuje się, że dodatkowe wnioski zostaną złożone na późniejszym etapie, ponieważ kilka państw członkowskich wyraziło zainteresowanie skorzystaniem z tej klauzuli. 

Uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia zapewnia państwom członkowskim dodatkową przestrzeń budżetową na zwiększenie wydatków na obronność, przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z regułami fiskalnymi UE, zgodnie z dokumentem opublikowanym przez Komisję w ramach pakietu ReArm Europe Plan/Readiness 2030.

Może cię zainteresować

Amunicja krążąca WARMATE dla Wojska Polskiego

Nominacje w Wojsku Polskim

Eksperci NATO omawiają wyzwania związane z odstraszaniem nuklearnym w Helsinkach

Reklama

Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie i zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego stanowią wyjątkowe okoliczności, wywierając znaczną presję na finanse publiczne państw członkowskich ze względu na pilną potrzebę budowania ich zdolności obronnych.

W odpowiedzi UE przedstawiła ambitny pakiet obronny, oferujący dźwignie finansowe w celu pobudzenia inwestycji w unijny sektor obronny, w tym za pośrednictwem krajowej klauzuli wyjścia. Uruchomienie klauzuli umożliwi tym państwom członkowskim odejście od zatwierdzonych ścieżek wydatków netto lub ścieżki naprawczej w ramach procedury nadmiernego deficytu. Taka elastyczność jest przewidziana w przypadku wyjątkowych okoliczności pozostających poza kontrolą państwa członkowskiego, jeżeli mają one znaczący wpływ na jego finanse publiczne, jak ma to miejsce obecnie.

Aby zapewnić stabilność budżetową w średnim okresie, odchylenie od zalecanej ścieżki wydatków netto zostanie ograniczone do maksymalnie 1,5 % PKB dodatkowych wydatków na obronność na każdy rok uruchomienia do 2028 r.

Komisja oceni teraz wnioski przedłożone przez państwa członkowskie z myślą o przedstawieniu Radzie zaleceń dotyczących uruchomienia krajowej klauzuli korekcyjnej w ramach nadchodzącego pakietu europejskiego semestru wiosną 2025 r. Następnie Rada będzie miała miesiąc na podjęcie decyzji w tej sprawie. 

Kontekst  

Wspólnie uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia do celów obronnych oraz pożyczka w ramach działania na rzecz bezpieczeństwa w Europie (SAFE) stanowią podstawę planu ReArm Europe / Readiness 2030, przedstawionego 19 marca. Jest to ambitny pakiet obronny zapewniający państwom członkowskim UE dźwignie finansowe umożliwiające zwiększenie inwestycji w zdolności obronne. W ramach pożyczki SAFE Komisja pozyska do 150 mld euro na rynkach kapitałowych, korzystając z ugruntowanego jednolitego podejścia do finansowania. Wykorzystanie pożyczki SAFE można uzupełnić uruchomieniem krajowej klauzuli wyjścia, co umożliwi państwom członkowskim znaczne i szybkie zwiększenie inwestycji w europejską obronność.

Podczas gdy w ramach krajowej klauzuli wyjścia państwa członkowskie skorzystają z dodatkowej przestrzeni na wydatki na obronność, unijne reguły fiskalne nadal mają pełne zastosowanie. Wszelkie odstępstwa od zatwierdzonych ścieżek wydatków netto, inne niż określone, będą monitorowane zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1263 przez cały okres aktywacji.

UE robi dziś decydujący krok naprzód w zwiększaniu swoich wydatków na obronność i gotowości w tym zakresie. Już 12 państw członkowskich zwróciło się o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia, która zapewni znaczną dodatkową przestrzeń budżetową na inwestycje w ich zdolności obronne i przemysł obronny. Komisja będzie nadal zapewniać koordynację tej elastyczności i pomagać państwom UE w przechodzeniu na wyższe budżety obronne, przy jednoczesnym zachowaniu rozsądnej polityki budżetowej. Pozostajemy otwarci na więcej próśb. 

Valdis Dombrovskis, komisarz do spraw gospodarki i wydajności oraz wdrażania i upraszczania

Czytaj także: