Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie to program unikalny. Poprzez nawiązanie do tradycyjnej lokalnej specjalności ma przyciągnąć turystów i pokazać im także coś więcej: kulturę miasta zwanego niegdyś „małym Krakowem” oraz atrakcje najbliższych okolic. W ostrej walce konkurencyjnej krośnieńskie produkty wygrywają jakością i oryginalnym wzornictwem.
Szklarski kunszt
Jeszcze niedawno: po likwidacji sklepu firmowego Krośnieńskich Hut Szkła w Rynku, przez kilka lat w centrum miasta nie można było kupić miejscowych wyrobów. Sytuacja ta należy już do przeszłości dzięki otwartemu Centrum Dziedzictwa Szkła. Najważniejszym elementem projektu jest zespół pawilonów zbudowany na kilku poziomach w dawnym wale obronnym, z głównym wejściem od Rynku, na skrzyżowaniu z ulicą Blich. Najważniejszym miejscem ekspozycji jest czynny piec hutniczy, w którym na oczach zwiedzających powstają ręcznie formowane wyroby artystyczne. Za pomocą piszczela – długiej żelaznej rurki nabiera się z pieca porcję płynnego szkła. Gęstą przeźroczystą masę można zabarwić na jednolity kolor (za pomocą pudrów) lub w efektowne centki (poprzez użycie granulatów). Masie szklanej nadaje się kształt poprzez wydmuchiwanie. To prawdziwa sztuka. Można się o tym przekonać samemu, gdyż hutnicy zachęcają by pójść w ich ślady. Amatorskie próby najczęściej skazane są na porażkę: wydmuchany wyrób jest niekształtny, jego ścianki zbyt grube lub cieńsze niż powłoka choinkowej bańki. Dlatego nieudane wyroby lądują w pojemniku ze stłuczką, która zostanie powtórnie przetopiona na masę szklaną.
Turyści prowadzeni są następnie do warsztatów, gdzie odbywa się wykańczanie wyrobów. To mylące określenie, bo właściwie w tym dziale następuje ich kreowanie. Z różnokolorowych cieniutkich rurek podgrzewanych palnikiem formowane są niewielkie zwierzątka – najmniejsze wielkości guzika. Szklarz-artysta nadaje miniaturkom indywidualny wyraz. Przy innym warsztacie pracownica maluje na różnokolorowych bańkach pejzaże tak misternie, iż szkoda narażać je na stłuczenie wieszając na choince. Lepiej eksponować je na specjalnym drucianym stojaku. Grawer przenosi na szklaną powierzchnię reprodukcję konnego portretu Józefa Piłsudskiego pędzla Wojciecha Kossaka, którą następnie utrwala za pomocą precyzyjnych rylców. Drobne detale nanosi za pomocą wierteł dentystycznych. W dziale witraży kolorowe płytki spajane są tradycyjnie za pomocą ołowiu lub metodą Louisa C. Tiffany'ego (1848-1933), amerykańskiego projektanta, który w okresie secesji zrewolucjonizował sztukę dekoracyjną. Wedle jego wskazań szklane płytki owijane są taśmą miedzianą i spajane za pomocą cyny. Pozwala to na tworzenie witraży przestrzennych np. abażurów do lamp.
Uczyć i bawić
W zachodniej pierzei Rynku mieści się unikalny zabytek, nigdy dotąd nieudostępniany turystom. To wychodzące poza fasady kamienic dawne kupieckie piwnice, zbudowane w XVI-XVII stuleciach. Tutaj oglądamy pokaz „Szkła w fizyce”, adresowany przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Przyświeca mu popularna idea edukacji poprzez zabawę. Zwiedzający mogą zapoznać się z fizycznymi właściwościami szkła i jego zastosowaniem w życiu codziennym.
W kolejnej piwnicy przedprożnej stoi - jako eksponat poglądowy - przeniesiony z jasielskiej huty nieczynny dziś piec szklany oraz ręczna prasa, na której wytłaczano szklane ochrony do reflektorów samochodowych, w tym do kultowej Syreny100. Praca przy prasie była tak ciężka, iż zatrudniano przy niej więźniów. O pracy szklarzy od lat 20-tych do 70-tych informują arcyciekawe zdjęcia dokumentalne, które oglądamy w powiększeniu na monitorach. Zaplanowano kolejną atrakcję na miarę techniki XXI wieku. Niedługo zwiedzających będzie w podziemiach witał hologram: trójwymiarowa, postać hutnika. Postać będzie interaktywna: jeżeli dotkniemy ją palcem, hutnik odsunie się, reagując jak żywy człowiek.
Krosno w Wenecji i w Hollywood
Zaledwie kilkunastu wytwórców szkła cieszy się światowa renomą. Wszyscy oni współpracują z Krosnem. Najstarsza z nich marka to Murano. Nazwa jednej z weneckich wysp, gdzie piece hutnicze działają od X wieku. Od tysiąca lat ich najpiękniejsze na świecie szkło trafia na dwory królewskie i do rezydencji możnowładców. Tradycje Murano pokazuje przebogate Muzeum Szkła. Za sprzedaż tajemnicy miejscowych warsztatów zdrajcy wbijano w serce kryształowy sztylet. Muzealny budynek – tak jak inne gmachy w Wenecji - posadowiony jest na dębowych palach wbitych w dno zatoki. Zwiedzający czują - tak jak np. podczas wizyty w Pałacu Dożów - że posadzka porusza się. Z tego powodu gabloty z drogocennymi eksponatami przytwierdzone są do sufitu. To w tych – pracowicie skopiowanych dla potrzeb filmu – wnętrzach rozegrała się scena walki Jamesa Bonda z napastnikiem. W jej wyniku wszystkie (skopiowane) eksponaty zostały zniszczone, lecz agent Jej Królewskiej Mości zwyciężył. Może warto wyświetlać te scenę w Krośnie jako przykład jak ze szkłem postępować nie należy? Teraz najstarsza i najsłynniejsza marka europejska zleca niektóre swoje wyroby krośnieńskim hutom szkła. Murano daje własne wzornictwo, firmując i sprzedając polskie wyroby jako własne. Czy jest na świecie sprawiedliwość?
Irlandzka firma Waterford (założona w 1783 r.) zleciła Polakom to, czego nie potrafiła wykonać sama: zatopienie w paterze płatków złota. Złoto ma temperaturę topnienia niższą, toteż w czasie prób rozpuszczało się w masie szklanej. Ta sztuka udała się dopiero krośnieńskim hutnikom, o czym świadczy pokazywany z dumą eksponat. Francuska wytwórnia Villeroy&Boch (działająca od 1748) znana ze starych fajansów, produkuje dziś całe zastawy stołowe – wśród nich także zlecane Polakom kieliszki. Z Krosnem współpracuje również duńska firma Eva Solo. Produkuje ona szkło stołowe oraz dekoracyjne. Eva Solo współpracuje również z Hollywood, gdzie jej wyroby (w tym również te z Krosna) wykorzystywane są w produkcji filmów science fiction. Inni partnerzy Krosna to: Zwiesel i Leonardo z Niemiec, belgijski Henry Dean, angielskie: Svaja, LSA International oraz renomowana sieć supermarketów Marks&Spencer a także Marianne Guedin Paris i wiele innych.
Legenda rodziny Borowskich
Wrażenie iż krośnieńskie szkło bazuje na firmach z zewnątrz byłoby mylne. Ostatnia piwnica poświęcona jest miejscowym twórcom. Dokonano ich ostrej selekcji, w myśl zasady iż „w sztuce nie ma demokracji”. Interesująca twórczość krośnieńskich artystów zasługuje na osobną publikację. Zobaczyć możemy szkło kilku pokoleń twórców. Od tradycyjnych, misternych dekoracji Stanisława Mola – zdobnika (kuglera), który swą pracę w KHS rozpoczął w roku 1957, poprzez artystów średniego pokolenia: Jerzego Maraja i Henryka Rysza, na szklanych kompozycjach młodych artystów takich jak np. Patrycja Dubiel, Agnieszka Leśniak-Banasiak czy Mateuszu Maraju skończywszy.
Centrum Dziedzictwa Szkła jest placówką oświatową oraz kulturalną. Odbywa się tu cykl „Spotkań z artystą”, który zainaugurował Mateusz Maraj. W sali gdzie pracuje piec hutniczy planowane są koncerty. Na tarasie, obok planowanej kawiarni, przez teleskop prowadzone będą obserwacje astronomiczne (w wybrane dni Centrum będzie czynne do 24).
Koszt inwestycji wyniósł niecałe 16 mln zł - z tego z funduszy unijnych 7,2 mln zł, zaś z budżetu państwa 1,2 miliona. Przy tak poważnych programach zazwyczaj następują cięcia oszczędnościowe. W Krośnie stało się inaczej. Samorząd dodatkowo sfinansował odnowienie atrakcji turystycznej: XVII- wiecznej wieży kościoła farnego, która jest symbolem miasta. Jesienią oddane zostanie po konserwacji unikalne wnętrze kościoła farnego: jednego z najwspanialszych - i najmniej znanych w kraju - zabytków polskiego gotyku i wczesnego baroku. Obecnie kończy się modernizacja płyty Rynku, przy którym mieści się Centrum.
Szkło nie jest jedyną atrakcją Krosna, którego przeszłość i współczesność - a także zabytki pobliskich miejscowości - mają przyciągać turystów polskich, słowackich i zachodnioeuropejskich.
Więcej informacji na stronach internetowych: www.miastoszkla.pl www.facebook.com/miastoszkla
Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.
Zgoda
Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności.
Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.
Administrator danych osobowych
Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/ http://poradnikbudowlany.eu/ http://modnieizdrowo.pl/ http://www.sagier.pl/ Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.
Podstawa i cel przetwarzania
Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.
Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Przekazywanie danych
Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.
Cookies
Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.
Twoje uprawnienia
Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.