W Mucznem, przy trasie Stuposiany – Muczne, nad potokiem Czerwonym, w uroczysku Krutyjówka warto zobaczyć żubry w ich naturalnym środowisku. Zagroda pokazowa czynna jest codziennie od godz. 9 do 19, a zwiedzanie jest bezpłatne.
Zagroda pokazowa żubra istnieje w Mucznem od roku i właściwie nie ma już turystów w Bieszczadach, którzy jadąc w Bieszczady Wysokie, nie zaglądaliby do tego miejsca. Tylko w tym roku żubry z bliska obejrzało prawie 15 tys. osób, a w 2012 było ich ponad 45 tys.
Zagroda zajmuje dziewięć hektarów. Przez jej środek przepływa strumyk, zaś stok, na którym stado ma paśnik, porośnięty jest wiekowymi jodłami. Drzewa są zabezpieczone siatką, by żubry nie odzierały ich z kory. Turyści wypatrujący króla puszczy mogą posiedzieć w wiatach ustawionych wzdłuż szutrowanej drogi, a przed wjazdem do zagrody przygotowano wygodny parking. Jeśli coś bywa kłopotliwe, to zbyt nieśmiałe żubry, które nie chcą się przechadzać przed „podglądaczami”, ale wstydliwie chowają się za paśnikiem.
Obecnie w pokazowej części zagrody przebywa dziewięć żubrów, zaś w niewidocznej dla zwiedzających części aklimatyzacyjnej – cztery. Do Mucznego trafiają żubry m.in. ze Szwajcarii, Francji, Niemiec i Skandynawii. Po okresie aklimatyzacji dołączają do stad bytujących w Bieszczadach. Dzięki temu wielowiekowa tradycja zatacza koło, zwłaszcza, że do 1963 roku przez ponad dwa wieki w Bieszczadach żubrów nie było. Sprowadzono je dokładnie 50 lat temu i teraz oglądamy potomków rasy białowiesko-kaukaskiej.
Według szacunków krośnieńskiej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych z 2013 roku, w Bieszczadach na wolności żyje ok. 260 żubrów. Wybudowanie zagrody pokazowej żubrów w Mucznem w 2012 roku kosztowało prawie milion złotych, z czego 85 proc. pochodziło ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, resztę zaś przekazał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
fot. T. Poźniak
