Film „Rzeszowskie janusze” to jeden z efektów pracy Podkarpackiej Komisji Filmowej i konkursu na filmy dokumentalne, jaki ta ogłosiła w czasie wakacji. Projekt obrazu o życiu i twórczości Edwarda Janusza, rzeszowskiego fotografa epoki galicyjskiej, jest jednym z pięciu, jakie otrzymały dofinansowanie. Jego realizację zaproponowała Fundacja Rzeszowska. Reżyserami są Ilona Dusza-Kowalska i Kuba Kowalski (twórcy ubiegłorocznego filmu społecznościowego „Sedno”), a scenariusz napisała Ilona Dusza-Kowalska i Jakub Pawłowski.
Edward Janusz założył zakład fotograficzny w 1886 r. przy ul. Sandomierskiej 18 (obecna Grunwaldzka). Od 1898 r. posiadał zaszczytny tytuł Cesarsko-Królewskiego Nadwornego Fotografa, a jego zakład uznawany był za jeden z najlepszych w ówczesnej Galicji. Twórca fotografował mieszkańców Rzeszowa i okolicy, dokumentował życie społeczne, kulturalne i polityczne miasta. Skupiał się też na dokumentacji ulic, budynków i wydarzeń, jakie rozgrywały się wtedy w Rzeszowie.
Twórcy filmu chcą z jednej strony przybliżyć postać tego niezwykłego człowieka i jego sztuki, a z drugiej – opowiedzieć historię Rzeszowa – galicyjskiego miasteczka przełomu XIX i XX w. ocalałego na zdjęciach Edwarda Janusza, uwzględniając przy tym najważniejsze wydarzenia ze świata, Europy, C.K. Austrii oraz Galicji.
W tym celu poruszać się będą w kilku gatunkach filmowych, jak dokument, fabularyzowana historia oraz animacja. Udźwiękowiona animacja powstanie ze zdjęć Edwarda Janusza i pozwoli widzowi z bliska przyglądnąć się poszczególnym elementom architektury, życia miejskiego, czy nawet twarzom rzeszowian. W fabularyzowanej części filmu pojawi się sam fotograf – w tej roli wystąpi Waldemar Czyszak, aktor Teatru im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie.
W realizacji filmu koronną rolę odgrywają eksperci w dziedzinie historii i fotografii. Film dotyka również zagadnień sztuki, a jego twórcy chcą podkreślić, jaki poziom artystyczny reprezentuje kolekcja fotografii E. Janusza, a także w jaki sposób wpisuje się w przestrzeń miejską Rzeszowa.
Zdjęcia kręcone są w dawnych pomieszczeniach kamienicy przy ulicy Jagiellońskiej 24, gdzie mieszkał syn E. Janusza, Fryderyk Janusz. Tam zrekonstruowano wnętrze salonowe, a także wnętrze zakładu fotograficznego w stylizacji pierwszych lat XX w. Co ciekawe, w dniach od 8 do 14 października br. zainteresowani mogą wykorzystać przestrzeń planu filmowego na niekomercyjne działania, np. sesje zdjęciowe, warsztaty itp. (zapisy na przestrzeń: kdelikat@estrada.rzeszow.pl).
Zamknięcie prac nad filmem planowane jest na końcówkę listopada 2016 r. Premiera filmu odbędzie się w grudniu. W 2017 r. zostaną zorganizowane otwarte pokazy specjalne, a kopia filmu zostanie przekazana do wybranych placówek oświatowych, w tym szkół, bibliotek i domów kultury.
Producentem filmu jest Fundacja Rzeszowska, w koprodukcji z Estradą Rzeszowską i Podkarpacką Komisją Filmową i we współpracy z Muzeum Okręgowym w Rzeszowie, Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie, Stowarzyszeniem Emaus – Rzeszów, Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Województwo Podkarpackie dofinansowało projekt kwotą 14 tys. zł, a Prezydent Miasta Rzeszowa objął nad nim honorowy patronat.
