Twórczość artysty trafnie charakteryzuje Dorota Rucka-Marmaj, komisarz wystawy: „Spoglądając na sztukę Tadeusza Boruty, wkraczamy niemalże w sposób naturalny w obszar poszukiwań wartości i prawdy. Artysta o tak wyostrzonej świadomości religijnej, intelektualnej i artystycznej swobodnie sięga do tematów zasadniczych znajdując tam bezmiar inspiracji. Rzeczywistość przez niego wykreowana, mieni się ogromną różnorodnością i bogactwem wątków ikonograficznych zaczerpniętych z malarstwa religijnego minionych stuleci”.
Artysta nawiązuje do średniowiecznej ikonografii przedstawiając paruzję – drugie przyjście Chrystusa. Poprzedza ono Sąd Ostateczny. Podczas paruzji Chrystus objawi się jako zwycięzca w walce z szatanem i sędzia świata, oddzielający błogosławionych od potępionych. Wszyscy zmarli zmartwychwstaną w wieku 33 lat – w wieku Chrystusowym. Wg. Apokalipsy św. Jana [6, 9-11] sprawiedliwi zostaną przyodziani w białe szaty symbolizujące ich bezgrzeszność. Wielopostaciowa kompozycja prof. Tadeusza Boruty ukazuje scenę otwarcia piątej [apokaliptycznej] pieczęci. Nagi tłum – jak w obrazach mistrzów średniowiecznych i renesansowych – pokazany jest w momencie wkładania szat, w których w dniu Sądu – zajmie miejsce po prawicy Chrystusa. Centralny punkt kompozycji zajmuje przesycona złotym blaskiem zasłona za którą kryje się sprawiedliwy Bóg.
„Poszukiwanie formy na Polonie” podobnie jak „Architekt świata” wzorowany jest na trzynastowiecznej iluminacji. Przedstawia ona Chrystusa stwarzającego świat. Pochylony z cyrklem wytycza – zgodnie z boskimi proporcjami – geometryczny kształt Ziemi. W kompozycji prof. T. Boruty trzymający cyrkiel nagi człowiek kreuje kształt Polonii. Przygląda się mu kobieta w długiej, czarnej – jakby grottgerowskiej sukni. Za oknem widnieje zimowa, pokryta koleinami droga, która niknie w bezkresie zasypanych śniegiem pól. Ten motyw – jak na płótnach Jacka Malczewskiego – kontrastuje z ułożonymi na stole świątecznym jedzeniem. To bochenek chleba, baranek z ciasta, baba wielkanocna oraz opłatek.
Prof. Tadeusz Boruta porusza się wśród tematów odległych od ikonosfery naszego stulecia. W sposób zaskakujący sięga do dawnej religijnej ikonografii i do tematów, z których czerpało malarstwo XIX /XX stuleci. Zaskakuje widza tematami odległymi od współczesności i od naszych potocznych wyobrażeń. Jest programowo artystą „niedzisiejszym” ,„niemodnym”. A także w swej anachroniczności odważnym. Mówi innym, niż potoczny językiem. Jak w „Portretach trumiennych” Leszka Sobockiego przeglądany się w przeszłości, aby zobaczyć samych siebie.
Tadeusz Boruta (ur. 1957 r. w Krakowie) jest artystą malarzem, teoretykiem sztuki, kuratorem wystaw, prof. zw. zatrudnionym w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie od 2010 r. jest kierownikiem Zakładu Malarstwa. Od 2015 r. jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Jego twórczość malarska sytuuje go w nurcie symbolizmu egzystencjalnego związanego z kręgiem figuracji krakowskich. Prowadzi także badania teoretyczne z zakresu ikonologii i teologii dzieła sztuki. Studiował malarstwo w krakowskiej ASP (dyplom w 1983 r. w pracowni prof. St. Rodzińskiego). W latach 80. był jednym z twórców ruchu kultury niezależnej, za co w 2016 r. został odznaczony Medalem “Dziękujemy za Wolność”.
Prezentował swoje obrazy na 71 wystawach indywidualnych i ponad 300 zbiorowych, m.in. w: Martin-Gropius-Bau w Berlinie (1996), Schirn Kunsthalle we Frankfurcie n/Menem (2000), Muzeum Narodowym we Wrocławiu (2005/6, 2007), Muzeum Narodowym w Warszawie (1994), Muzeum Narodowym w Krakowie (1991, 1994, 1999, 2010, 2016, 2019), w Warszawskiej Zachęcie (1990, 1993, 2000, 2023), Muzeum Narodowym w Gdańsku (1991, 1994, 2005, 2021), Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w Warszawie (1991, 2022).
Tadeusz Boruta był kuratorem zbiorowych wystaw problemowych, m.in.: „Cóż po artyście w czasie marnym” (1990) w warszawskiej Zachęcie i w krakowskim Muzeum Narodowym (1991), „I barbari nel giardino” w Bolonii (1998), Pokolenie ’80. Niezależna twórczość młodych w latach 1980-89, w krakowskim Muzeum Narodowym (2010) i Muzeum Okręgowym w Rzeszowie (2012).
Posiada dzieła w kolekcjach publicznych, m.in. w: Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu, Muzeum Okręgowym w Sandomierzu, Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie, Muzeum Archidiecezjalnym w Katowicach, Muzeum Diecezjalnym w Opolu, Galerii Współczesnej Sztuki Sakralnej “Dom Praczki” w Kielcach, Regionalnym Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Częstochowie, Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Tadeusz Boruta jest twórcą polichromii, witraży i obrazów monumentalnych w obiektach sakralnych i świeckich w: Monte San Savino (Włochy), Lugano (Szwajcaria), Swindon (Anglia), Krakowie, Lublinie, Radomiu, Rzeszowie, Chełmie, Lubniu, Wieliczce, Mszanie Górnej, Mydłowie, Lednicy, Harbutowicach, Bierutowie.
Prof. Boruta jest autorem licznych tekstów o sztuce oraz 3 książek: „Szkoła Patrzenia” (2003 r.), „O malowaniu duszy i ciała” (2006 r.), „Figurracje” (2009 r.). Laureat wielu nagród artystycznych. W 2011 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2019 Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, oraz Medalem Per Artem Ad Deum.
