Do konkursu zgłoszono, po raz pierwszy drogą elektroniczną, 232 szopki, co jest absolutnym rekordem. Dotychczas najwięcej było ich – jeszcze przed pandemią – 230. W ubiegłym roku o nagrody walczyli twórcy 140 szopek.
– Bardzo się z tego cieszę, bo oznacza to, że podjęta przez nas praca, mająca na celu konsekwentne wzmacnianie tej pięknej tradycji, przynosi efekty – mówił Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa. – Bardzo ciekawy jestem, ile z tych szopek jest dziełem młodych twórców, którzy poszerzą szopkarskie środowisko – dodaje.
Szopki krakowskie wpisano na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego w 2014 roku, a w 2018 roku także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Szopka krakowska jest ewenementem na światową skalę. To smukła, wielopoziomowa, wieżowa, bogato zdobiona budowla, skonstruowana z lekkich, nietrwałych materiałów. Charakteryzuje się nagromadzeniem fantazyjnie przetworzonych i połączonych ze sobą zminiaturyzowanych elementów zabytkowej architektury Krakowa, w których scenerię przeniesiona została scena Bożego Narodzenia.
Co roku w pierwszy czwartek grudnia (w tym roku 7 grudnia) szopkarze przynieśli swoje prace na Rynek Główny i ustawili je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza, gdzie można było je podziwiać od 10.00 do 12.00. Po hejnale krakowskim o godz. 12.00 wyruszył korowód szopek wokół Rynku prowadzony przez kapelę ludową z Bronowic, który poprowadził na scenę, gdzie nastąpiła prezentacja szopek i szopkarzy. Następnie twórcy przenieśli swoje dzieła do pałacu Krzysztofory, gdzie zostaną ocenione przez jury, składające się m.in. z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów, plastyków.
Ogłoszenie laureatów konkursu nastąpi 10 grudnia o godz. 14.00 na sali Miedzianej w pałacu Krzysztofory. Jak każe tradycja, szopki zostaną pokazane publiczności od 11 grudnia 2023 r. do 25 lutego 2024 r. na wystawie pokonkursowej w pałacu Krzysztofory.
81. Konkurs Szopek Krakowskich oraz pokonkursowa wystawa uzyskały honorowy patronat Polskiego Komitetu do spraw UNESCO. Wyjątkowość zjawiska podkreśla wpisanie go w 2014 r. na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. A od roku 2018 tradycja wykonywania szopek jest pierwszym wpisem z Polski na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.
Projekt dofinansowano z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
