Dziś wiele się mówi o nowoczesnych technologiach w budownictwie i nowoczesnych domach, pojęcie to często jest nadużywane. Co przez nie rozumiemy?
W rozumieniu inwestorów i projektantów nowoczesny budynek to taki, który został wybudowany przy użyciu nowoczesnych technologii i materiałów, jest nowoczesny w sposobie mieszkania, ukształtowania wnętrza i reprezentuje zupełnie inną ekonomię budowania i użytkowania. Na szczycie oczekiwań są budynki certyfikowane BREEAM lub LEED, ale to jest temat na oddzielną rozmowę…
Zupełnie inną ekonomię użytkowania, czyli jaką?
Chodzi tutaj o świadomość inwestora domu jednorodzinnego, hotelu, biura lub budynku użyteczności publicznej, który podejmując decyzję o budowie nowoczesnego obiektu, jest świadomy, że proces ten nie jest dla niego ekonomicznie korzystny. Taka budowa jest na pewno droższa w fazie realizacji, ale technologie użyte w fazie budowy wprowadzają konkretne oszczędności na etapie użytkowania. Zresztą samo pojęcie ?nowoczesne technologie? jest trochę sloganowe, bo ciężko powiedzieć, że któraś z technologii dostępnych na rynku nie jest nowoczesną. Jest to pojęcie ogólne i teoretyczne. Chodzi tutaj raczej o dobór takich materiałów, aby budynek pracował w sposób taki, jaki jest przewidziany w funkcjonowaniu, ale możliwie jak najekonomiczniej. Jeśli np. budujemy dom w technologii betonowej, to stosujemy materiały ekologiczne, w miarę ekonomiczne, wytrzymałe i szybkie w realizacji, ale myślimy również o sposobie recyclingu po wielu latach użytkowania.
Które rozwiązania budowlane są ekonomiczne i ekologiczne?
Jest ich bardzo wiele. Właściwe docieplenie budynku pozwoli znacząco obniżyć koszty ogrzewania. W budynkach biurowych stosuje się specjalnie okładziny, wpływające na oddychanie i termikę ścian, odbijanie światła lub też przez zastosowanie technologii fotowoltaicznych w zewnętrznej warstwie elewacji wykorzystanie energii słońca. Wewnątrz budynków coraz częściej stosujemy te rozwiązania, które pozwalają wykorzystać ciepło z budynku, np. z wentylacji czy pomp ciepła.
Czy świadomość inwestorów dotycząca nowoczesnego sposobu budowania wzrasta?
Zdecydowanie tak. Świadomość wzrosła zwłaszcza w ostatnich latach, to kwestia dostępności publikacji na ten temat w Internecie oraz w czasopismach. Ponadto, polski rynek architektoniczny ma wiele przykładów na światowym poziomie. To u nas często postawiona jest poprzeczka. Jest w Polsce przecież wiele budynków uznanych za najlepsze w swoich kategoriach na świecie. Mówię tu choćby o domach arch. Roberta Koniecznego Living Garden House czy ?Arce?, ale także budynkach użyteczności publicznej. Polska architektura jest coraz częściej doceniana na arenie międzynarodowej, a rozwiązania z większych miast, jak Warszawa czy Poznań szybko przechodzą na rynek lokalny. Świadomość inwestorów jest coraz wyższa, co przekłada się na projektowanie w danym środowisku. Oczywiście, nie wszystkie rozwiązania sprawdzą się wszędzie. Są technologie, które sprawdzają się w Hiszpanii, Włoszech czy Anglii, a u nas nie, z powodu np. innego klimatu czy przyzwyczajeń. Mam tu na myśli technologie ekologiczne, takie jak budowa ścian czy konstrukcji budynków. My musimy mieć dom trwały, najlepiej murowany, solidny, więc glina zmieszana ze słomą nie jest zbyt przekonywująca i mamy psychiczną blokadę i obawy co do tego, czy dom się nie rozsypie po jakimś czasie? Przecież kiedyś właśnie tak budowało się domy i te budynki trwały w dobrym stanie przez lata. Owszem, mieliśmy już sygnały od klientów, żeby iść w takim ekologicznym kierunku, ale zwyciężały jednak obawy co do trwałości takich budynków.
Które z nowoczesnych rozwiązań warto zastosować w domu jednorodzinnym?
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła i pompa ciepła jest jednym z najbardziej popularnych obecnie rozwiązań, a tych jest naprawdę sporo i nie są one wcale wyjątkowo drogie, choć oczywiście ich cena musi być na pewnym poziomie. Ciekawe są też technologie pozwalające na sterowanie elektroniką budynku, np. automatyczne włączanie światła.
Bardzo promowana jest obecnie fotowoltaika, czy warto w nią zainwestować?
Zarówno pompy ciepła, jak i panele fotowoltaiczne, nadal są stosunkowo drogie, więc inwestorzy kalkulują, ile zyskają; czy opłaci im się takie rozwiązanie. Oczywiście, są to technologie, które ułatwiają komfort i ekonomię użytkowania. Rozwój technologii udostępnia coraz bardziej wydajne rozwiązania i coraz tańsze, co sprawia, że coraz częściej trafiają one pod przysłowiowe ?strzechy?. Niestety, drugą stroną medalu są regulacje prawne i finansowe, które blokują rozwój tych technologii. Np. przy produkcji prądu za pomocą paneli fotowoltaicznych, trzeba ten prąd wpuścić do sieci, a przy większej mocy magazynować go, co wymaga odpowiednich umów i regulacji ekonomicznych.
Od roku 2021 dostępne na rynku będą okna o ściśle określonych parametrach i współczynniku przenikania ciepła. Czy zmiany dotkną także inne materiały?
Nowe współczynniki przenikania ciepła, jakie mają wejść w 2017 roku, a potem kolejne w 2021 roku, dotyczą nie tylko okien, ale również ścian, dachu czy przegród wewnętrznych. Powoli zbliżamy się do sytuacji, gdy na rynek budowlany wejdą domy pasywne. Jest to tendencja ogólnoeuropejska, gdyż wszyscy dążą do tego, bu budynki były coraz cieplejsze i już wiemy, że w 2021 roku prawie wszystkie współczynniki wzrosną do poziomu współczynników domu pasywnego.
Co w budownictwie będzie po roku 2021, gdy już współczynniki będą prawie idealne, a domy pasywne?
W pewnym momencie budowy te współczynniki bardzo poważnie wpływają na ekonomię budowania. Współczynnik przenikania ciepła jest wykresem parabolicznym, co oznacza, że jeśli chcemy uzyskać dużo wyższy współczynnik, to musimy dołożyć dwa razy więcej izolacji termicznej. W przypadku ściany 30-centymetrowej, którą musimy ocieplić 30 cm izolacji, pojawia się pytanie, czy ekonomia budowania przełoży się na ekonomię użytkowania? Obecnie współczynnik ten wzrasta co dwa lata, co sprawia, że proces budowania nie jest przewidywalny.
Tendencje w budowaniu zmieniają się cały czas. Być może wejdą technologie, które będą docieplały ściany częściowo od wewnątrz lub same w sobie będą materiałem konstrukcyjnym i izolacyjnym. Już obecnie buduje się budynki tylko ze styropianu konstrukcyjnego. Technologia na pewno będzie się rozwijać.
