Reklama

Biznes

Podkarpackie w 2030 roku – drogi, innowacje, ekorozwiązania za 55 mld zł

Alina Bosak
Dodano: 28.09.2020
51734_pilkington_
Share
Udostępnij
Ponad 160 stron liczy opracowanie „Strategia rozwoju województwa – Podkarpackie 2030”. Najważniejszy dokument, który wskazuje, jakie inwestycje i projekty będą wspierane funduszami unijnymi i krajowymi, radni województwa przegłosowali podczas sesji sejmiku w poniedziałek, 29 września. Szacowana kwota, jaką na realizację strategii będzie dysponował region w latach 2021-2030 to 54,9 mld zł, co daje średnio na rok około 5,49 mld zł.
 
Strategia to dokument bazowy dla RPO Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2027, regionalnej strategii innowacji oraz programów rozwoju. Na jej podstawie przygotowywane będą stanowiska do negocjacji województwa ze stroną rządową. Będzie ona także płaszczyzną współpracy z samorządami, przedsiębiorstwami, przedstawicielami nauki i organizacji pozarządowych. Określa także relacje z innymi samorządami województw oraz partnerami zagranicznymi, w tym ze Słowacji, Ukrainy i z obszaru Karpat.
 
– Czasem mówimy, że Strategia rozwoju regionalnego to jest dokument matka, czyli dokument, który jest podstawą wszelkich dokumentów, które istnieją w województwie i które dotyczą różnych inicjatyw rządowych, ale też programów europejskich. Ten dokument dotyczy czasu 2012-2027 jeżeli chodzi o programowanie, a jeżeli chodzi o wydawanie pieniędzy, do grudnia 2029 roku. Staramy się jak najlepiej zaprojektować wiązkę inicjatyw, które będą wdrażane w tym okresie – podkreśla prof. Jacek Szlachta ze Szkoły Głównej Handlowej, ekspert nadzorujący prace przy tworzeniu strategii.
 
Autorzy strategii przyjrzeli się aktualnej sytuacji województwa, temu jak rozwinęło się w ostatnich latach, pokreślili mocne i słabe strony oraz możliwości dalszego rozwoju, łącząc je z wizją budowy nowoczesnego i bogacącego się regionu. Jak dostrzegają analitycy, Podkarpackie dobrze realizuje spójność i zróżnicowania pomiędzy regionami w obrębie województwa systematycznie zmniejszają się, poprawia się również sytuacja całego województwa względem średniej europejskiej. – Kiedy wchodziliśmy do Unii Europejskiej, wielkość PKB na mieszkańca wynosił 36-38 procent średniej unijnej, teraz jest to niemal 50 procent – zauważa profesor Szlachta.    
 
Ten poziom PKB wciąż jednak plasuje województwo wśród najbiedniejszych regionów Europy, który może liczyć na wyższy poziom unijnego wsparcia. Jak czytamy w Strategii: „W najbliższym dziesięcioleciu województwo podkarpackie dysponować będzie nadal znacznymi środkami rozwojowymi, większymi niż w poprzedzającym dziesięcioleciu. Będzie to niższe wsparcie rozwoju ze strony funduszy polityki spójności w wymiarze zarówno bezwzględnym, jak i w szczególności w relacji do wielkości PKB województwa, to jednak łącznie z funduszami instrumentu NGEU będą to środki znacząco większe.” Wspomniany instrument NGEU (pakiet Next Generation EU) ma wspierać odbudowę Unii Europejskiej po pandemii Covid-19 i strategię województwa również zmodyfikowano pod tym względem. 
 
To, co niepokoi gospodarzy województwa, to propozycja Unii Europejskiej, by poziom minimalnego współfinansowania został zwiększony do 30 proc. Stąd oczekiwania samorządowców, by na etapie negocjacji z Komisją Europejską poziom współfinansowania własnego uległ zmniejszeniu. 
 
Unia zamierza wspierać projekty, które zmierzają do uczynienia jej: bardziej inteligentną, bardziej zieloną i wolną od zanieczyszczeń węglowych, lepiej powiązaną, bardziej społeczną, a także znajdującą się bliżej obywateli. Zdecydowanym priorytetem finansowania nawet w regionach najsłabszych, takich jak województwo podkarpackie są dwa pierwsze cele, na które powinno zostać przeznaczone nie mniej niż 55 proc. całej alokacji środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
 
Takie też cele zamierza realizować Podkarpacie. To wciąż region z niezłymi wskaźnikami demograficznymi, pozytywnie wypadający na tle Polski pod względem przyrostu naturalnego. W 2018 roku województwo zajęło czwarte miejsce w kraju pod względem przyrostu naturalnego na 1000 ludności z wynikiem 0,89. W Polsce w tym czasie zanotowano ujemny przyrost naturalny (-0,68). Najwyższy dodatni przyrost naturalny na 1000 ludności wśród powiatów w 2018 r. zanotowano w Rzeszowie (4,16). Wciąż na Podkarpaciu najdłużej się żyje w porównaniu do innych województw – mężczyźni – 75,6 lat, a kobiety – 83,2 lat. Według prognoz zmiany liczby ludności w latach 2017-2030 najwięcej osób przybędzie w gminach Rzeszów, Głogów Małopolski i Trzebownisko (w każdej po więcej niż 2 tys. osób). Najwięcej osób ubędzie zaś w gminach Stalowa Wola i Przemyśl (odpowiednio o 8,9 i 6,6 tys. osób). Największy przyrost ludności prognozuje się w gminie Tyczyn (o 16,1 proc.), a najmniejszy w gminie Stalowa Wola (spadek aż o 14,1 proc.). To, co województwo najbardziej wyróżnia na tle Polski, to udział gospodarstw domowych posiadających komputer z szerokopasmowym dostępem do Internetu. W kraju takich gospodarstw jest 53,8 proc., podczas gdy w województwie podkarpackim – 74,9 proc.
 
Rośnie udział przemysłu w wartości wszystkich produktów i usług wytwarzanych w województwie. Maleje udział rolnictwa, za to województwo pozostaje liderem kraju, jeśli chodzi o liczbę produktów tradycyjnych zarejestrowanych na liście prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (236 produktów). Województwo należy także do liderów w kraju pod względem udziału przedsiębiorstw przemysłowych, które podejmują współpracę w ramach inicjatywy klastrowej, w liczbie przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie. W klastrach następuje transfer wiedzy między większymi a mniejszymi firmami, co podnosi poziom innowacyjności. Wiodące inteligentne specjalizacje to: lotnictwo i kosmonautyka, motoryzacja, jakość życia. Specjalizacja wspomagająca: informatyka i telekomunikacja.
 
Biorąc to wszystko pod uwagę przyjęto strategię rozwoju na kolejne lata. Kierunki obejmują obszary:
 
Gospodarka i nauka – ujęcie zagadnień kultury innowacyjności, rozwoju Regionalnych Inteligentnych Specjalizacji, wzmocnienia powiązań nauki i gospodarki, gospodarki bezodpadowej, Przemysłu 4.0, sektorów gospodarki – rolnictwo i turystyka.
 
Kapitał ludzki i społeczny – zawiera zagadnienia w ujęciu horyzontalnym, z ujęciem sektora organizacji pozarządowych i Regionalnej Polityki Imigracyjnej.
 
Infrastruktura dla zrównoważonego rozwoju i środowiska – dostrzega  obecny stan infrastruktury komunikacyjnej oraz konieczność wzmocnienia dostępności w ujęciu zewnętrznym i wewnętrznym, obejmuje zagadnienia elektromobilności, gospodarki wodnej w tym zapewnienie dostępu do wody, retencji i zapobiegania powodziom, gospodarki wodno -ściekowej, przeciwdziałania zmianom klimatycznym.
 
Dostępność usług – zagadnienia dostępności do e–usług, bezpieczeństwa, współpracy regionalnej, ponadregionalnej i transgranicznej, jak również kompleksowe wsparcie obszarów w planowaniu przestrzennym.
 
Terytorialny Wymiar Strategii – obejmuje działania w zakresie równoważenia procesów rozwoju poprzez przedstawienie Regionalnej Polityki Miejskiej w oparciu o bieguny wzrostu i hierarchiczny układ miast, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, oraz wskazanie obszarów wymagających szczególnego wsparcia dla pobudzania procesów rozwojowych.   
 
Do strategii wprowadzono modyfikacje pod kątem prognozowanej recesji oraz problemów gospodarczych i społecznych będących konsekwencją pandemii COVID-19. Wiele podkarpackich firm przechodzi trudności ekonomiczne z powodu kryzysu związanego z koronawirusem. Do końca lipca 2020 roku z powodu pandemii niemal 19 tys. firm zawiesiło działalność, w szczególności  oferujących usługi związane z zakwaterowaniem i gastronomią, mniej w branży kultury, rozrywki i rekreacji.
 
– Strategia jest najważniejszym dokumentem, jaki uchwala samorząd województwa, określa kierunki rozwoju społecznego, gospodarczego i terytorialnego regionu. Jest też dokumentem, na podstawie którego ubiegamy się o środki z UE i z budżetu państwa. Angażujemy też do tego środki budżetu województwa, więc jest to bardzo ważny planistyczny dokument samorządu województwa podkarpackiego – mówiła o strategii  wicemarszałek województwa Ewa Draus. – W strategii znalazły się między innymi zgłoszone przez nas projekty transportowe, które są ważne z punktu widzenia poprawy dostępności województwa. Wszystkie one znalazły się w dokumencie, jako zidentyfikowane w ramach Krajowego Programu Operacyjnego.  
 
Lista samych zadań drogowych jest bardzo obszerna. Wśród nich mowa oczywiście o drodze ekspresowej S19,  a także o budowie S74 oraz budowę i rozbudowie dróg krajowych, w tym DK9, DK28, DK73 i DK84. Województwo chce polepszyć komunikacyjne powiązania ekspresowe, łączące Rzeszów najkrótszym przebiegiem ze stolicą i proponuje drogę ekspresową S9. Mają powstać nowe mosty i nowe linie kolejowe (np. relacji Jasło – Dębica, Przemyśl – Zagórz), a także nastąpić modernizacja linii kolejowych umożliwiających połączenia transgraniczne z Ukrainą i Słowacją w tym w ramach Karpackiej Kolei Euroregionalnej.
 
Share
Udostępnij
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Nasi partnerzy