13 grudnia Rada Miasta Rzeszowa ma przyjąć uchwałę, w której wyróżni osoby szczególnie zasłużone dla stolicy Podkarpacia. W tym roku tytuł Honorowego Obywatela Rzeszowa ma otrzymać dr Wergiliusz Gołąbek, a tytuły Zasłużonych dla Miasta Rzeszowa: Alicja Haszczak i Marta Gutowska.
Znamy już osoby, które w tym roku mają otrzymać tytuły: Honorowy Obywatel Rzeszowa i Zasłużony dla Miasta Rzeszowa. Projekty odpowiednich uchwał przygotowano na najbliższą sesję rady miasta, która odbędzie się 13 grudnia. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że ich przegłosowanie będzie formalności. Nominowani to osoby od dawne działające na rzecz stolicy Podkarpacia oraz całego regionu.
Tytuł Honorowego Obywatela Rzeszowa ma w tym roku otrzymać dr Wergiliusz Gołąbek, wiceprezydent Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Urodził się w 1948 roku w Białej Wielkiej w województwie świętokrzyskim. Jest absolwentem Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1990-2006 pełnił funkcje dyrektora naczelnego Filharmonii Podkarpackiej oraz Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, utrwalając pozycję tego wydarzenia wśród najbardziej prestiżowych imprez muzycznych w Europie. Dr Gołąbek jest także autorem wielu ekspertyz dla Ministerstwa Kultury, Sejmowej Komisji Kultury oraz Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie. Był członkiem Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej w 2000 roku i współredaktorem Karty Kultury Polskiej przygotowywanej pod auspicjami Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej.
Z Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie związał się w 2003 roku, na początku jako pracownik naukowo-dydaktyczny, potem prorektor ds. nauczania. W latach 2012-2016 pełnił funkcję prorektora ds. rozwoju i współpracy. Był odpowiedzialny za spójną politykę rozwoju WSIiZ, budowanie pozytywnego wizerunku uczelni oraz kontakty z otoczeniem społeczno-gospodarczym. W latach 2016-2022 pełnił funkcję rektora WSIiZ, a w 2022 został wiceprezydentem tej uczelni. Z jego inicjatywy w Rzeszowie zorganizowano we współpracy z „Tygodnikiem Powszechnym” kilka edycji cyklu upowszechniającego naukę pod tytułem „Wielkie pytania w nauce”, w ramach którego do wygłoszenia wykładów zapraszane są największe autorytety świata nauki; a także we współpracy z Klasztorem Ojców Dominikanów w Rzeszowie zainicjowano panele dyskusyjne „W labiryncie świata”, zaś w dobie pandemii uruchomiono zdalnie realizowany cykl „Przybij piątkę nauce”, dedykowanego uczniom szkół ponadpodstawowych. Jako rektor WSIiZ dr Wergiliusz Gołąbek przyczynił się również do powstania wydawnictwa Copernicus Center Press i zasiada obecnie w jego radzie wydawniczej. Wśród wielu przyznanych mu odznaczeń ostatnim jest medal Bene Meritus de Academia – Zasłużony dla WSIiZ.
Kobiety zasłużone dla Rzeszowa
Tytuł Zasłużony dla Miasta Rzeszowa ma otrzymać 92-letnia Alicja Haszczak, wybitna choreograf i folklorystka, która założyła na Politechnice Rzeszowskiej Studencki Zespół Pieśni i Tańca „Połoniny” oraz udokumentowała i ocaliła tańce ludowe Rzeszowszczyzny i innych podkarpackich regionów, a także spopularyzowała je kształcąc przez wiele lat choreografów zespołów polonijnych na całym świecie. Urodziła się w Szczyrku, a po studiach z wychowania fizycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie trafiła do Rzeszowa. Od 1952 r. pracowała w placówkach szkolnych Rzeszowa oraz jako choreograf w Międzyszkolnym Ośrodku Prac Pozalekcyjnych, a w 1969 roku założyła Studencki Zespół Pieśni i Tańca „Połoniny” – reprezentacyjny zespół artystyczny Politechniki Rzeszowskiej i miasta Rzeszowa, dla którego stworzyła ponad 20 suit tanecznych, głównie z regionu południowo-wschodniej Polski.
Jest autorką książek: „Folklor taneczny ziemi rzeszowskiej” (1989 r.), „Tańce lasowiackie” (2006 r.), „Tańce rzeszowskie” (2012 r.) i „Tańce przeworskie” (2021 r.) oraz współautorką leksykonu „Tradycyjne tańce polskie” wydanego przez Polskie Towarzystwo Etnochoreologiczne.
Jej znajomość folkloru stała się podstawą do realizacji filmów „Tańce przeworskie” i „Tańce rzeszowskie” z cyklu „Tańce Polskie – śladami Oskara Kolberga” (Telewizja Polska i Fundacja Kultury Wsi). Opracowała również dwupłytowy album „Tańce Regionów Podkarpacia”, który w 2008 roku wydało Polskie Radio Rzeszów. Zawiera on ponad 130 melodii z 5 regionów i służy choreografom uczącym tańców rzeszowskich, lasowiackich, przeworskich, gorlickich i krośnieńskich.
Alicja Haszczak jest także członkiem Rady Ekspertów Polskiej Sekcji CIOFF (Międzynarodowa Rada Organizacji Festiwali Folkloru i Sztuk Tradycyjnych), Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego w Warszawie, członkiem jury na wielu festiwalach i wykładowcą na kursach instruktorskich w całej Polsce. Przez dziesięć lat (1998-2008) była dyrektorem i wykładowcą 4-letniego Polonijnego Studium Choreograficznego w Rzeszowie organizowanego przez Rzeszowski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” pod patronatem Senatu RP. W trakcie Światowych Festiwali Polonijnych Zespołów Folklorystycznych sprawowała funkcję reżysera i kierownika artystycznego koncertów przeglądowych. Za ponad 70 lat pracy prace na rzecz polskiej kultury otrzymała kilkadziesiąt oznaczeń. Wciąż pracuje – przygotowuje do druku książkę o tańcach krośnieńskich. W grudniu ukaże się jej biografia „Nie zmarnowałam życia” autorstwa Jolanty Danak-Gajdy.
Treserka Marta Gutowska
Ogromne zasługi w szkoleniu psów dla ratownictwa, jak udział w wielu akcjach ratujących ludzkie życia ma trzecia z osób, które Rzeszów chce w tym roku wyróżnić – Marta Gutowska – lekarz weterynarii, sędzia kynologiczny, wieloletni członek Związku Kynologicznego w Polsce, członek-założyciel Stowarzyszenia Cywilnych Zespołów Ratowniczych z Psami STORAT.
Urodziła się w 1946 roku w Rzeszowie i do rodzinnego miasta wróciła po studiach we Wrocławiu. Od 1991 roku otworzyła tu gabinet weterynaryjny. Szkoleniem psów interesowała się od dziecka. Uznawana jest za prekursora ratownictwa kynologicznego w Polsce. Dzięki jej umiejętnościom i zaangażowaniu, w 1974 roku w Polsce rozpoczęła się historia wykorzystywania psów wyszkolonych do ratownictwa. Początkowo tylko na terenach górskich, potem również w terenie otwartym. Marta Gutowska była przewodnikiem pierwszego w kraju certyfikowanego psa lawinowego. Szkoliła psy dla potrzeb Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, ale również współpracowała w tym zakresie z Policją i Strażą Pożarną.
W 1999 roku wraz z wolontariuszami założyła w Rzeszowie pierwszą cywilną grupę poszukiwawczą, wykorzystującą wyszkolone psy – Stowarzyszenie Cywilnych Zespołów Ratowniczych z Psami STORAT, które zostało zarejestrowane w styczniu 2000 roku. Stowarzyszenie to działa nieprzerwanie od 22 lat, a Marta Gutowska – od początku Szef Komisji Szkolenia Psów STORAT – jest jego filarem, wzorem i motorem do działania dla wielu osób. Dzięki jej determinacji, pracy i poświęceniu, wiele pokoleń ratowników i psów mogło przez wszystkie te lata włączać się w poszukiwania osób zaginionych w terenie, wielokrotnie ratując im życie. Jako przewodnik psów ratowniczych, pracując kolejno ze swymi 5 psami ratowniczymi, Marta Gutowska wzięła udział w ponad 300 akcjach poszukiwawczych, pomagając odnaleźć 5 osób żywych i 7 martwych.
Założone przez nią stowarzyszenie skupia obecnie 60 wolontariuszy z różnych stron Polski. Na potrzeby działalności organizacji doktor Gutowska udostępnia bezpłatnie część swojego domu w centrum Rzeszowa.
Aktualnie Marta Gutowska jest przewodnikiem psa rasy bloodhound o imieniu Norka, którego szkoli eksperymentalnie do tropienia mantrailingowego. Ten specyficzny rodzaj tropienia jest stosunkowo młodą metodą pracy psów. Marta Gutowska i Norka są obecnie pierwszym i jedynym na świecie zespołem, który zaliczył egzamin mantrailingowy klasy A międzynarodowej organizacji International Search and Rescue Dogs Organisation (IRO).
