Reklama
REKLAMA
Automatycznie wyświetlimy artykuł za 10 sekund
Przejdź do artykułu
Reklama
Reklama

Wilk w Bieszczadach

A A A
Antoni Adamski

Dodano: 11-01-2018

fot. T. Budziński

fot. T. Budziński

GALERIA ZDJĘĆ
Tadeusz Budziński
fot. T. Budziński
fot. T. Budziński
fot. T. Budziński
fot. T. Budziński
fot. T. Budziński
fot. T. Budziński
Za najlepsze futro uznawany był od wieków błam z wilczych ogonów. Jan III Sobieski wysłał go królowej Marysieńce z pełnym miłości listem: „Na wór dla zagrzania ślicznych nóżek Wci serca mego, posyłam wilczych ogonów samych błam, w który włożyłoby się sto takich nóżek, jak u Wci serca mego. Jest to rzecz tak ciepła, że nie podobna nic cieplejszego ...”
   
Człowiek wykorzystywał również wilka do celów leczniczych. Jak pisze Jakub Haur w dziele „Oekonomika ziemiańska generalna...”(1744) ususzone i sproszkowane serce zwierzęcia podawane w piwie uśmierzało „wielką chorobę” (padaczkę); sadło wilcze „żyły suche odwilża”, pomagając w chorobach reumatycznych. Zaś krew zwierzęcia z wódką winna być podawana chorym, którzy plują krwią. Kły wilcze służyły za amulety; zawieszony na szyi dziecka wilczy ząb przyspieszał ząbkowanie, a jego skórę przykładano na bolący brzuch.
   
Reklama
Większa od „pożytków z wilka” była ludzka obawa. Każda wojna i epidemia powodowała mnożenie się watah, które żywiły się mięsem zmarłych i zabitych. W Europie i w Polsce ilość wilczych stad wzrosła w czasie I i II wojny światowej. W 1955 r. powołano nawet stanowisko komisarzy do spraw tępienia wilków. Ich zadaniem było nie tylko organizowanie polowań, lecz także masowa eksterminacja stad za pomocą wykładania trucizn. Zwierzęta ginęły w męczarniach. Ich ilość gwałtownie spadła z kliku tysięcy do ok. 1 tys. sztuk.  W województwie Podkarpackim, gdzie znajduje się największe w Polsce skupisko wilka jest ich obecnie ok. 400-450.
   
20 lat temu było ich w naszym regionie 300-350, co oznacza iż po powojennym pogromie liczba tych zwierząt wzrosła do rozsądnej ilości. Z tym, że nie do końca wiadomo, na jakim poziomie tę „rozsądną ilość” ustalić. W ubiegłym roku na Podkarpaciu szkody wyrządzone przez wilka w inwentarzu rolników wyniosły 200 tys. zł. Odszkodowania wypłaca Skarb Państwa. Aby te wydatki zmniejszyć, władze pozwalają na limitowany odstrzał wilka. Na początku lat 90-tych przeciw temu odstrzałowi protestowali ekolodzy z całej Europy z Brigitte Bardot na czele. Gdyby odstrzału zaniechano, zaczęliby protestować rolnicy. Grożą oni tym, iż zawieszą płacenie podatku gruntowego i rozprawią się z wilkami bez odgórnego pozwolenia: jako kłusownicy. Złośliwi twierdzą, iż największe zagrożenie dla wilczych stad stanowią nadmierni „miłośnicy” tych zwierząt. Nie do dziennikarza należy rozstrzygnięcie sporu między rolnikami, ekologami, myśliwymi, leśnikami i urzędnikami. 
   
Za to na wilkach może zyskać promocja województwa podkarpackiego. A to dzięki działalności fotografika Tadeusza Budzińskiego. W roku 2003 jego album „Wilk” zdobył Grand Prix Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek i uznany został za najpiękniejszą książkę roku. Obecnie Budziński przygotowuje wydawnictwo, które uważa za książkę swojego życia. To kolejny – tym razem wyłącznie w czerni i bieli – album saga o wilku z tekstem i oprawą graficzną prof. Andrzeja Strumiłły (Wydawnictwo  Edyty Wittchen z Warszawy).
Reklama

Tadeusz Budziński: Jak doszło do tego, że zostałem „wilczarzem”? I to „wilczarzem” w podwójnym znaczeniu: i myśliwym i tropicielem, strzelcem i fotografem (...)
   
Dopiero w 1975 roku zostałem myśliwym. Wcześniej często brałem udział w tropieniu i fladrowaniu wilków, jedynie fotografując, ucząc się i asystując znanym bieszczadzkim myśliwym. Fascynacja wilkami narastała. Przez 10 lat polowałem, nie rezygnując z fotografii. Patrząc na moje prace Włodzimierz Puchalski powiedział kiedyś, że naprawdę dobre zdjęcia zwierzyny robi myśliwy. Mając strzelonych kilka wilków i tyleż najwyższej klasy przeżyć myśliwskich z tym związanych, czuję ostatnio, że pasja fotografowania bierze górę.
   
Dalej chcę słuchać przy księżycu i w śniegu Otrytu wyjących watah, wabić i czekać na ciemne sylwetki wilków sunące lekko po stoku trop w trop, lub obserwować je w gonnym szyku idące za chmarą jeleni ... Ochrona wilka jest czymś koniecznym i oczywistym, a etyczny myśliwy jest jej sprzymierzeńcem i gwarantem.
Reklama
Reklama
Reklama
zobacz więcej

POLECANE

RZESZÓW WEATHER
Reklama

NASI PARTNERZY

zamknij

Szanowny Czytelniku !

Zanim klikniesz „Zgadzam się” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych. Klikając „Zgadzam się” lub zamykając okno, zgadzasz się na poniższe. Możesz też odmówić zgody lub ograniczyć jej zakres.

Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez Zaufanych Partnerów Grupy SAGIER Twoich danych osobowych, które udostępniasz w historii przeglądania stron i aplikacji internetowych, w celach marketingowych (obejmujących zautomatyzowaną analizę Twojej aktywności na stronach internetowych i w aplikacjach w celu ustalenia Twoich potencjalnych zainteresowań dla dostosowania reklamy i oferty) w tym na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie takich znaczników, kliknij przycisk „Przejdź do serwisu” lub zamknij to okno.
Jeśli nie chcesz wyrazić zgody, kliknij „Nie teraz”. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Możesz edytować zakres zgody, w tym wycofać ją całkowicie, przechodząc na naszą stronę polityki prywatności. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania Twoich danych osobowych w celach marketingowych Zaufanych Partnerów. Zaufani Partnerzy to firmy z obszaru e-commerce i reklamodawcy oraz działające w ich imieniu domy mediowe i podobne organizacje, z którymi Grupa SAGIER współpracuje.
Podmioty z Grupy SAGIER w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzają Twoje dane we własnych celach marketingowych w oparciu o prawnie uzasadniony, wspólny interes podmiotów Grupy SAGIER. Przetwarzanie takie nie wymaga dodatkowej zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. O ile nie zdecydujesz inaczej, dokonując stosownych zmian ustawień w Twojej przeglądarce, podmioty z Grupy SAGIER będą również instalować na Twoich urządzeniach pliki cookies i podobne oraz odczytywać informacje z takich plików. Bliższe informacje o cookies znajdziesz w akapicie „Cookies” pod koniec tej informacji.

Administrator danych osobowych

Administratorami Twoich danych są podmioty z Grupy SAGIER czyli podmioty z grupy kapitałowej SAGIER, w której skład wchodzą Sagier Sp. z o.o. ul. Mieszka I 48/50, 35-303 Rzeszów oraz Podmioty Zależne. Ponadto, w świetle obowiązującego prawa, administratorami Twoich danych w ramach poszczególnych Usług mogą być również Zaufani Partnerzy, w tym klienci.
PODMIOTY ZALEŻNE:
http://www.biznesistyl.pl/
http://poradnikbudowlany.eu/
http://modnieizdrowo.pl/
http://www.sagier.pl/
Jeżeli wyrazisz zgodę, o którą wyżej prosimy, administratorami Twoich danych osobowych będą także nasi Zaufani Partnerzy. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności i tam też zmodyfikować lub cofnąć swoje zgody.

Podstawa i cel przetwarzania

Twoje dane przetwarzamy w następujących celach:
• 1. Jeśli zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi zapewniającej Ci możliwość zapoznania się z jednym z naszych serwisów w oparciu o treść regulaminu tego serwisu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.
• 2. Zapewnianie bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszanie naszych usług i dopasowanie ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach), jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług (np. jeśli interesujesz się motoryzacją i oglądasz artykuły w biznesistyl.pl lub na innych stronach internetowych, to możemy Ci wyświetlić reklamę dotyczącą artykułu w serwisie biznesistyl.pl/automoto. Takie przetwarzanie danych to realizacja naszych prawnie uzasadnionych interesów.
• 3. Za Twoją zgodą usługi marketingowe dostarczą Ci nasi Zaufani Partnerzy oraz my dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować) reklamodawcy i ich przedstawiciele chcieliby mieć możliwość przetwarzania Twoich danych związanych z odwiedzanymi przez Ciebie stronami internetowymi. Udzielenie takiej zgody jest dobrowolne, nie musisz jej udzielać, nie pozbawi Cię to dostępu do naszych usług. Masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie.

Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania, czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy, przez czas jej wykonywania i ewentualnie okres przedawnienia roszczeń z niej (zwykle nie więcej niż 3 lata, a maksymalnie 10 lat), a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora, do czasu zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.

Przekazywanie danych

Administratorzy danych mogą powierzać Twoje dane podwykonawcom IT, księgowym, agencjom marketingowym etc. Zrobią to jedynie na podstawie umowy o powierzenie przetwarzania danych zobowiązującej taki podmiot do odpowiedniego zabezpieczenia danych i niekorzystania z nich do własnych celów.

Cookies

Na naszych stronach używamy znaczników internetowych takich jak pliki np. cookie lub local storage do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach, aplikacjach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty z Grupy SAGIER oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą dopasowywać reklamy do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Pod tym linkiem znajdziesz także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, aby ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.

Twoje uprawnienia

Przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas, inne podmioty z Grupy SAGIER i Zaufanych Partnerów:
1. Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać (cofnięcie zgody oczywiście nie uchyli zgodności z prawem przetwarzania już dokonanego na jej podstawie);
2. Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.