Festiwal Trans/Misje. Rzeszów szykuje oratorium i diabła

Pięć premier szykuje Teatr im. W. Siemaszkowej na Międzynarodowy Festiwal Sztuk Trans/Misje, który odbędzie się w Rzeszowie w ostatni tydzień wakacji. Będzie to m.in. spektakl plenerowy „Diabeł Łańcucki” w reżyserii Lecha Raczaka, a także oratorium „Cud niedokonany” i spektakle „Lwów nie oddamy!”, „Kwiat paproci” oraz taneczny „Koniec, początek – soma”. Będą także spektakle węgierskie, słowackie, czeskie, ukraińskie i litewskie. W sumie 40 wydarzeń. Duży rozmach to zasługa ponad miliona zł dotacji. 

 

 

300 tys. zł od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, aż 700 tys. zł od Województwa Podkarpackiego, wsparcie miasta i sponsorów sprawia, że pierwsza edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Trans/Misje ma bogaty program, a bilety na poszczególne wydarzenia kosztują niewiele (od 1 do 10 zł). Nie wszystkie są biletowane Bardzo wiele ciekawych spektakli wystawionych zostanie w plenerze. Szczególną sceną staną się bulwary nad Wisłokiem. Wykorzystane zostaną teatralne przestrzenie „Maski” i „Siemaszki”, scena Filharmonii Podkarpackiej, łańcucki Zamek, a także sala industrialna Galerii Rzeszów. Tańczących artystów spotkać będzie można na rzeszowskim deptaku, a w restauracji usłyszeć recytujących poezje. Taniec, obraz, film, teatr, muzyka – łączą się w tym interdyscyplinarnym wydarzeniu, które potrwa od 25 do 31 sierpnia. Teatry z Polski, Słowacji, Czech, Węgier, Ukrainy i Litwy zaprezentują kulturę swoich krajów w najlepszym wydaniu. Spektakle, widowiska plenerowe, filmy, wystawy, koncerty (jazz, folk, hip-hop, klasyka), spotkania, rozmowy z pisarzami i spektakle dla najmłodszych. 

 

– Cieszę się, że Podkarpacie będzie gościć kolejne międzynarodowe wydarzenie – podkreśla Władysław Ortyl, marszałek podkarpacki. – Innowacyjne podejście jest potrzebne nie tylko w przemyśle, ale również w sztuce. Brakowało wydarzenia kulturalnego, wpisującego się w formułę Grupy Wyszechradzkiej, idei Europy Środkowej i Trójmorza. Festiwal przypomina także dziedzictwo Podkarpacia i Kresów. 

– To trochę droga w nieznane – mówi o pierwszej edycji Trans/Misji Jan Nowara, dyrektor Teatru im W. Siemaszkowej i pomysłodawca festiwalu. – Dwa lata trwało nasze wędrowanie po tej części Europy i praca nad formułą wydarzenia. Wyjątkowego ze względu na to, że będzie one wędrować przez państwa o wspólnym dziedzictwie kulturowym, które postanowiły się zjednoczyć. Łączy nas skomplikowana historia, przenikanie się kultur i ludzkich losów.   

 

Pierwsza edycja festiwalu pt. "1918. Koniec i początek" odbędzie się w Rzeszowie, gdzie narodził się pomysł imprezy, ale kolejne w państwach partnerów – na Słowacji i Węgrzech, w Czechach, na Litwie i Ukrainie. Kolejna edycja byłaby w Rzeszowie dopiero za pięć lat.  Myślimy o tym, aby wypełnić tę lukę w kolejnych latach wydarzeniem równie interdyscyplinarnym i międzynarodowym – zapewnia dyrektor Nowara. – Ale trzeba też dostrzec, że dzięki wędrownej formule nasza sztuka i Podkarpacie będą się promować w wyjątkowy sposób w państwach współtworzących festiwal.

Do projektu chcą dołączyć także inni. Wśród nich Białoruś, która w akcie założycielski festiwalu się nie znalazła. Dyrektor Nowara o współpracy będzie rozmawiał podczas zaplanowanego już spotkania w Ambasadzie Republiki Białoruś.

 

Póki co, stolica Podkarpacia szykuje się jednak na festiwal, w którym, wliczając Polskę, uczestniczy 6 krajów. W programie znalazło się aż 40 wydarzeń. Sam gospodarz, Teatr Siemaszkowej, przygotował sporo ciekawych propozycji. Pierwszym będzie premiera oratorium „Cud niedokonany, czyli Wielki Odpust w Kalwarii Pacławskiej ’39”, której libretto autor Szymon Bogacz oparł na opowieści swojej babci Helenki. Przed wojną mieszkanki Dobromila (dziś na Ukrainie), która w 1939 roku wyruszyła na odpust do Sanktuarium Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kalwarii Pacławskiej. Zmitologizowana rodzinna historia opowiedziana zostanie muzycznie przez Sławomira Kupczaka (sopran, kontratenor, dwóch recytatorów, chór, orkiestra i elektronika).

 

Niezwykłym widowiskiem z pewnością będzie „Diabeł Łańcucki” reżyserowany przez Lecha Raczaka, reżysera i dramaturga, współzałożyciela legendarnego Teatru Ósmego Dnia, niegdysiejszego dyrektora Teatru Polskiego w Poznaniu i Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta w Poznaniu. Scenografię i monumentalne figury do spektaklu, który przedstawiony zostanie na rzeszowskich bulwarach, zaprojektował pochodzący z Rzeszowa Piotr Tetlak – scenograf, rzeźbiarz, autor widowisk plenerowych i działań wizualnych, który od lat współpracuje z Raczakiem, prowadzi Pracownię Zjawisk Teatralnych, a także jest kierownikiem Katedry Scenografii na Wydziale Architektury Wnętrz i Scenografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. – Wybrałem na bohatera spektaklu postać szekspirowską, ale opowiem o niej w przestrzeni dalekiej od Teatru Szekspira – zauważa Lech Raczak, dodając, że Stadnicki wiąże się z czasami, kiedy pogranicza nie dzieliły granice państwowe, ale te wyznaczane magnackimi posiadłościami, a podziały między narodami wydawały się mniejsze niż w 100 lat temu, kiedy Polska odzyskiwała niepodległość.

 

Do stuletniej historii poszczególnych rodzin odwoła się Marta Bury, twórczyni Teatru O.de.la, reżyserka i choreografka tanecznego spektaklu „Koniec, początek – soma”. – Punktem wyjścia były wspomnienia bliskich dla dziewięciu tancerzy osób. Sięgnęli do dziejów swoich przodków, rówieśników z 1918 roku, odnaleźli korzenie na Ukrainie, Węgrzech. Ich taniec to opowieść o wolności, o tym gdzie widzimy granice naszej osobistej wolności, a także, czym jest dla nas wolność tu w Rzeszowie, w Polsce.

 

Będzie też o trudnych relacjach polsko-ukraińskich. Nawiązuje do nich Katarzyna Szyngiera w spektaklu „Lwów nie oddamy!” Tytułowe lwy to te z Cmentarza Orląt Lwowskich, o które od 2015 Polska toczy z Ukrainą spór. Artyści próbują pokazać różne punkty widzenia obu narodów. Punktem wyjścia stały się nagrania do filmu dokumentalnego, do którego materiał kręcono m.in. na ulicach Lwowa. 

 

Program Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Trans/Misje

 

 

Więcej na: www.trans-misje.pl