Premierą genialnej sztuki autorstwa Friedricha Dürrenmatta pt. „Wizyta starszej pani” rozpoczyna się w Rzeszowie w piątek, 19 sierpnia, 05. Międzynarodowy Festiwal Sztuk Trans/Misje – Trójmorze 2022. Potrwa on aż do niedzieli, 28 sierpnia. W programie są 23 wydarzenia, od spektakli, po koncerty, seanse filmowe i wystawy w wykonaniu artystów z 12 krajów. Gospodarzem wydarzenia jest Teatr im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie.
– Od pierwszej edycji Trans/Misji wiele się wydarzyło, a jednak mimo pandemii, udało nam się je
organizować co roku, bez przerw. Zmieniła się nieco formuła, bo zaczynaliśmy go jako festiwal wędrujący przez państwa Grupy Wyszehradzkiej, a obecnie obejmuje on państwa Trójmorza i zbliża nas do poznania „duszy” Europy Środkowo-Wschodniej. Zaprosiliśmy do Rzeszowa artystów z 12 krajów, od Estonii po Bułgarię. Gościem honorowym – 13 krajem – jest Ukraina – mówi Jan Nowara, dyrektor Teatru im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie. To zespół „Siemaszki” od początku wziął na siebie ciężar organizacji tego międzynarodowego wydarzenia. Większość wydarzeń będzie odbywała się właśnie w obiektach teatru przy ul. Sokoła, ale również w Filharmonii Podkarpackiej, Rzeszowskich Piwnicach, a także w Galerii r_z.
– Trans/Misje to festiwal, który jest mozaiką różnorodności. Wśród 23 zaplanowanych wydarzeń jest 11 spektakli, 6 koncertów, spotkanie poetyckie, stand-up i seanse filmowe, a także finał i wystawa XVIII Biennale Plakatu Teatralnego, który już od 36 lat z inicjatywy Krzysztofa Motyki odbywa się w Rzeszowie – wylicza Jagoda Skowron, dyrektor 5. edycji Trans/Misji.
Rzeszowskie premiery
Zainteresowanie biennale przekroczyło zaś w tym roku najśmielsze oczekiwania. Do rzeszowskiego konkursu zgłoszono ponad 1000 plakatów z niemal 35 krajów. 95 z nich zaprezentowanych zostanie na wystawie towarzyszącej Trans/Misjom. Jej otwarcie i głoszenie nazwisk zwycięzców rozpocznie w piątek 19 sierpnia wieczór inaugurujący festiwal.
Zaraz potem premierę sztuki „Wizyta starszej pani” w reżyserii Roberta Czechowskiego wystawi Teatr Siemaszkowej, w bogatej obsadzie oraz Robertem Chodurem i Anną Demczuk w rolach głównych. Opowiada o powrocie do miasteczka tytułowej bohaterki, która zgwałcona i wyparta przed laty przez tę społeczność, niespodziewanie stała się osobą niezwykle majętną i ma środki, by teraz się zemścić i wymierzyć sprawiedliwość. „Sprawiedliwości nie można kupić”, powie jej jeden z bohaterów. „Wszystko można kupić”, odpowie mu ona. Czy rzeczywiście? Przekonają się widzowie już w piątek.
– To dla mnie sentymentalny powrót do gniazda. Do „Siemaszki” chodziłem na spektakle z mamą i ojcem, a teraz na zaproszenie dyrektora Nowary wracam jako reżyser z „Wizytą starszej pani” – opowieścią gorzką, ale z mądrym i wzruszającym tekstem. Dürrenmatt napisał go niedługo po drugiej wojnie światowej. Wyznawał zasadę, że we współczesny świecie o życiu i najważniejszych wartościach, dylematach mówić trzeba w sposób dowcipny. Uważał, że tylko tak można dotrzeć do widza – mówi Robert Czechowski. Taka też jest „Wizyta starszej pani”, która na rzeszowską sceną adaptowana została po skróceniu oryginalnego tekstu do spektaklu ok. 2-godzinnego, w którym każda rola wymaga pasji i zaangażowania.
Przestrzenie sztuki
Spektakl „Siemaszki” będzie jedną z czterech rzeszowskich premier, jakie zobaczymy podczas festiwalu. Już następnego dnia, w sobotę 20 sierpnia „Figurę, tor, płaszczyznę” wystawi Teatr O.de.la – teatr tańca, w którym choreografię tworzy jego założycielka Marta Bury. – Inspiracją dla tego obrazu choreograficznego jest „Logika wrażenia” Gillesa’a Deleuze’a, filozofa analizującego siłę oddziaływania na widza malarstwa figuratywnego – opisuje Marta Bury. – W spektaklu obserwujemy trzy Figury: Melancholię, Histerię i Repulsję. Ciała Figur przemieszczają się po różnych torach ruchu, a tłem ich działania jest szczególny odcień koloru różowego, który wg psychologów, wycisza zachowania ekspansywne. Sprawdzimy, czy ten kolor tła wpłynie na działanie Figur. Do realizacji spektaklu zaprosiłam reżysera światła Brana Bernara. Eksperymentujemy ze światłem, co zawsze było dla mnie interesujące i mam nadzieję, że teraz spełni się na scenie.
W niedzielę, 21 sierpnia na premierę spektaklu „Jak obmyśliłem świat” wyreżyserowanego przed duet Magdalena Miklasz i Anna Stela zaprasza Latający Teatr Kantorowi. Sztuka adresowana dla dzieci i dorosłych powstała podczas warsztatów w Wielopolu Skrzyńskim i jest opowieścią opartą na historiach po części prawdziwych, a po części zmyślonych, i próbuje odpowiedzieć na pytanie: co stwarza dzieci i sprawia, że mogą twórczo realizować się w życiu i nawet stać się wielkimi artystami.
Premierowy będzie także zaplanowany na środę, 24 sierpnia koncert Late Nights Poems – Ostatni Dzień Lata. To najbardziej osobisty ze wszystkich dotychczasowych projektów Bartłomieja „Eskaubeia” Skubisza – jego słowne rozważania i refleksje związane z własnymi emocjami łączą się z akustycznym jazzem w wykonaniu znakomitych muzyków: Piotra Lemańczyka, Michała Szkila, Tomasza Nowaka, Maksymiliana Olszewskiego. Tekst recytuje Robert Żurek. Jak zapowiadają twórcy materiał zostanie także wydany jesienią w muzycznym albumie.
Ten koncert, jak i spektakle Latającego Teatru Kantorowi oraz Teatru O.de.la przygotowane zostały na Trans/Misje w ramach programu „Przestrzeń Sztuki” dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Resort wsparł również festiwal Trans/Misje, chociaż głównym donatorem wydarzenia jest Województwo Podkarpackie.
O ile wspomniane premiery mogą być dostępne dla podkarpackich widzów także po festiwalu, o tyle do jednorazowych wydarzeń z pewnością należą spektakle i koncerty gościnne zagranicznych gości z takich krajów jak: Polska, Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry, Ukraina. Poniżej dokładny program tych występów. Są w nim spektakle teatrów: Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zańkowieckiej we Lwowie, Liepājas Teātris z Łotwy, Teatru „Mihai Eminescu” z Rumunii, Teatru Credo z Bułgarii, Teatru Miejskiego w czeskim Brnie, Teatru Studio w Wilnie na Liwie, Teatru Lalkowego w Koszycach na Słowacji oraz Akademickiego Regionalnego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. I. Ozarkewicza z ukraińskiej Kołomyi (wszystkie spektakle będą tłumaczone na język polski).
Miłośników klasyki ucieszą m.in. koncerty fortepianowe w Filharmonii Podkarpackiej: Romana Zaslavsky’ego z Austrii z udziałem sopranistki Niny Vitol, oraz Johana Randvere’a z Estonii. Będzie także pokaz słoweńskich filmów krótkometrażowych w Rzeszowskich Piwnicach, stand-up Tomasza Jachimka i koncerty na placu obok Teatru Siemaszkowej – nie tylko wspomniany Ostatni Dzień Lata, ale również Gaba Janusz i Multifolk Quartet oraz, w ostatni dzień Trans/Misji, „Wstanie Świt” – koncert solidarności polsko-ukraińskiej – wspólny koncert aktorów Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie oraz Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. M. Zańkowieckiej we Lwowie.
Więcej wydarzeń w programie. Można jeszcze kupić pojedyncze
bilety, które są w bardzo promocyjnej cenie: 10-20 zł.
05. Międzynarodowy Festiwal Sztuk Trans/Misje – Trójmorze 2022
PROGRAM
19.08.2022 (piątek)/ POLSKA
18.30 18. MIĘDZYNARODOWE BIENNALE PLAKATU TEATRALNEGO/ ogłoszenie werdyktu i wernisaż wystawy/ Foyer
19.00 WIZYTA STARSZEJ PANI/ spektakl Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie/ reż. Robert Czechowski/ Duża Scena/ PREMIERA/ 120’
20.08.2022 (sobota)/ AUSTRIA
17.00 KWIATY ROMANTYZMU – ROMAN ZASLAVSKY & NINA VITOL/ koncert fortepianowy i sopranowy /Sala Kameralna Filharmonii Podkarpackiej/ 70’
19.30 FIGURA, TOR, PŁASZCZYZNA/ spektakl ruchu Teatru O.de.la/ choreografia Marta Bury/ Duża Scena Teatru MASKA (PS)
21.08.2022 (niedziela)/ WĘGRY/ UKRAINA
16.00 ISTVAN OROSZ – 35 LAT, 35 PLAKATÓW/ wernisaż wystawy plakatu / Galeria r_z
17.00 JAK OBMYŚLIŁEM ŚWIAT/ spektakl familijny Latającego Teatru Kantorowi/ reż. Magdalena Miklasz/ Duża Scena (PS)
19.00 SMAK WIŚNI/ spektakl Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zańkowieckiej we Lwowie/ reż. Galina Volovetska/ Duża Scena Teatru MASKA/ 95`
23.08.2022 (wtorek)/ CHORWACJA/ ŁOTWA
17.30 CROATIANA – SŁOWA I DŹWIĘKI Z CHORWACJI – IVAN HERCEG I MIRIIAM/ spotkanie poetyckie i koncert/ Rzeszowskie Piwnice/ 70’
19.00 GRIMMOWIE/ spektakl Liepājas Teātris/reż. Elmārs Seņkovs/ Duża Scena/ 185’
24.08.2022 (środa)/ CZECHY
19.00 HRABAL I MĘŻCZYZNA W OKNIE/ spektakl Teatru Miejskiego w Brnie/reż. Stanislav Moša/ Duża Scena/ 80’
21.00 OSTATNI DZIEŃ LATA/ koncert zespołu Late Night Poems/ PREMIERA KONCERTOWA/ Scena Dziedziniec Teatru (PS)
25.08.2022 (czwartek)/ ESTONIA/ RUMUNIA
17.00 JOHAN RANDVERE CONCERT/ koncert fortepianowy/ Sala Kameralna Filharmonii Podkarpackiej/ 70’
19.00 WESOŁE PŁACZKI/ spektakl Teatru „Mihai Eminescu” w Botoșani/ reż. Alexandru Vasilache/ Duża Scena/ 150’
26.08.2022 (piątek)/ SŁOWENIA/ BUŁGARIA/ POLSKA
17.30 POKAZ SŁOWEŃSKICH FILMÓW KRÓTKOMETRAŻOWYCH/ spotkanie z autorami/ Rzeszowskie Piwnice/ 80’
19.00 PAMIĘTNIK WARIATA/ spektakl Teatru Credo w Sofii/ reż. Nina Dimitrova/ Mała Scena/ 105’
21.00 GABA JANUSZ i MULTIFOLK QUARTET/ koncert/ Scena Dziedziniec Teatru/ 75’
27.08.2022 (sobota)/ LITWA/ POLSKA
17.30 ODCIENIE WOJNY/ wernisaż wystawy malarstwa i fotografii Jurijusa Grigoroviciusa/ Szajna Galeria
18.00 TU MÓWI SZWEJK/ spektakl Teatru Studio w Wilnie/reż. Sławomir Gaudyn/ Mała Scena/ 60’
20.00 PIAZZOLLA and Co./ koncert kwartetu smyczkowego „Infra”/ Scena Dziedziniec Teatru/ 70’.
21:30 TOMASZ JACHIMEK STAND UP/ Rzeszowskie Piwnice/ 60’
28.08.2022 (niedziela)/ SŁOWACJA/ UKRAINA/ POLSKA
15.00 DZIELNY OŁOWIANY ŻOŁNIERZYK/ spektakl dla dzieci Teatru Lalkowego w Koszycach/ reż. Peter Palik/ Mała Scena/ 50’
18.00 MATKA NAJEMNICA/ spektakl Akademickiego Regionalnego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. I. Ozarkewicza z Kołomyi/ reż. Sergey Kuzyk/ Duża Scena/ 90’
20.30 WSTANIE ŚWIT – koncert solidarności polsko-ukraińskiej – wspólny koncert aktorów Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie oraz Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. M. Zańkowieckiej we Lwowie/ Scena Dziedziniec Teatru /90’
PS – wydarzenia organizowane w ramach programu PRZESTRZENIE SZTUKI TEATR.
