Nie upiększana, ale prawdziwa jest fotografia dokumentalna. Utrwala świat w jego momentach, pisząc historię ludzi i miejsc. Tak też można poznać losy rzeszowian i mieszkańców Podkarpacia – dzięki wystawie „Dokumentalni. Fotografie Rzeszowszczyzny”. Jest niezwykła, bo związana z wędrówką po mieście. Przez cztery galerie, 60 fotografów i ponad 200 zdjęć.
W Noc Muzeów w Rzeszowie otwarta została pierwsza tak duża wystawa fotografii dokumentalnej twórców rzeszowskiego środowiska fotograficznego. Wprawdzie „Dokumentalni” zaistnieli jeszcze przed pandemią w gościnnych progach
Biura Wystaw Artystycznych, a przed rokiem w
Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie, ale w tym roku przedsięwzięcie nabrało rozmachu. Michałowi Drozdowi, który jest inicjatorem i kuratorem wystawy, udało się zjednoczyć wokół tej idei wielu pasjonatów.
Jedna wystawa – cztery adresy
Wystawa prezentowana jest w aż czterech miejscach: Galerii Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, Galerii Nierzeczywistej RSF, Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa oraz w Muzeum Diecezjalnym w Rzeszowie. Można powiedzieć, że to podróż w czasie, bo najstarsze fotografie są sprzed 60 lat, sięgają początków działalności Rzeszowskiego Towarzystwa Fotograficznego i przypominają dzieła jego współzałożyciela Włodzimierza Kozło, wyjątkowej postaci powojennego Rzeszowa, który jeszcze przed II wojną światową we Lwowie organizował pierwsze wystawy fotograficzne, pasjonował się turystyką i historią, ocalił przed likwidacją Stary Cmentarz w Rzeszowie.
„Dokumentalni” to także prace takich nestorów tej sztuki jak nieżyjący już: Jerzy Jawczak, Janusz Witowicz, Jerzy Wygoda, czy Wojciech Preisner. Są tu także prace, był współzałożycielem Rzeszowskiego Towarzystwa Fotograficznego. To, jak pisze prof. Magdalena Rabizo-Birek, „odpryski historycznych wydarzeń – życia w późnym PRL-u, rewolucji Solidarności, okresy stanu wojennego i początków III RP, echa papieskich wizyt w Rzeszowie, Tarnowie i Częstochowie”.
Najmłodsze zdjęcia dokumentują wydarzenia ostatnich miesięcy, na których cieniem kładzie się wojna w Ukrainie.
Po archiwalne zdjęcia do swoich bogatych zbiorów sięgnęła Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, w której zobaczyć można m.in. fotografie Zdzisława Świecy. WDK udostępniła zdjęcia Jerzego Wygody z kolekcji, którą opiekuje się od jego śmierci, Galeria RSF zaprosiła na ekspozycję dokumentalistów działających w Rzeszowskim Stowarzyszeniu Fotograficznym, a Muzeum Diecezjalne udostępniło sale m.in. dla prac Witowiczów.
„Rzeszowscy i podkarpaccy dokumentalni podróżują w różne zakątki swojej małej ojczyzny, uwieczniają: chasydów w Leżajsku, pochody straży grobowej (tzw. Turków), bieszczadzkich węglarzy, rzadkie zawody i zajęcia. Wędrują po świecie, dokumentując egzotyczne w przedstawionych realiach, ale niejednokrotnie podobne w swej istocie życie codzienne: mieszkańców Nowego Jorku i Bałkanów, Irlandczyków, Holendrów i Ukraińców”, pisze prof. Rabizo-Birek, a jej słowa znaleźć można w dwutomowym katalogu, który towarzyszy wystawie. Zawiera on wybrane fotografie i biogramy autorów. Wydany został przez Rzeszowską Akademię Fotografii. Całe wydanie rozeszło się błyskawicznie w Noc Muzeów, ale jak informuje nas Piotr Piech, dyrektor Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa, przygotowywany jest dodruk i z początkiem czerwca katalog będzie można kupić (właśnie w GFMR).
Do kiedy można oglądać
Wystawę „Dokumentalni. Fotografowie Rzeszowszczyzny” w całości można oglądać tylko do 20 maja. Każda z galerii ma różny czas przeznaczony na prezentację. I tak:
Galeria Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, ul. Okrzei 7, do 30 maja
Galeria Nierzeczywista RSF, ul. Matejki 10, do 20 maja
Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, ul. 3 Maja 9, do 10 czerwca
Muzeum Diecezjalne w Rzeszowie, ul. Zamkowa 4, do 16 czerwca.
