Reklama

Kultura

Szklany zielnik Emila Galle w Jarosławiu

Antoni Adamski
Dodano: 03.11.2021
BiS - grafika 900x600px
Share
Udostępnij
W pokoju secesyjnym Muzeum w Jarosławiu Kamienicy Orsettich, w niewielkiej szafce możemy obejrzeć pięć niedużych dekoracyjnych naczyń. To wyroby Emila Galle z Nancy jednego z czołowych artystów francuskiej „nowej sztuki”. Szkła zostały zakupione w latach 70-tych z inicjatywy dyrektor Łucji Turczak oraz kustosza Krystyny Kieferling.
 
Niewielkich rozmiarów szkła zwracają uwagę swą formą i kolorystyką. Na matowe tło nałożona jest druga warstwa szkła w kolorach od bladoniebieskiego  przez oliwkową zieleń do intensywnej karminowej czerwieni. Są to zarysy delikatnych stylizowanych kwiatów. Powstały one poprzez stosowanie techniki szkła warstwowego. Polega ona na tym, iż na matowe szkło nakłada się warstwę szkła kolorowego, z którego formowany był kształt kwiatowego ornamentu. 
 
Skromna „kolekcja” szkieł Galle w jarosławskim Muzeum to zestaw pięciu wielkiej urody dekoracyjnych naczyń, perfekcyjnie dobranych pod względem oszczędności formy,  z matowego szkła pokrytego barwnym reliefem.
 
W bogatej twórczości Emila Galle istniały różne etapy – od okresu przeźroczystych szkieł, wzorowanych na kształtach: antycznych, średniowiecznych, dalekowschodnich po formy rozwichrzone secesyjną linią. Potem mistrz przeszedł do naczyń uproszczonych z dwuwarstwowego szkła zdobionych roślinnymi reliefami. Z tego okresu zapewne pochodzą szkła wystawiane w jarosławskim Muzeum. Ich proste formy dalekie od asymetrii wyznaczonej kapryśnym secesyjnym rysunkiem, ukształtowane z matowego, mlecznego szkła dekorują wypukłe reliefy w wysublimowanych barwach : karminu, fioletu, ametystu, zielonkawego seledynu. Stylizowane kwiaty, liście i wijące się łodygi harmonizują z kształtem wazoników i czarek.  

Wyróżnia je umiar i elegancja na tle różnorodnej, przebogatej twórczości mistrza. Galle – artysta, projektant, ceramik, chemik był również botanikiem. Jego wytwórnię otaczał własny ogród  botaniczny z rzadkimi roślinami. Wykonywane z natury szkice stanowiły podstawę dla jego secesyjnych kompozycji. Trudno jednak określić dokładnie jakie rośliny dekorują omawiane szkła. Możliwe, iż karminowa dekoracja czarki to stylizowane pędy powoju, a zielonkawe łodyżki mogą przypominać dmuchawce. Ornamenty w delikatnych fioletach to prawdopodobnie dzwonki.
 
Emile Galle (1846-1904) należy do najwybitniejszych twórców europejskiej „nowej sztuki” – jak we Francji nazywano styl secesyjny. W młodości studiował filozofię i botanikę. W tym samym czasie projektował ceramikę dla wytwórni swojego ojca. W 1874 osiedlił się w  Nancy – dawnej rezydencji króla Stanisława Leszczyńskiego, który przebudował to miasto w stylu rokokowym. Stąd w twórczości Galle – obok wpływów japońskich, średniowiecznych, symbolizmu  także oddziaływanie otoczenia w którym przyszło mu żyć i pracować. W 1883 założył wytwórnię mebli, która szybko zyskała taką renomę jak  jego ceramika i szkło. Cechowała je lekka konstrukcja i bogata intarsja z motywami roślinnymi i kwiatowymi.

Postawa Emila Galle wobec przyrody kojarzy mi się z „Zielnikiem” Stanisława Wyspiańskiego. W obu wypadkach artyści pilnie studiowali naturę: od egzotycznych jej okazów po prozaiczne polne kwiaty. W „Zielniku” Wyspiańskiego zadziwia precyzja z jaką rysuje i opisuje kwiaty. Po to, aby przemienić je w dekoracyjne, poddane regułom geometrii malowidła ścienne. Takie są wspaniałe freski we wnętrzu kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie. Tak natura przeobraża się w sztukę.
 
Share
Udostępnij
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Nasi partnerzy