Francuska kultura, kuchnia, moda, w końcu ulica i mentalność, mają w sobie coś, co przyciąga i onieśmiela. Francja, po prostu. Brzmi irracjonalnie, ale to prawda. Sama wiele lat temu, przez przypadek trafiłam do klasy z językiem francuskim i to specyficzne przywiązanie do wszystkiego, co francuski już towarzyszy mi przez całe życie. O związkach z Francją i francuskim stylu, Joannie Nojszewskiej w „Kluczu francuskim” opowiedziało kilkanaście osób, Polaków i Francuzów.
Zbiór wywiadów jest świetną opowieścią o Francji, polsko – francuskich meandrach kulturowych, tęsknotach inteligentów znad Wisły za klimatem paryskiej bohemy. O swoich związkach z Francją opowiadają m.in. Andrzej Seweryn, znakomity aktor przez 20 lat związany z Komedią Francuską, a który po powrocie do Polski zachował wiele francuskich rytuałów – w pracy nigdy się nie narzeka, a prządek jest dla niego sprawą świętą.
Ciekawe są wspomnienia Pauliny Młynarskiej, która do Paryża trafiła jako bardzo młoda dziewczyna, więc to od Francuzek uczyła się kobiecego stosunku do mody i urody. We francuskim radiu córka Wojciecha Młynarskiego zdobywała też dziennikarskie szlify, z których to doświadczeń do dziś korzysta w programie „Miasto kobiet”. Ciekawe są polsko – konfrontacje Joanny Bojańczyk, jednej z pierwszych w Polsce dziennikarek modowych oraz Andrzeja Chyry, aktora często biorącego udział w festiwalach teatralnych we Francji oraz grającego na deskach tamtejszych teatrów. Dla kontrapunktu są też Francuzi zakochani w Polsce. Prawie 300 stron anegdot, wspomnień, opowieści, które są przyjemną podróżą po polsko – francuskich ścieżkach. Kiedyś dostępnych dla nielicznych, od 25 lat szeroko otwartych dla wszystkich.
Joanna Nojszewska
„Klucz francuski”
Wydawnictwo Czarno na Białym
Warszawa 2014 rok