Egzamin ósmoklasisty na stałe przesunięty na maj i bez czwartego przedmiotu, nowy przedmiot szkolny historia i teraźniejszość, edukacja obronna, w tym szkolenia strzeleckie w ramach edukacji dla bezpieczeństwa – to najważniejsze zmiany w nowym roku szkolnym 2022/2023.
W roku szkolnym 2022/2023 – podobnie jak w roku szkolnym 2020/2021 i 2021/2022 – egzamin ósmoklasisty i matura przeprowadzone zostaną według wymagań egzaminacyjnych, które stanowią katalog zawężonych wymagań określonych w podstawie programowej.
Egzamin ósmoklasisty przeprowadzony zostanie w maju – przesunięto go z kwietnia już na stałe. Będzie się też tak jak dotąd składał z trzech części: egzaminu z języka polskiego, egzaminu z matematyki oraz z języka obcego. Odstąpiono, na stałe, z wprowadzenia czwartego egzaminu – egzaminu z przedmiotu do wyboru.
W nowym roku zmiany dotyczą też egzaminów maturalnych. Wiosną 2023 r. maturę zdawać będzie pierwszy rocznik absolwentów 4-letnich liceów ogólnokształcących, którzy uczyli się według nowej podstawy programowej.
Będą musieli oni obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego (obligatoryjne będą na poziomie podstawowym, chętni będą mogą je zdawać także na rozszerzonym) oraz do jednego pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru (chętni będą mogli przystąpić jeszcze do pięciu takich egzaminów). Obowiązkowe będą też dwa egzaminy ustne z języka polskiego i z języka obcego. Abiturienci ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić także do dwóch egzaminów z języka ojczystego: egzaminu pisemnego i ustnego.
Aby zdać maturę – tak jak obecnie – trzeba będzie uzyskać z przedmiotów obowiązkowych co najmniej 30 proc. punktów możliwych do zdobycia (dotyczy to zarówno egzaminów pisemnych, jak i ustnych). W przypadku przedmiotu do wyboru tak jak dotąd nie będzie progu zaliczeniowego – obowiązywać on będzie na maturze w 2025 r.
Na egzaminach z języka polskiego (pisemnym i ustnym) maturzystów obowiązywać będzie dłuższa lista lektur, których znajomość będzie wymagana na egzaminie. Wypracowanie będzie dłuższe niż do tej pory. Do tej pory było to minimum to 250 słów. W 2023 i 2024 r. uczniowie będą musieli napisać min. 300 słów, a od 2025 – 400 słów.
Na nowej maturze na egzaminie ustnym z polskiego zdający będzie losował zestaw zadań egzaminacyjnych. Będą w nim dwa zadania sprawdzające umiejętność tworzenia wypowiedzi na określony temat, w tym wypowiedzi inspirowanej utworem literackim lub jego fragmentem albo innym tekstem kultury, w tym materiałem ikonograficznym lub jego fragmentem. Do tej pory zdający mieli tylko jedno zadanie na egzaminie ustnym.
Zadania na egzamin ustny na nowej maturze będą jawne. Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ma ogłaszać listę zadań nie później, niż do 1 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym przeprowadzany jest egzamin – lista zadań obowiązujących wiosną 2023 r. jest dostępna na stronie internetowej CKE
Na nowej maturze wydłużony będzie czas z egzaminów pisemnych z niektórych przedmiotów i czas egzaminów ustnych.
Absolwenci techników maturę według nowych zasad będą po raz pierwszy zdawać wiosną 2024 r. Wówczas przystąpi do niej pierwszy rocznik absolwentów 5-letnich techników.
Wiosną 2023 r. absolwenci techników zdawać będą maturę jeszcze według starych zasad – będzie to ostatni rocznik absolwentów 4-letnich techników.
Od roku szkolnego 2022/2023 możliwe będzie składanie deklaracji egzaminacyjnych w postaci elektronicznej.
Od nowego roku szkolnego w szkołach ponadpodstawowych będzie nowy przedmiot szkolny – historia i teraźniejszość. Od 1 września będzie wprowadzany w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia. Docelowo HiT nauczany będzie w liceum ogólnokształcącym w klasie I i II, w technikum w klasie I, II i III, a w branżowej szkole I stopnia w klasie I. Wprowadzony będzie w miejsce przedmiotu wiedza o społeczeństwie, nauczanego w zakresie podstawowym, będzie obejmował zagadnienia z zakresu wiedzy o społeczeństwie oraz zagadnienia z historii najnowszej od 1945 r. do 2015 r.
Od 1 września wejdą też w życie zmiany w podstawie programowej przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa. Wprowadzone będą nowe treści nauczania, dotyczące, m.in. reagowania w sytuacji zagrożenia działaniami wojennymi, zasad pierwszej pomocy w sytuacji wystąpienia zagrożenia z użyciem broni konwencjonalnej oraz edukacji obronnej, w tym szkolenia strzeleckiego. W przypadku szkolenia strzeleckiego na poziomie szkoły podstawowej będzie to wyłącznie teoria bezpiecznego obchodzenia się z bronią. Z kolei w szkołach ponadpodstawowych szkolenie strzeleckie będzie obejmowało podstawy strzelania z częścią praktyczną prowadzoną z wykorzystaniem bezpiecznych narządzi do ćwiczeń strzeleckich takich, jak np. broń kulowa, pneumatyczna, repliki broni strzeleckiej, strzelnice wirtualne albo laserowe.
W przypadku szkół, które nie mają dostępu strzelnic, realizacja praktycznego szkolenia strzeleckiego ma być obowiązkowa od roku szkolnego 2024/2025. Do tego czasu szkoły te będą mogły prowadzić zajęcia z tego zakresu w miarę dostępnych możliwości.
Od nowego roku szkolnego możliwe będzie zawieszenie na czas określony zajęć w szkołach i placówkach oświatowych w przypadku: zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich i międzynarodowych; temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których prowadzone są zajęcia, zagrażającej zdrowiu uczniów; zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną; nadzwyczajnego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu lub zdrowiu uczniów.
W przypadku zawieszenia zajęć na okres powyżej dwóch dni dyrektor ma zorganizować dla uczniów zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Zajęcia zdalne mają być zorganizowane nie później niż od trzeciego dnia zawieszenia zajęć.
Od 1 września 2022 r. zmniejszona zostaje liczba godzin nauczania języka niemieckiego, jako języka mniejszości narodowej, z trzech godzin tygodniowo do godziny tygodniowo.
Od 1 września 2022 r. poszerzona zostanie zaś oferta edukacyjna szkół prowadzących kształcenie zawodowe o sześć nowych zawodów: monter konstrukcji targowo-wystawienniczych, technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego, technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, technik izolacji przemysłowych, technik elektroautomatyk okrętowy i technik przemysłu jachtowego.
Z nowym rokiem szkolnym wchodzą też w życie zmiany dotyczące awansu zawodowego nauczycieli, a także wprowadzane będą standardy zatrudnienia w szkołach specjalistów: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych.
