Trzydzieści lat temu, 4 czerwca 1989 roku w Polsce odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory parlamentarne, które rozpoczęły proces przemian politycznych. Z tej okazji w Rzeszowie już jutro odbędzie się happening, podczas którego mieszkańcy będą mogli m.in. wspólnie zaśpiewać Hymn Polski, obejrzeć występy artystyczne i skosztować smakowitych proziaków.
28 październik 1989 rok. Studio Telewizji Polskiej na pl. Powstańców Warszawy. Joanna Szczepkowska, aktorka Teatru Powszechnego w Warszawie na antenie Dziennika Telewizyjnego wypowiada słynne zdanie: „Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm…”. Miliony Polaków stają się świadkami początku procesu demokratycznych przemian w kraju oraz narodzin zupełnie innej epoki.
Ten przełomowy moment to efekt wyborów parlamentarnych przeprowadzonych 4 i 18 czerwca 1989 roku na zasadach uzgodnionych w trakcie rozmów Okrągłego Stołu. Wybrano 460 posłów na Sejm PRL oraz 100 senatorów do nowo utworzonego Senatu PRL. Były to pierwsze częściowo wolne wybory w historii Polski po II wojnie światowej.
Przedstawiciele władz komunistycznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zagwarantowali rządzącej „koalicji”, obejmującej PZPR i jej satelitów, obsadę co najmniej 299 (65 proc.) miejsc w Sejmie. Pozostałe mandaty poselskie w liczbie 161 (35 proc.) zostały przeznaczone dla kandydatów bezpartyjnych i przedstawicieli środowisk opozycji demokratycznej.
Czerwcowe wybory zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem opozycji solidarnościowej zorganizowanej wokół Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Kandydaci wspierani przez KO zdobyli wszystkie mandaty przeznaczone dla bezpartyjnych, a także objęli 99 na 100 miejsc w Senacie doprowadzając do porażki obozu PRL-owskiej władzy. To był przełomowy moment, który przyśpieszył proces transformacji ustrojowej w kraju.
W Rzeszowie z okazji 30. rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych przygotowano happening z wieloma atrakcjami. We wtorek, 4 czerwca na rzeszowskim Rynku mieszkańcy będą mogli wspólnie zaśpiewać Hymn Polski, wysłuchać występów wokalistów, obejrzeć pokazy taneczne oraz rozsmakować się w smakowitych proziakach.
– To okazja do refleksji, zadumy i spotkania, zarówno ludzi starszych jak i młodszych. Szczególnie młodzi chociaż na chwilę będą mogli zastanowić się nad tym, od kiedy mają tą pełną wolność i uświadomić sobie jak bardzo trzeba ją pielęgnować – mówi Konrad Fijołek, wiceprzewodniczący Rady Miasta Rzeszowa.
Na kostce brukowej Rynku zostanie także zarysowany kontur herbu Polski. Chętni będą mogli go wypełnić kredą i stworzyć wyjątkowe graffiti – „Orła w Sercu Miasta”. Dodatkowo na mieszkańców będzie czekać długi pas rozciągniętego białego płótna, na którym można napisać słowo kojarzące się z wolnością.
Uroczystości na Rynku rozpoczną się o godz. 11 i potrwają do godz. 13.
Wydarzeniami towarzyszącymi będą także: wystawy, lekcje patriotyczne dla dzieci oraz prezentacje „książek poza cenzurą”. Wszystko w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie.
Obchody 4. czerwca w Rzeszowie [Program]
Rynek:
11.00 – powitanie uczestników happeningu,
11.10 – improwizacja taneczna "taniec wolności" – Anna Gunia z Rzeszowskiego Domu Kultury w Rzeszowie,
11.15 – występy wokalistów z Rzeszowskiego Domu Kultury w repertuarze „wolnościowym”,
11.30 – występ artystyczny dzieci z Przedszkola Publicznego nr 13 w Rzeszowie w repertuarze patriotycznym,
12.00 – wspólne odśpiewanie wraz z mieszkańcami Rzeszowa Hymnu Polski,
12.10 – „Menu wolności” – poczęstunek rzeszowskimi proziakami przygotowanymi przez Restaurację „Stolarnia”.
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, ul. Sokoła 13:
– „4 czerwca 1989 r. – 30 lat transformacji systemowej w Polsce” – wystawa ze zbiorów Dokumentów Życia Społecznego WiMBP w Rzeszowie, prezentująca materiały odzwierciedlające sytuację społeczno-polityczną towarzyszącą pierwszym wolnym wyborom 1989 r. W tym: obwieszczenia wyborcze, plakaty, gazetki NSZZ „SOLIDARNOŚĆ, fotografie Krajowej Agencji Wydawniczej. Wstęp wolny, w godzinach otwarcia placówki. Filia nr 8 przy ul. Okulickiego 3. (1-15 czerwca)
– „Książki poza cenzurą” – akcja zorganizowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Wstęp wolny, w godzinach otwarcia Biblioteki.
Filia nr 4 przy ul. Ofiar Katynia 15.
– „Zgadnij, kim jesteś?” – lekcja patriotyczna o polskości i symbolach narodowych dla dzieci z klas nauczania początkowego. Filia nr 7 przy ul. Osmeckiego 51. Start o godz. 9. a
