– Jesteśmy przede wszystkim po to, by wspierać podkarpackie uczelnie i naukowców w komercjalizacji ich wynalazków, patentów i odkryć. Pomagamy finansowo – poprzez program grantowy, a także merytorycznie – oferując pomoc m.in. brokerów innowacji. Staramy się dotrzeć z pomysłami naukowców do przedsiębiorców, ale również z problemami przedsiębiorców do naukowców, by inspirować ich do poszukiwań rozwiązań, których potrzebuje rynek – mówi Timea Sulenta-Pluta, Dyrektor ds. Komercjalizacji Badań w Podkarpackim Centrum Innowacji.
Głównym celem Podkarpackiego Centrum Innowacji (PCI) jest szeroko pojęte powiązanie nauki z przemysłem. – Dążymy do komercjalizacji pomysłów naukowców, a z drugiej strony poszukujemy przedsiębiorców, którzy są zainteresowani współpracą z naukowcami – w zakresie wytwarzania nowych technologii, czy wdrażania rozwiązań, które miałyby podnieść innowacyjność tego przedsiębiorstwa – wyjaśnia dyrektor Timea Sulenta-Pluta.
Mocną stroną podkarpackich uczelni jest rozwinięta sfera sprzedaży usług i badań laboratoryjnych. PCI, poprzez Podkarpacką Sieć Laboratoriów Badawczych i Wzorcujących, stara się nie tylko sieciować laboratoria uczelnianie, ale również wspierać je – promując usługi, które mogą one oferować, i organizując szkolenia pomagające w podniesieniu ich jakości. Wpływa to pozytywnie na wskaźnik komercjalizacji osiągany przez uczelnie.
– O ile funkcjonujące na uczelniach i odpowiedzialne za komercjalizację Centra Transferu Technologii mają dobrze rozwiniętą sprzedaż usług badawczych, o tyle sprzedaż już gotowych rozwiązań – patentów, wyników badań naukowych – wymaga jeszcze wsparcia. Staramy się rozwijać także tę sferę, a elementem tej strategii jest program grantowy – podkreśla Dyrektor ds. Komercjalizacji Badań PCI.
W programie grantowym zorganizowano do tej pory dwa konkursy. W efekcie pierwszego naboru dofinansowanie uzyskało 25 projektów. Każdy z nich jest obecnie oceniany pod względem potencjału rynkowego. W dużej mierze zależy on od tego, na jakim poziomie gotowości technologicznej zakończył się projekt. TRL (skrót z ang. technology readiness levels), czyli poziomy gotowości technologicznej, służą do określenia stanu zaawansowania prac nad technologiami, w skali od 1 do 9. – Większość projektów w pierwszym konkursie grantowym zakończyła się na poziomie 3-6, przy czym TRL 6 uzyskaliśmy tylko w jednym projekcie. Tymczasem gotowość do komercjalizacji oznacza poziom 9. To oznacza, że projekty potrzebują dalszego wsparcia i rozwijania – tłumaczy dyrektor Timea Sulenta-Pluta. – Wiąże się to z dodatkowymi nakładami finansowymi. Poszukujemy zatem źródeł finansowania dla rozwoju tych technologii.
Źródła są różne, zależą od tego, na jakim poziomie gotowości do komercjalizacji projekt został zakończony, a więc jakich nakładów jeszcze potrzebuje. Ze środków publicznych można pozyskać granty na rozwój projektu, nie tylko jako kontynuację badania naukowego. Projekty badawczo-rozwojowe mogą powstać z udziałem już konkretnego przedsiębiorstwa. To w dalszej mierze zapewnia, że taki projekt zostanie skomercjalizowany. Inwestowaniem w nowe rozwiązania i innowacje są zainteresowane również prywatne fundusze, jak venture capital, private equity.
– Idąc do inwestora, musimy mieć kompletny zbiór informacji na temat nowego rozwiązania – określić jego potencjał rynkowy, konkurencyjność rynkową i analizę finansową. Inwestor chce znać korzyści finansowe z zaangażowania się w projekt – czas zwrotu zainwestowanego kapitału, możliwość zarobku – wylicza Timea Sulenta-Pluta, przyznając, że przygotowanie analiz dla każdego projektu wymaga wiele pracy i nakładu czasu, więc wsparcie PCI dla zespołów naukowych ma tu ogromne znaczenie. Tym bardziej, że przy analizie projektów brakuje wielu informacji, którymi dysponują np. przedsiębiorstwa realizujące prace badawczo-naukowe. W takim wypadku znane są koszty, wymagany nakład pracy, opłacalność i ryzyko. – W przypadku uczelni i pracy zespołów naukowych – na bardzo wczesnym etapie rozwoju projektu, produktu, technologii, często do końca nawet nie wiemy, co na poziomie TRL 9 będzie finalnym produktem. Zadaniem ekspertów PCI jest określenie grupy docelowej dla opracowywanego pomysłu. Podczas gdy wynalazca mówi, że to znakomite rozwiązanie dla rolnictwa, my możemy dostrzec, że również dla przemysłu spożywczego, przetwórstwa itp.
Zainteresowanie PCI nie ogranicza się wyłącznie do pomysłów zgłaszanych w konkursach grantowych, ale obejmuje również już wcześniej opracowane przez naukowców technologie, ich wiedzę, patenty, które trafiły na półkę i nie zostały zaimplementowane do przemysłu. Trafiając do PCI, zespół naukowy najpierw kierowany jest do działu rozwoju technologii. Tam następuje wstępna analiza potencjału danego projektu – czy przedstawiony pomysł ma potem szansę bycia skomercjalizowanym. Dział ten przygotowuje wstępną analizę, określa wartość rozwiązania, wynalazku czy patentu. Wskazuje, jakie dofinansowanie musi uzyskać projekt, aby przejść na kolejne poziomy TRL, i opracowuje model komercjalizacji po osiągnięciu poziomu 9. Analizuje, czy lepsza będzie sprzedaż patentu, licencji, czy założenie spółki typu spin-off.
– Kiedy wszystkie analizy są gotowe, do pracy przystępuje broker innowacji. To osoba, która ma kontakt ze środowiskiem naukowym, ale również posiada szeroką wiedzę o rynku, trendach, otoczeniu biznesowym. Broker sprawdza, czy pomysł znajduje pozytywny oddźwięk na rynku, czy przedsiębiorcy są zainteresowani zaimplementowaniem takiego rozwiązania w swoich firmach. Dokonuje dalszych analiz finansowych. Określa perspektywy finansowania spółki, prognozowane straty i zyski – tłumaczy dyrektor Timea Sulenta-Pluta i dodaje, że PCI stale udoskonala metody pracy z zespołami naukowymi. – Niedawno zakończył się nasz drugi konkurs grantowy, w którym dofinansowanie uzyskały 63 projekty. Ich realizacja rozpoczęła się w lutym, więc na efekty trzeba jeszcze poczekać. Uważnie je monitorujemy. Zespoły projektowe składają okresowe raporty cząstkowe, które są konsultowane z naszym działem rozwoju technologii. Będziemy starać się wskazać zespołom naukowym brakujące elementy, kierunki rozwoju projektu, które dają szersze perspektywy dla komercjalizacji ich osiągnięć.
Biorąc pod uwagę zakres wsparcia dla zespołów naukowych, Podkarpackie Centrum Innowacji jest wyjątkowe w skali Europy. Na Starym Kontynencie istnieją wprawdzie finansowane publicznie ośrodki, które pomagają naukowcom finansowo i szkoleniowo, ale nie ma takich, które zajmowałyby się od początku do końca procesem komercjalizacyjnym.
– Ta działalność jest ważna także ze względu na polskie uczelnie, które są obecnie oceniane nie tylko pod kątem działalności naukowej i liczby publikacji, ale również pod kątem działań komercyjnych i wpływu osiąganych efektów naukowych na otoczenie społeczno-gospodarcze. To nowe kryteria mające wpływ na ewaluację uczelni – podkreśla Dyrektor ds. Komercjalizacji Badań. – Głównymi partnerami PCI pozostają Politechnika Rzeszowska, Uniwersytet Rzeszowski oraz Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Nie wykluczamy współpracy z innymi uczelniami, które mają swoją siedzibę w województwie podkarpackim. Prowadzimy rozmowy z uczelniami w Sanoku, Krośnie, Jarosławiu. Planujemy też trzeci konkurs grantowy. Po dwóch dotychczasowych jesteśmy mile zaskoczeni poziomem wynalazczości i innowacjami, które przedstawili podkarpaccy naukowcy – niektóre są już opracowane, ale jeszcze nieskomercjalizowane. Spektrum projektów, także tych trafiających do nas poza programem grantowym, jest bardzo szerokie i obejmuje wiele dziedzin życia, np.: rolnictwo, bioinformatykę, medycynę, kosmetologię, chemię przemysłową, automotive. W tym roku planujemy także szkolenia pokazujące światowe trendy, aby naukowcy, wiedząc, jakich rozwiązań na rynku brakuje, w ich kierunku prowadzili nowe badania. Wiemy, że część środowiska woli koncentrować się na badaniach podstawowych, ale jest też wielu wynalazców, którzy chcieliby cieszyć się tym, że ich rozwiązanie znalazło zastosowanie na rynku i służy ludziom – podsumowuje dyrektor Timea Sulenta-Pluta.
Podkarpackie Centrum Innowacji Sp. z o.o.
Biuro: ul. Lenartowicza 4, 35-051 Rzeszów,
tel. +48 507 836 617, email: biuro@pcinn.org
