Trybunał Konstytucyjny uznał za sprzeczny z Konstytucją przepis art. 21a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców w związku z art. 775 § 2, 3 i 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy w związku z § 16 ust. 1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, na podstawie którego możliwe było dochodzenie roszczeń o wypłatę tzw. ryczałtu noclegowego przez kierowców zatrudnionych w transporcie międzynarodowym. W obecnym brzmieniu przepis ten zawiera odesłanie do przepisów Kodeksu Pracy, które z kolei zawierają dalsze odesłanie do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej regulującego kwestie wypłaty pracownikom zatrudnionym w sferze budżetowej należności z tytułu podróży służbowych. Zdaniem Trybunału przepisy ww. rozporządzenia nie mogą być stosowane do zawodowych kierowców, chociażby ze względu na odmienną specyfikę ich pracy. Powyższe rozstrzygnięcie bezpośrednio przełoży się na orzecznictwo sądów powszechnych, będą one bowiem uznawać roszczenia kierowców za bezzasadne.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2016 r., K 11/15
Komentarz AXELO (radca prawny Natalia Ożóg):
12 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę (II PZP 1/14), w której uznał, że kierowcom samochodów ciężarowych należy się ryczałt za nocleg, nawet jeśli mieli możliwość spania w kabinie pojazdu oraz że ryczałt ten nie może być niższy niż określony w przepisach rozporządzenia w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Od tego czasu zaczęła się fala pozwów kierowców przeciwko przewoźnikom. Kierowcy twierdzili, że przysługuje im ryczałt za każdy nocleg w podróży służbowej, mimo że korzystali z bezpłatnego noclegu zapewnianego w kabinie pojazdu i nie ponosili z tego tytułu żadnych kosztów. O roszczeniach kierowców sądy powszechne i Sąd Najwyższy orzekały skrajnie odmiennie.
W wyroku z dnia 24 listopada 2016 r., wydanym na skutek wniosku złożonego przez Związek Pracodawców "Transport i Logistyka Polska", Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że stosowanie wskazanych w sentencji wyroku przepisów w stosunku do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym jest niezgodne z art. 2 Konstytucji. Zdaniem Trybunału, niedopuszczalne jest zastosowanie w stosunku do kierowców wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym przepisów rozporządzeń o należnościach z tytułu podróży służbowych, regulujących uprawnienia pracowników wykonujących pracę o zupełnie innym charakterze niż kierowcy, którzy przebywają w podróży służbowej w zasadzie przez cały czas wykonywania pracy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, uregulowanie należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem przez kierowców podróży służbowych wymaga stworzenia odrębnych przepisów dla tej grupy pracowników, uwzględniających specyfikę ich pracy.
Wyrok Trybunału z pewnością bezpośrednio przełoży się na orzecznictwo sądów powszechnych. W mojej ocenie,w zdecydowanej większości przypadków sądy nie będą miały podstaw do uwzględniania powództw kierowców o zapłatę ryczałtów za nocleg w kabinie samochodu (sądy powinny oddalić powództwa kierowców wobec braku podstawy prawnej roszczenia). Jednakże dopiero po opublikowaniu pisemnego uzasadnienia wyroku będzie można szczegółowo określić jego skutki.
Aby szczegółowo omówić poruszone zagadnienia, skontaktuj się z AXELO. www.axelo.pl
Informacje zawarte w niniejszym artykule/komentarzu mają charakter skrótowy i informacyjny. Informacje te nie powinny zastępować szczegółowej analizy poruszanych w nim zagadnień, jak również stanowić podstawy podejmowania decyzji biznesowych lub jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych.
.jpg)
Radca prawny Natalia Ożóg
