I doczekaliśmy się – Podkarpacie ma swojego „Kopernika”. W czwartek otwarte zostało Podkarpackie Centrum Nauki „Łukasiewicz”. Piękny budynek, zaprojektowany przez Marcina Furtaka Pracownia Projektowa F-11 z Krakowa, nawiązujący do sterowca czy też statku kosmicznego, z podświetlaną orbitą wokół fasady, w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska oraz Centrum Wystawienniczego-Kongresowego G2A Arena w Jasionce, pierwsi goście mogą oglądać już w najbliższy weekend. To prapremiera działalności „Łukasiewicza” – bez ograniczeń Podkarpackie Centrum Nauki będzie można zwiedzać dopiero od marca 2023 roku.
Fot. Tadeusz Poźniak
Czwartkowe, oficjalne otwarcie „Łukasiewicza” zapoczątkowali wszyscy Ci, którzy przyczynili się do powstania Podkarpackiego Centrum Nauki. Władysław Ortyl wręczył też statuetki Marszałka Województwa Podkarpackiego dla osób szczególnie zaangażowanych w propagowanie dziedzictwa Ignacego Łukasiewicza, wizjonera, wynalazcy lampy naftowej i pioniera przemysłu naftowego, który w Bóbrce na Podkarpaciu otworzył pierwszą na świecie kopalnie ropy naftowej.
– To wspaniały „prezent na gwiazdkę” dla wszystkich mieszkańców regionu oraz wyjątkowe zakończenie obchodów Roku Ignacego Łukasiewicza – mówił Władysław Ortyl na gali otwierającej Centrum Nauki.
Marszałek województwa w towarzystwie dwójki stypendystów programu „Nie zagubić talentu”, przeciął też, a właściwie rozwiązał symboliczną wstęgę otwarcia „Łukasiewicza”.
– Albert Einstein powiedział kiedyś, że „…Nauka powinna być tak prowadzona, aby uczniowie uważali ją za cenny dar, a nie za ciężki obowiązek”. Z wielką radością witam więc Państwa w Podkarpackim Centrum Nauki i zapewniam, że jest to miejsce, w którym zdobywanie wiedzy będzie wielką przyjemnością, miłym doświadczeniem i niezapomnianą przygodą. Taki jest plan, takie są założenia – dodał marszałek województwa.
Bo…Podkarpackie Centrum Nauki Łukasiewicz jest już właściwie gotowe. Teren wokół budynku został zagospodarowany, wewnątrz są już wystawy i urządzenia i choć jeszcze nie wszystkie zostały rozpakowane, to i tak wnętrza robią wspaniałe wrażenie.
Ekspozycja rozmieszczana jest na trzech kondygnacjach i zajmuje ok. 3 tys. mkw. W centrum budynku znajduje się otwarta aż po dach klatka schodowa, która niczym spiralna orbita pnie się wokół holu ku kolejnym piętrom. Pośrodku wisi model kuli ziemskiej o średnicy 4,5 metra, wzbogacony o multimedia.
Na parterze zwiedzających wita wystawa „Lotnictwo” – duma Podkarpacia, gdzie zamontowano m.in. symulator lotu, makietę rzeszowskiego lotniska, czy wieżę kontroli lotów. Nie mogło też zabraknąć symboli przemysłu naftowego – jest kiwon nawiązujący do dawnych kopalni ropy naftowej na Podkarpaciu oraz do patrona Centrum Ignacego Łukasiewicza, który dał początek wielkiemu przemysłowi, destylując „czarne złoto” i konstruując pierwszą na świecie lampę naftową. W fotoplastykonie można obejrzeć zdjęcia z tamtej epoki. Również na parterze wydzielono strefę dla najmłodszych dzieci 3-6 lat.
Fot. Tadeusz Poźniak
Druga kondygnacja to wystawa „Przyroda” oraz część wystawy „Żyję”. Można się domyśleć, że replika naturalnej wielkości żubra będzie jedną z większych atrakcji fotograficznych wystawy. W części przyrodniczej można też sprawdzić, ile energii potrzebują określone typy źródeł światła, „zatankować” model auta różnymi paliwami, sterować łazikami marsjańskimi po specjalnym torze, zaobserwować zjawiska zachodzące w gejzerze.
Trzecia kondygnacja „Łukasiewicza” w całości poświęcona jest życiu. Pokazuje funkcjonowanie człowieka w świecie, sposób, w jaki odczuwamy, poznajemy świat i tworzymy technikę. To idealne miejsce, by zobaczyć i zrozumieć wiele zagadnień związanych z fizyką, biologią, czy biochemią.
Na każdym piętrze zaplanowano tematyczną strefę wypoczynkową, z wygodnymi siedziskami, zaś na ostatniej, czwartej kondygnacji, którą tworzy antresola, jest wyjście na taras. Stąd mamy piękny widok na lotnisko, Rzeszów i Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny „Aeropolis”. Dach pokrywają panele fotowoltaiczne, które zasilają budynek i pompę ciepła. Ogrzewanie wspomaga kotłownia gazowa.
Fot. Tadeusz Poźniak
W trakcie czwartkowego otwarcia odbył się też wyjątkowy koncert przygotowany i wykonany przez muzyków związanych z Rzeszowem i Podkarpaciem. Artyści zaprezentowali autorskie kompozycje nawiązujące do klimatu powieści „Solaris” oraz specjalnie przygotowany premierowy utwór „Łukasiewicz” – autorstwa Miłosza Pękali. Koncert został połączony z dedykowanymi wizualizacjami autorstwa Jakuba Hadera, który zajął się oprawą wizualną. Koncert był utrzymany w klimacie muzyki jazzowej z elementami elektroniki i słowa mówionego. W skład okolicznościowego zespołu weszli: Aleksandra Tocka – wokal, Vitold Rek – kontrabas, Dominik Wania – fortepian, Tomasz Nowak – trąbka, Miłosz Pękala – instrumenty perkusyjne, wibrafon, Jakub Madejowski – perkusja, Bartłomiej Skubisz – sample, słowo, koncepcja, Jakub Hader – wizualizacja i Karol Kadłubiec – recytacje. Autorem koncepcji i scenariusza koncertu był Bartłomiej Skubisz.
Podkarpackie Centrum Nauki powstało z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014–2020. Wybudowała go firma Warbud, koszt inwestycji sięgnął prawie 100 mln zł, z czego ponad 76 mln zł wyniosła unijna dotacja. Same wystawy i eksponaty kosztowały 32 mln zł. W bezpośrednim sąsiedztwie budynku powstał też parking na 120 aut i 6 autokarów.
