Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar oraz wiceminister Dariusz Mazur na Komisji Weneckiej

Nowelizacja ustawy o prokuraturze oraz zmiany w statusie sędziów powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) po 2018 roku, to kluczowe tematy omawiane podczas sesji plenarnej Komisji Weneckiej. Podczas sesji wydano dwie opinie z uwagami i sugestiami w sprawie projektu ustawy rozdzielającej funkcję ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego oraz w kwestii możliwych sposobów uregulowania statusu tzw. neosędziów.

– Co do zasady Komisja Wenecka popiera kierunek zmian i główne rozwiązania ustrojowe, które zostały zaproponowane. Komisja zgłosiła trochę uwag dotyczących statusu Krajowej Rady Prokuratorów, tego, kto mógłby zgłosić kandydatów, a także dotyczących braku możliwości odwołania nowego prokuratora generalnego – podkreślił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.  – Ta opinia jest pozytywna z pewnymi wątpliwościami i sugestiami modyfikacji, które oczywiście w toku procesu legislacyjnego weźmiemy pod uwagę i na tyle, na ile będzie to możliwe, poprawimy ustawę – zaznaczył minister Bodnar.

Rozdział funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego

Projekt nowelizacji ustawy Prawo o prokuraturze, przedstawiony przez Ministra Sprawiedliwości Adama Bodnara, ma na celu przywrócenie niezależności prokuratury od władzy wykonawczej poprzez wprowadzenie rozdziału funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego oraz ustanowienie Prokuratora Generalnego jako odrębnego organu, wybieranego przez Sejm za zgodą Senatu. Aby zrealizować tę zasadę, nowelizacja przewiduje wprowadzenie trzech podstawowych rozwiązań ustrojowych.

Może cię zainteresować

KRS: obecny rząd nie jest organem tożsamym z Radą Ministrów, o której mówi konstytucja

Sejm: komisja pozytywnie o projektach reformujących Trybunał Konstytucyjny

Bodnar przekazał wniosek o uchylenie immunitetu oraz zatrzymanie Romanowskiego

Reklama

Rozdzielenie funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego:

• Obecnie te funkcje są połączone, co stwarza zagrożenie dla niezależności prokuratury.
• Po wprowadzeniu nowelizacji Prokurator Generalny będzie niezależnym organem, powoływanym przez Sejm na 6-letnią kadencję, bez możliwości ponownego wyboru.

Likwidacja Prokuratora Krajowego i Prokuratury Krajowej:

• W miejsce tych struktur powstanie Prokuratura Generalna jako jednostka organizacyjna Prokuratora Generalnego, co zapewni większą niezależność od administracji rządowej.

Zasady wyboru Prokuratora Generalnego:

• Kandydata będą mogły zgłaszać różne organizacje i grupy posłów, a ostateczna decyzja będzie należeć do Sejmu i Senatu.

Obecny projekt ma na celu odbudowanie niezależności prokuratury oraz wzmocnienie praworządności. Zmiany te są odpowiedzią na wcześniejsze zastrzeżenia Komisji Weneckiej z grudnia 2017 roku, która wskazywała na zagrożenia dla bezstronności prokuratury wynikające z połączenia funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości.

W jaki sposób podejść do sędziów, którzy zostali powołani w wyniku wadliwej nominacji po 2018 roku, czyli tzw. neosędziów

– Druga opinia dotyczyła statusu sędziów, a w gruncie rzeczy była to odpowiedź na cztery abstrakcyjne pytania, dotyczące tego, w jaki sposób podejść do sędziów, którzy zostali powołani w wyniku wadliwej nominacji po 2018 roku, czyli tzw. neosędziów. Komisja Wenecka skupiła się na wskazaniu różnych standardów międzynarodowych i w pewnym sensie w swojej opinii szukała środka między tym, jak należy to zrobić w sposób kompleksowy, pełny w odniesieniu do tej całej grupy prawie trzech tysięcy sędziów, a z drugiej strony, jak uwzględnić element indywidualnej oceny – mówił Minister Sprawiedliwości.

Zgodnie ze wstępnym projektem regulacji, nad którym prace trwają, sędziowie powołani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa nieprawidłowo ukształtowanej ustawą z 8.12.2017 r., dzielą się na trzy grupy.

Pierwsza grupa – sędziowie, którzy ukończyli Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury:

• Około 1600 osób. Uznani za powołanych zgodnie z Konstytucją, ich status nie będzie kwestionowany.

Druga grupa – osoby, które brały udział w budowie niedemokratycznego porządku prawnego (tzw. common design).

• Około 500 osób. Mają odpowiadać przed nowym organem dyscyplinarnym – Konsylium Dyscyplinarnym.

Trzecia grupa – sędziowie, którzy awansowali w strukturze sądownictwa, nie uczestnicząc aktywnie w działaniach common design.

• Około 900 osób. Przyjęli oni awanse, ale nie angażowali się bezpośrednio w działania polityczne. Będą mogli uniknąć odpowiedzialności dyscyplinarnej, jeżeli dobrowolnie wrócą na wcześniejsze stanowiska.

Minister Adam Bodnar poinformował, że dialog z Komisją Wenecką będzie toczył się dalej, a wydane przez Komisję opinie będą pomocne podczas dalszej debaty i przygotowywaniu odpowiednich ustaw.